Philippe De Backer (Open VLD) staat voor grote uitdaging als nieuwe staatssecretaris: “Ik stippel mijn eigen weg uit”

Philippe De Backer is de opvolger van Bart Tommelein als staatssecretaris voor Bestrijding van sociale fraude, Privacy en Noordzee. Een verrassing misschien voor de buitenwereld, niet voor insiders. De Backer, de voorbije vijf jaar Europees parlementslid, moet de nieuwe topman worden van Open VLD in Antwerpen. Het parcours van de 37-jarige doctor in de biotechnologie is opmerkelijk. Een kennismaking.

Bent u het al gewoon dat ze u met staatssecretaris aanspreken?

Nee, het blijft iets bizar. Maar ik ben niet zo protocollair ingesteld. Op mijn kabinet is het gewoon Philippe. Dat is de beste manier om met mensen om te gaan, vind ik. Maar deze aanstelling was een totale verrassing voor mij.

De vrijdagochtend toen Annemie Turtelboom haar ontslag zou aankondigen. De voorzitter (Gwendolyn Rutten, red) belde mij. Ik zat net in de wagen op weg naar Brussel. Ze zei dat ze mij als staatssecretaris wou. Je hebt natuurlijk niet veel tijd om na te denken. Ik heb meteen mijn vrouw gebeld. Zij zei volmondig ja.

Nee. Ik moet bekennen dat ik meteen toegezegd heb. Nog vóór ik mijn vrouw belde. (lacht)

Dat besef ik goed. Maar let op: mijn agenda zat ook al vol toen ik in het Europees parlement zat. Ik maak er een punt van elke avond om 18 uur even te Facetimen met mijn dochtertje. Dat zal nu niet anders zijn. Gelukkig staat mijn vrouw helemaal achter mij. Het is ook voor haar een grote verandering. En zij heeft ook een drukke job, zij is consultant voor Deloitte. Ik vond het mooi dat ze zei dat dit thuiskomen is voor mij. Zo voelt het ook. Nu zit ik voor het eerst echt in de Belgische politiek.

Ja, verschillende keren. Ze moet nu de tijd nemen die ze nodig heeft voor zichzelf, maar ze blijft politiek actief. In het federaal parlement én in Antwerpen. We zijn daar met een sterk team bezig aan een nieuw project, en Annemie is daar een belangrijk deel van.

Neen, dat heeft ze mij ook gezegd: dit is een persoonlijke keuze van haar. Oké, ik ben niet naïef, ik weet ook dat er gesprekken geweest zijn. Maar Annemie besefte dat het dossier te gepersonaliseerd was. Eender wat zij nog zou aankondigen, alles zou uitdraaien op die energieheffing. Je zag dat ook na haar ontslag: toen ging het ineens wel over de inhoud.

Nee, omdat er bijzonder goede acteurs in spelen en ook omdat het script bijzonder goed is. Ja, er zijn elementen die dicht tegen de realiteit aanleunen, maar ik heb nog geen weet van collega’s die journalisten onder een trein duwen. (lacht)

Dat klopt. En daarvoor ook. Ik ben doctor in de biotechnologie. Weinig mensen in de politiek hebben die achtergrond. Toen ik 17 was, heb ik lang getwijfeld: zou ik rechten, economie of toch iets in de wetenschappen doen? Vandaag ben ik blij met mijn keuze. Het heeft mij een creatieve methode van denken opgeleverd. Weet je, de rode draad in mijn leven is dat ik altijd zelf mijn keuzes gemaakt heb. Toen ik afgestudeerd was, kreeg ik de kans op een kabinet te werken. Ik heb neen gezegd. Ik wou eerst iets in de privé doen. Ik wou mijn eigen weg uitstippelen. Maar toen ik de kans kreeg Europarlementslid te worden, heb ik geen seconde getwijfeld. Die politieke microbe zit al altijd in mij.

Neen. Of toch niet zolang de regering de liberale lijn blijft volgen. Maar goed, natuurlijk is er een duidelijk verschil tussen mijn partij en N-VA. Dat is normaal. De vraag is of je die verschillen kan overstijgen in je regeringsprogramma. En dat lukt.

