Barbara Pas, leading lady van het Vlaams Belang: “Een minister die liegt, moet ontslag nemen”

BRUSSEL Barbara Pas is de leading lady van Vlaams Belang. Dinsdag verschijnt van haar hand Het Coronablunderboek. Voor onze krant maakt de 39-jarige Oost-Vlaamse nu al de analyse. En die is pittig gekruid. Over Maggie De Block bijvoorbeeld. Over de toekomst van dit land. Maar ook over de beeldenstorm en Black Lives Matter. Én over politici die de coronamaatregelen aan hun laars lappen. “Er zijn geen excuses, ook niet voor Dries Van Langenhove.”

We zijn drie maanden na de start van de coronacrisis. De lockdown is voorbij. Wat hebt u geleerd?

Deze crisis heeft vooral aangetoond wat wij al lang wisten. Dat het Belgische niveau niet werkt. In normale tijden kan dat misschien nog gecamoufleerd worden, maar in tijden van crisis blijkt dat onmogelijk. Dat moet dringend aangepakt worden.

Dat wist u al, zegt u. Wat hebt u geleerd?

(denkt na) Op politiek vlak niet zo veel. Vooral op persoonlijk vlak. Ik ben mama van twee kinderen, zeven en negen jaar oud. Ik heb genoten van onze quality time. Vooral in het weekend kwam meer tijd vrij. De kinderen vonden dat bijzonder aangenaam. (lacht) Ik ben gaan beseffen dat ik eigenlijk te weinig tijd heb voor hen. Dat is een les voor mezelf. Dat gezondheid het belangrijkste goed is, dat wist ik al.

U bent uw man vijf jaar geleden verloren aan kanker.

Deze week exact vijf jaar geleden zelfs. (even stil) En negen maanden voor hem is ook mijn vader overleden. Ook aan kanker. Ik was daarom wel bevreesd voor mijn moeder in deze crisis, die alleen is. Gelukkig is zij in blakende gezondheid. Ze heeft zich goed aan de voorschriften gehouden. Ik ook trouwens. (denkt na) Het was af en toe zwaar, ja. Ook voor de kinderen.

Terug naar de politiek. Wat vond u van het coronabeleid?

Chris (Janssens, Vlaams fractieleider, red.) en ik stellen dinsdag Het Coronablunderboek voor. De titel zegt alles. Dit land heeft geblunderd. Guust Flater is er niets tegen. Dat is ten eerste door de structuur van het land. (op dreef) Negen ministers bevoegd voor volksgezondheid: wie verzint dat? Bovendien hebben we ook onkunde gezien van de regering. Die mondmaskersaga bijvoorbeeld: een scenarist van een soap zou dat onrealistisch vinden. Hallucinant is dat. Een minister die een strategische voorraad mondmaskers vernietigt en níet vervangt: dat is een zware fout.

Dat was twee jaar geleden. Welke partij zou toen zwaar geïnvesteerd hebben in mondmaskers?

Wij. Zeker weten. Maar dat is vooral de verantwoordelijkheid van de minister. Er liggen adviezen in haar schuif, van 2006 en 2008, waarin gewezen wordt op het belang van een voorraad. Maggie De Block (Open VLD) heeft deze crisis veel te lang afgedaan als een griepje. Ik was sneller overtuigd van de ernst dan zij, en ik ben geen arts. Dat zegt iets. (feller) Zij heeft bovendien de bevolking wijsgemaakt dat mondmaskers niet helpen. Dat is liegen.

Vindt u dat zij ontslag moet nemen?

Natuurlijk. Een minister die liegt, moet ontslag nemen. Wij gaan dat niet laten passeren. Wij willen ook een parlementaire onderzoekscommissie. Dit moet tot op het bot uitgespit worden. Wat nu is fout gelopen, mag zich niet herhalen. Maar De Block is niet de enige met boter op het hoofd. Ook de premier, met haar nefaste communicatie. Je moet dan niet verbaasd zijn dat de bevolking je niet meer gelooft.

U hebt makkelijk spreken. U zit in een zetel. U had ook de volmachten kunnen steunen, en meewerken aan het beleid.

Wij werden niet gevraagd, ondanks alle mooie woorden van tous ensemble. Men heeft geweigerd om de tweede grootste partij van het land te betrekken bij het beleid.

U had ook zélf dat signaal kunnen geven. U wil toch een beleidspartij worden?

De volmachten waren te verregaand. Wij konden die onmogelijk steunen. Maar wij hebben ons onthouden. Dat was al een signaal. Wij hebben ook systematisch alle goede voorstellen gesteund.

