Leuven neemt afscheid van een monument, Louis Tobback: “Ik hoef niet vals bescheiden te zijn”

LEUVEN – Vijf Vlaamse provincies, vijf hoofdsteden, vijf burgemeesters: naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober brengen wij die in kaart. We praten met de burgemeester en tonen de uitdagers. Vandaag: Leuven en Louis Tobback (sp.a). De uitdagers krijgen één vraag voorgeschoteld: waarom zou u de beste burgemeester zijn?

Leuven wordt al 24 jaar bestuurd door een coalitie van socialisten en christendemocraten. Evenveel jaar al is Louis Tobback (80) burgemeester. Dit jaar wil hij de fakkel doorgeven aan Mohamed Ridouani, de nieuwe lijsttrekker van sp.a. Of de verkiezingen van 14 oktober de ultieme evaluatie worden van zijn beleid? Tobback blaast. “Dat zal voor een deel zo zijn, ja. We gebruiken dat ook in de campagne. Leuven is volledig veranderd, en ten goede. Ik ben bijzonder trots op die 24 jaar. Ik hoef niet vals bescheiden te zijn.”

U hebt de stad een eigen smoel gegeven, naast de universiteit. Zoiets?

Neen, ik verzet me tegen dat beeld. Leuven heeft een eigen smoel gekregen, maar de universiteit is deel daarvan. De samenwerking was nooit zo nauw. Wij profileren ons ook als dé universiteitsstad van België. Maar bon, terug naar uw eerste vraag. In 1945 dacht iedereen dat Churchill de verkiezingen overtuigend zou winnen. Hij had de Britten gered van een Duitse invasie. Toch koos de kiezer voor Attlee, een socialist. En waarom? Omdat men meer op hem vertrouwde om de sociale zekerheid op te bouwen na de oorlog. De kiezer stemt voornamelijk in functie van zijn verwachtingen voor de volgende legislatuur. Zo zal het ook in Leuven zijn.

U wil Ridouani als uw opvolger. Hij is geen Tobback 2.0.

Dat hoeft niet. Dat zou zelfs een drama zijn. Maar Mo heeft wel dezelfde afwijking als ik: hij is gebeten door politiek. Hij is ook al twaalf jaar schepen. Ik heb kunnen vaststellen dat hij álle kwaliteiten heeft.

Welke burgemeester hebt u willen zijn?

Ik wou geen ‘burgervader’ zijn. Ik doe zelfs geen zitdagen. Wie zie je daar? De mensen die ongelijk kregen van de administratie, de onoplosbare gevallen. Ik investeerde liever in een goede administratie die géén foute beslissingen neemt. Dan zijn zitdagen overbodig. Ik had vooral een duidelijke visie op deze stad. Bekijk eens deze kaart van 1995 (wijst naar een kaart aan zijn muur): op het stadhuis na is Leuven volledig hertekend. De stad is vandaag een van de meest spraakmakende steden van ons land. Die ambitie misten de colleges vóór mij. Dat is het grote verschil.

“Ik duw de lijst, ik wil zoveel mogelijk stemmen, maar ik ga zelf niet zetelen.”

Op welke realisatie bent u het fierst?

Dat kan ik niet zeggen. Veel vervallen sites hebben een heropwaardering gekregen, zonder de open ruimte aan te tasten. Daar ben ik fier op. De Vaartkom is daarvan het meest spectaculaire voorbeeld.

Een kritiek die vaak voorkomt, is dat Leuven te duur is voor de middenklasse. Een gezinswoning kost 100.000 euro meer dan elders in Vlaanderen.

Dat is juist. Maar men moet huisvesting in haar geheel zien. Vlaanderen wijst naar de steden als er niet genoeg sociale woningen zijn. Maar wij betalen wel belastingen aan Vlaanderen om die goedkope huisvesting waar te maken. Vlaanderen ontloopt haar verantwoordelijkheid. Een ander voorbeeld. Francken (N-VA) opent in zijn Lubbeek een opvangcentrum voor driehonderd vluchtelingen, wat verdienstelijk is. Maar eenmaal hij die mensen erkent, trekken zij naar de stad, naar Leuven, om een woning te zoeken. Wie moet die dan huisvesten? (feller) Maar denk je dat de Vlaamse regering de steden helpt? Geen eurocent krijgen we van minister Homans (N-VA). En vergis u niet: wir schaffen das. Het aantal leefloners bij het OCMW is met 600 gestegen. We kunnen dat aan. Maar huisvesting, dat is een probleem. (maakt zich kwaad) Dus Francken erkent die mensen, maar Homans zegt aan de steden: trek uw plan ermee. En dan roept Lorin Parys (N-VA) nog eens dat onze afgedankte koten vol vluchtelingen zitten. Ik noem dat een schande.