Ik blijf achter mijn standpunt staan. Ik ben voorstander van economische migratie. Het is juist omdat wij daarvoor niet openstaan dat we de vluchtelingencrisis niet goed kunnen beheersen. Mensen die vluchten voor oorlog of politieke vervolging, moet je opvangen. Punt. Maar nu heb je tussen die vluchtelingen ook economische migranten. Je zou die twee trajecten moeten scheiden. Canada doet dat: zij hebben een systeem dat ze elk jaar een bepaald aantal economische migranten toelaten. Europa zou dat ook moeten doen. Wij hebben die mensen nodig om gaten in onze arbeidsmarkt op te vullen.

Toch niet, ik blijf daarvan overtuigd. De economische crisis, migratie, energie, dat zijn allemaal domeinen die je grensoverschrijdend moet aanpakken. Ik geloof echt dat op termijn meer en meer mensen dat zullen beseffen. Terugplooien op nationale sentimenten helpt niet. Al duurt het soms een tijdje vooraleer politici dat inzien. De Europese Commissie geeft nu 200 miljoen aan Griekenland voor de opvang van vluchtelingen. Twee jaar geleden was dat ondenkbaar.

Annemie Turtelboom blijft politiek actief: federaal én in Antwerpen.

Ik zie er twee. Voor het luik privacy: ik geloof dat we naar een nieuw evenwicht moeten. We denken daar vandaag veel te restrictief over na. Laat ons eerlijk zijn, bedrijven als Facebook en Google hebben al onze gegevens al. De vraag is alleen wat er ermee gebeurt. Daarom wil ik een privacypaspoort invoeren: zodat mensen weten wie hun gegevens heeft, wat ermee gebeurt en ze er terug controle over krijgen.

Sociale dumping en sociale fraude. Ik wil de regels simpel en duidelijk voor zowel werknemer als werkgever. Maar eens dat zo is, zal er streng opgetreden worden tegen wie die regels overtreedt. Dat zal mijn beleid kenmerken.

Is dat wel zo? Dat is de vraag die ik me stel. Een Belgische vakman kost 32 euro per uur, een Bulgaarse of Roemeense 26 of 27 euro. Zonder verplaatsings– of huisvestingskosten. Ik geloof niet dat die kloof onoverbrugbaar is. Ook de vakbonden zeiden dat op Rerum Novarum. Maar goed, ik wil effectief analyseren welke tien landen de meeste werknemers naar ons land detacheren en hoe groot de loonkloof dan is. Dan kan ik aan de slag. Het grote probleem voor mij zijn de illegale detacheringen waarbij werknemers 4 euro per uur verdienen en geen sociale zekerheid in het thuisland betaald wordt. Dan is er geen gelijk speelveld.

Streng controleren. Ik zal landen als Roemenië en Bulgarije ook bezoeken. Ik wil de politici daar ervan overtuigen dat ook zij de regels correct moeten toepassen. Anders ondergraven ze het vrij verkeer van personen en benadelen ze ook hun eigen mensen.

Da’s een goede vraag. (denkt na) Van ’t Zwin in Knokke tot, wacht even, Oostduinkerke of De Panne. Allé, ik was er vorig weekend nog met mijn gezin. Toeme. (lacht) Maar serieus, het maritiem en energiebeleid is mij niet vreemd. Ik heb dat in Europa opgevolgd.

Nee, die cijfers hebben wij nog niet. We schatten dat er ongeveer 30.000 horecazaken een witte kassa moeten hebben. Daarvan zijn er voorlopig 23.000 geregistreerd, en 16.000 actief.

Controleren, aanmanen en desnoods beboeten. Kijk, mijn voorganger heeft serieuze maatregelen genomen om de horeca zuurstof te geven: denk aan de flexijobs of de goedkope overuren. Zij moeten nu hun deel van de overeenkomst naleven. Wie de witte kassa blijft weigeren, riskeert een boete van 1.500 euro.

Dat moet de ultieme sanctie zijn, ja. Oneerlijke concurrentie kan niet.