Marieke Vervoort: Hopelijk begrijpt iedereen nu waarom ik voor euthanasie kies”

‘De vijftig rauwste televisieminuten van het najaar’, ‘een programma dat sporen zal nalaten’, ‘beelden die er zwaar op in hakken’. De kijkers werden stevig gewaarschuwd voor de tweede aflevering van ‘Het Huis’ met Marieke Vervoort (36) in de hoofdrol. En terecht, want de nachtelijke beelden van de kermende en huilende rolstoelatlete staan op ons netvlies gebrand. Maar we onthouden ook hoe opgewekt ze overdag is. En we hopen dat iedereen haar keuze voor euthanasie nu aanvaardt. Ze heeft al zoveel geleden, zoveel doorstaan, meer moed getoond dan honderd anderen samen. Laat haar dan ook zelf beslissen wanneer het genoeg is geweest.

Enkele dagen geleden behaalde ‘Wielemie’, zoals Marieke zichzelf graag noemt, nog een gouden medaille op de 100 én de 200 meter tijdens het WK voor Paralympiërs in Qatar. Het moet dus wel beter met haar gaan, zo dachten velen begrijpelijk na deze uitzonderlijke prestatie. Niet dus. Een half jaar geleden kondigde Marieke aan dat ze de ondraaglijke pijn, het gevolg van ongeneeslijke progressieve myelopathie, niet langer aan kon en dat ze haar leven wil beëindigen.

Met rolstoel en Zenn op trampoline

Bij haar aankomst in Het Huis, samen met interviewer Eric Goens en haar onafscheidelijke hulphond Zenn, lijkt dit onbegrijpelijk. We zien Marieke genieten van het zonnetje op haar huid, van het prachtige uitzicht en van… de trampoline. Het is bijzonder ontroerend haar te zien schaterlachen op de trampoline terwijl Cowboy Junkies het aangrijpende ‘17 Seconds’ van The Cure zingen. Een kippenvelmoment.

Zak valium verzameld

Ze beseft zelf heel goed dat haar beslissing moeilijk te begrijpen is. “Mensen zien me alleen als het goed met me gaat. Anders kom ik niet buiten”, klinkt het. En even later horen we hoe slecht het wel gaat. Ze heeft doorlopend valium en morfine nodig om de pijn te onderdrukken, lijdt aan chronische blaasontsteking, heeft last van spasmen in haar benen, haar zicht is beperkt tot amper 20 procent.

“Mijn situatie wordt steeds slechter. Ik was van plan om zelfmoord te plegen, had al een hele zak valium en spierverslappers verzameld. Maar toen leerde ik Wim Distelmans (kankerspecialist en professor in de palliatieve geneeskunde) kennen. Hij maakte me duidelijk dat het ook anders kan, dat euthanasie mogelijk is. Zonder hem zat ik hier nu niet meer.”

“We gaan zo zat zijn op jouw begrafenis!”

Als haar boezemvriend Tom Waes verschijnt, vrolijkt Marieke helemaal op. Ze drinken samen enkele ‘Dafalgannekes’, zoals Marieke een glaasje champagne noemt en hij bereidt zalmfilet met asperges voor haar. Ondertussen praten ze ongedwongen over het naderende afscheid. “Als het zover komt, zal ik het verschrikkelijk vinden, alles in me zal schreeuwen: doe het niet. Maar ik zal de laatste zijn die jou op anderen gedachten zal proberen te brengen” klinkt het. En even later: “Wij gaan zo zat zijn jong, op jouw begrafenis. Zat!” Waarna Marieke schaterlacht en Tom stilletjes vervolgt: “Maar ik ga ook serieus bleiten.”

Gruwelijke nacht

Als de avond valt, vertrekt Tom en wordt zijn plaats ingenomen door een verpleegster die Marieke bijstaat tijdens de nacht. Zoals steeds is ook deze nacht een helse ervaring. Eerst ondergaat ze de dagelijkse pijnlijke sondering en daarna beginnen de helse krampen. We zien hoe ze zich in allerlei bochten wringt, huilt, kermt en uiteindelijk om 4 uur ’s ochtends in de armen van Eric Goens in slaap valt.

“Zelf kiezen hoe ik sterf”

De volgende ochtend draagt ze de sporen van de lijdensweg die ze urenlang onderging maar als Eric vraagt of het gaat, antwoordt ze op haar typische manier: “Neen, het zit”. Ongelofelijk dat er in deze situatie nog steeds een grapje af kan. “Vind je het erg als ik zeg dat ik het een gruwelijke nacht vond”, vraagt Eric. En het antwoord is confronterend: “Neen, eigenlijk viel deze nacht nog goed mee, het is al véél erger geweest. Ik ben blij dat je eens voor een klein stukje kon ervaren wat ik elke dag opnieuw meemaak. Dat iedereen kan zien dat ik niet zomaar euthanasie wil. Ik wil niet ‘s nachts stikkend eindigen. Ik wil zelf kiezen wanneer en hoe ik sterf. Verder leven met deze pijn, kan ik niet”.

17 seconds

Time slips away
And the light begins to fade
And everything is quiet now

Feeling is gone
And the picture disappears
And everything is cold now

The dream had to end
The wish never came true
And the girl, starts to sing

Seventeen seconds
A measure of life
Seventeen seconds

Het Huis: elke dinsdag om 20.40 uur op Eén.