Maggie De Block heeft de bevolking wijsgemaakt dat mondmaskers niet helpen. Dat is liegen.”

Intussen zou één op de vier voor uw partij stemmen. Komt dat door de coronacrisis?

Voor een deel wel. Maar het is vooral ongenoegen over de politiek, denk ik. En de nood aan echte verandering. De mensen geloven het niet meer. Dat komt door die leugens. De partijen spreken voor en na de verkiezingen andere taal. Wij gaan dat niet doen. Wij zijn bereid om te regeren. We hebben dat op Vlaams niveau ook aangetoond. We hebben daar op een ernstige manier onderhandelingen gevoerd. Maar we zetten wel een lat voorop, waar we niet onder gaan.

De splitsing van het land is uw programma. Vindt u dat geen waanzin in deze tijden?

Neen. Ik ga de vraag omkeren. Is het geen waanzin om dit land ten koste van alles in stand te houden? (op dreef) U vroeg daarnet welke lessen ik trek uit deze crisis. Dit is misschien mijn grootste les: dat de politiek alles doet voor zelfbehoud en eigenbelang. Deze regering heeft misbruik gemaakt van een gezondheidscrisis om zichzelf in het zadel te houden. (feller) Daar heb ik mij vreselijk aan gestoord. Het doel was duidelijk: een Vivaldi-coalitie tot stand brengen. Dat dat niet lukt, komt door de strubbelingen aan Franstalige kant. Niet door de Vlaamse partijen.

Wat denkt u van de gesprekken tussen PS en N-VA?

Dat is het Antwerpse model. Ik geef dat weinig kans op slagen. Ik begrijp ook de appetijt van N-VA niet goed. In 2014 hebben ze ook federaal geregeerd, zonder staatshervorming. Dat de PS in de oppositie terechtkwam, was toen hun grote overwinning. Maar is het gelukt om dit land sociaaleconomisch te hervormen? Néén. Wat zou dat dan met de PS lukken? Geen enkele regering kan in een Belgische context een relance realiseren.

U wil nieuwe verkiezingen.

Absoluut.

Om wat te bereiken?

Dit land werkt niet meer. Dat is nu wel duidelijk, zeker? Laat de kiezer zich maar uitspreken over de toekomst van dit land.

Wat vindt u van de strijd van Black Lives Matter?

All lives matter. Ik ga dat onderscheid niet maken. Ik heb vooral de indruk dat de polarisatie groter wordt. Vorige zondag zijn er 239 mensen opgepakt. Dat zijn geen enkelingen, hé. Dat heeft niets te maken met de vraag naar gelijke rechten. (feller) Het stoort mij dat een Amerikaans incident naar hier geïmporteerd wordt. Waarom komen die mensen op straat?

Omdat ze racisme en discriminatie aan den lijve ondervinden.

Is dat zo? Ik vraag mij dat af. Zou dat in dit land erger zijn dan elders? Ik ben zeker van niet. Racisme is inderdaad een misdrijf. Dat moet ook aangepakt worden. Maar ik verzet mij tegen de obsessie om overal racisme achter te zoeken. Dat woord raakt uitgehold.

U rammelt de debatfiche van N-VA af.

Ik gebruik geen debatfiches, en al zeker niet van N-VA. (lacht) Ik meen wat ik zeg. Zelfs wie kritiek heeft op het migratiebeleid, wordt een racist genoemd.

Dat zóveel mensen op straat komen, toont misschien aan dat dat probleem groter is dan u denkt?

(zucht) Opnieuw: is dat zo? Ik geloof niet dat racisme structureel is, dat dat ingebakken zit in de Vlaming, zoals sommige partijen en analisten doen geloven. Dat is de Vlaming een schuldgevoel aanpraten. Ik vind dat compleet onterecht. Ik stoor mij ook aan de selectieve verontwaardiging. Wie hoor ik hier de Plaasmoorde in Zuid-Afrika aanklagen, de gruwelijke moorden op blanke boeren? Niemand.

Uw partij doet dat, meer dan dat ze de moorden op zwarte mensen aanklaagt. Is dat dan ook selectieve verontwaardiging?

(droog) Wij willen dat evenwicht herstellen.

Volgens onderzoek van econoom Stijn Baert heeft iemand met een Turkse naam minstens dertig procent minder kans op een sollicitatiegesprek dan iemand met een Vlaamse naam. Is dat niet structureel?