U kan zich nog kwaad maken.

(droog) Ik vind dat mij dat siert.

Mijn vraag ging echter over de middenklasse …

(feller) Wacht. Het probleem situeert zich vooral in de sociale woningen. We hebben al maatregelen genomen, ook in samenwerking met de universiteit. Eigenaars kunnen niet meer zo makkelijk naar de randgemeenten verhuizen en hun gebouwen indelen in studentenkamers. De stadsmonitor geeft trouwens aan dat een appartement in Leuven amper iets meer kost dan het gemiddelde van de centrumsteden. En wie woont in die appartementen? Ook de middenklasse, toch?

“Ministers hebben altijd bevriende burgemeesters bevoordeeld. Maar N-VA doet dat schaamteloos en in een nooit geziene verhouding.”

Dus u ziet geen probleem?

Integendeel! Nieuwe woningen zijn duur, ja. Maar ik kan geen grond toveren. De middenklasse die in de wijken woont, maalt er ook niet om dat een buur zijn woning voor een schabouwelijk hoge prijs kan verkopen. Ik zie vooral dat architecten onbekwaam zijn geworden om goedkope woningen te bouwen. Een auto kost vandaag een vijfde in vergelijking met vijftig jaar geleden, in verhouding tot het inkomen, voor alle duidelijkheid. Idem voor een televisie. Maar een woning is vijf keer duurder geworden. Wat zegt dat?

Wat is dé uitdaging voor Leuven voor de volgende legislatuur?

De stad barst uit haar voegen. We tellen nu al meer dan 100.000 inwoners, en dat aantal blijft groeien. Dát aanpakken, is de uitdaging.

U zei onlangs dat u het nog zou zien zitten om oppositie te voeren.

Sommige journalisten zouden zich moeten schamen. Ik duw de lijst, ik wil zoveel mogelijk stemmen, maar ik ga zelf niet zetelen. Ik heb nooit iets anders gezegd.

Uw Gentse collega Daniel Termont gaat piano spelen na zijn pensioen. Wat gaat u doen?

Ik was van plan om wiskunde te leren. Maar ik ga geen tijd hebben. Je hebt geen politiek mandaat nodig om aan politiek te doen. Deze regeringen zijn niet langer conservatief te noemen. Ze zijn ronduit reactionair. Ze bouwen alle verworvenheden af. Wel, ik ga daartegen blijven strijden. Al minstens tot de verkiezingen van juni ga ik mijn bezigheid hebben om dat aan iedereen uit te leggen.

Om af te sluiten: waarop bent u jaloers bij andere provinciehoofdsteden?

Op het gemeentefonds van Antwerpen. Ik doe zestig jaar aan politiek. Ministers hebben altijd bevriende burgemeesters bevoordeeld bij het uitdelen van centen. Dat is logisch. Maar N-VA doet dat schaamteloos en in een nooit geziene verhouding. Alles moet naar Antwerpen.

De uitdagers van Louis Tobback

Lorin Parys (N-VA)

“Ik ben écht bereid om naar de Leuvenaar te luisteren. Na 24 jaar dezelfde partijen is het gewoon gezond dat het bestuur eens verandert. Wij willen dus een frisse wind doen waaien door het oudste stadhuis van Vlaams-Brabant. Dat doen we met een nieuwe leiderschapsstijl die open staat voor elk goed idee. Met een burgerbegroting en adviesraden in de deelgemeenten besturen we samen met de Leuvenaars. We passen het circulatieplan aan, investeren opnieuw in voetpaden en fietspaden en tonen eindelijk ambitie in ons woonbeleid zodat kinderen van Leuvenaars ook in onze mooie stad kunnen blijven wonen. We pakken de stijgende kinderarmoede aan, samen met het probleem van eenzaamheid. We houden iedereen veilig met een slim cameraschild rond de stad, buurtinformatienetwerken via WhatsApp, een extra avondpatrouille en een commissariaat op de Grote Markt dat altijd open is. We maken van Leuven een echte groene stad, én de startershoofdstad van ons land.”

Hagen Goyvaerts (Vlaams Belang)

“Mijn belangrijkste prioriteit is zorgen voor een veilige en leefbare stad waar de Leuvenaars zich in de eerste plaats thuis voelen. Veiligheid wordt een bepalend criterium bij alle besluiten die het stadsbestuur neemt. Veiligheid gaat niet alleen over de aanpak van onveiligheid en criminaliteit. Ook de sociale veiligheid van de Leuvenaars wordt verbeterd door een andere aanpak van de woonproblematiek. Er wordt een krachtig en sociaal woonbeleid gevoerd. De wachttijden voor sociale woningen worden op een drastische manier ingekort en er komen duidelijke regels voor de toewijzing, om misbruiken en vriendjespolitiek uit te sluiten. De Leuvense inwoners krijgen voorrang bij de toekenning van sociale woningen. Door het aandeel vreemdelingen te beperken, wordt gettovorming gestopt. Er komt ook een aangepast beleid voor eenoudergezinnen en alleenwonenden, jong en oud. Voor die doelgroep worden er kleinere, comfortabele en betaalbare wooneenheden gebouwd.”

David Dessers (Groen)

“Het is tijd voor een nieuwe generatie in Leuven. We hebben nood aan een sterke, progressieve bestuursploeg, met een hedendaagse kijk op de stad. Een groene burgemeester kan écht het verschil maken en is de beste garantie op een sociale, groene en participatieve stad. Wij willen als groenen de stad besturen samen met de Leuvenaars, niet over de hoofden heen. Als burgemeester zou ik werk maken van meer energiebesparing en groene energie. We gaan resoluut voor zuivere lucht in onze straten. Leuven moet een stad zijn waar iedereen zich thuis voelt, waar iemand ook vandaan komt. En zoals in elke moderne stad willen we alle ruimte geven aan voetgangers, fietsers en kwalitatief en proper openbaar vervoer. Ik weet dat er geen mirakeloplossingen bestaan, maar ik kan er mij niet bij neerleggen dat Leuven voor velen een onbetaalbare woonstad is geworden. We moeten én kunnen meer initiatieven nemen om het aanbod aan betaalbare woningen uit te breiden.”

Rik Daems (Open Vld)

“Ik sta voor een vrij en toekomstgericht Leuven. Iedereen moet zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. We staan garant voor een kordaat veiligheidsbeleid. We zorgen voor elkaar én voor volgende generaties. We verlagen zowel de personenbelasting als de onroerende voorheffing zodat niemand te veel betaalt. We maken wonen betaalbaar. Elke ondernemende Leuvenaar moet kansen krijgen en we sluiten met hen een contract af om de stad gezond te laten groeien. We maken de stad bereikbaar voor inwoners en bezoekers, binnen een duurzaam en leefbaar kader. Mijn ervaring en inzet laten me toe de leiding te nemen van dit project. Ik wil zuinig beheren, prioriteit geven aan kerntaken en een talentvolle bestuursploeg aansturen en motiveren om te presteren. Leuven heeft een enorm potentieel. Alleen wordt dat niet aangeboord. Het ontbreekt aan ambitie, visie en passie. Ik heb wél die ambitie, visie en passie om van Leuven de beste centrumstad van Vlaanderen te maken.”

Carl Devlies (CD&V)

“Ik kan teren op bakken ervaring en enkele mooie realisaties. Denk maar aan de voetbalfusie van OHL, de Sportoase, de bibliotheek Tweebronnen en de voorbereiding voor Museum M. Mijn diepgewortelde verwevenheid met Leuven blijkt onder meer uit mijn betrokkenheid bij enkele klassiekers zoals Marktrock of Beleuvenissen. Het gezonde financiële beleid van de afgelopen jaren bewijst eens te meer dat ik een stad als Leuven kan besturen. Mijn ervaring combineer ik met een jonge ploeg die een frisse wind door onze ideeën laat waaien. Daarnaast hanteer ik een integere stijl die garant staat voor verantwoordelijke en gezonde politiek. Die staat soms in schril contrast met het fake news dat de laatste tijd de pan uit swingt. Maar bovenal is CD&V een partij van het midden. We gaan niet voor radicale veranderingen en extreme standpunten, want dan vallen er mensen uit de boot. Wel sta ik voor verbetering, vernieuwing en verbondenheid.”

(foto’s belga)