(ontwijkend) Ik ben ervan overtuigd dat onze ondernemingen gezond verstand hebben en steeds de beste koppen aanwerven. Ik zou andere redenen kunnen bedenken. Taalkennis bijvoorbeeld. Of schoolachterstand. Daarom vinden wij integratie zó belangrijk.

Daar gaat dit niet over. Het gaat erover dat iemand met een Turkse naam niet eens op sollicitatiegesprek mag.

(blaast) Dat zou dan dom zijn van die bedrijven.

Is dat dan structureel?

Als die cijfers zouden kloppen. (aarzelend) Ik zal die studie eens bekijken. Maar ik ben er niet van overtuigd dat dat een structureel probleem is.

Als u overtuigd zou raken, zou dat dan aangepakt moeten worden?

Ik ben tegen quota en positieve discriminatie, als u dat bedoelt. Ik zou het vooral dom vinden van bedrijven als zij niet de beste kandidaat aanwerven. Ik erger mij trouwens aan de overbelichting van bepaalde vormen van discriminatie. Wat met mensen die uit de vakbond gegooid worden omdat ze lid zijn van Vlaams Belang? Dat is ook discriminatie.

Dat gebeurt niet meer, verneem ik van partijgenoten van u.

Dat is misschien minder dan vroeger, maar het gebeurt nog, hoor. Dat krijgt geen aandacht. Ik wil vooral tegengas geven voor het verhaal dat de Vlaming een racist zou zijn. Dat is niet zo.

Wat vindt u van het verwijderen van standbeelden van Leopold II?

Ik ben tegen deze beeldenstorm. U kan mij nochtans niet verdenken van monarchistische sympathieën. (lacht) Leopold II was inderdaad een massamoordenaar. Ook de Vlamingen werden door hem onderdrukt. Maar je kan de geschiedenis niet uitwissen. Ik pleit daarom voor duidingsborden naast die standbeelden.

Het cordon sanitaire sneuvelt in 2024. Ik ben daar zeker van. De N-VA is van koers veranderd.”

Tegelijk pleiten partijleden van u in steden zoals Mechelen, Kortrijk en Gent voor het vervangen van Nelson Mandelastraten. Is dat consequent?

Er is een verschil tussen het vernietigen van beelden en het vervangen van straatnamen. Een straatnaam is een hulde aan iemand. Ik heb in Dendermonde ooit zelf gevraagd om de Leopold II-laan te schrappen. Een standbeeld kan makkelijker geduid worden.

Wat moet er gebeuren met politici die flagrant de coronamaatregelen overtreden, zoals Sven Gatz (Open VLD) en Hannelore Goeman (SP.A) die op de betoging aanwezig waren?

Beboeten, zoals iedereen. Dat kan niet. Een politicus heeft een voorbeeldfunctie. Ik kan niet vatten dat een politicus meeloopt op een betoging met duizenden mensen, terwijl er een officieel samenscholingsverbod geldt. Dat is gewoon dom. Enkele weken geleden werden oudere mensen nog beboet omdat ze op een bank zaten. De politici moeten dat goed beseffen.

Geldt dat ook voor Dries Van Langenhove, die betrapt werd op een verboden barbecue?

Zeker weten. Ik heb hem meteen een bericht gestuurd. Hij heeft een voorbeeldfunctie. Er zijn geen excuses, ook niet voor Dries. Ik ga dat dan ook niet goedpraten. Wij staan niet boven de anderen.

Wat stuurde hij terug?

Mea culpa. Hij heeft dat ook in het openbaar gezegd.

Een laatste vraag. Wanneer sneuvelt het cordon sanitaire?

In 2024. Op lokaal niveau. Ik ben daar zeker van. In 2018 hadden we al op veel plekken een meerderheid met N-VA. Toen kregen die afdelingen nog te horen van het nationaal hoofdkwartier dat ze geen coalitie mochten vormen met ons. Die tijd is voorbij. De N-VA is van koers veranderd na vorig jaar. Ik heb de gesprekken mee gevoerd met Bart De Wever. Dat waren ernstige gesprekken. Anders had ik mijn vakantie niet opgeofferd. De N-VA communiceert vandaag dat ze geen coalitie kon vormen met Vlaams Belang, omdat er geen derde partij wou meedoen. Wel, in 2024 zal er geen derde partij nodig zijn.

Zal dat in uw Dendermonde zijn?

Dat kan. Dat zal zeker ergens in de Denderstreek zijn. Meer zeg ik niet. (lacht)