Een soepelere Kerk: scheiden onder voorwaarden

De Katholieke Kerk gaat de regels voor het nietig verklaren van een kerkelijk huwelijk versoepelen. Dat liet paus Franciscus weten in de twee apostolische geschriften die hij dinsdag de wereld in stuurde. Opvallende vaststelling: voortaan zou dat gratis kunnen.

Met de aanpassing van de regels lijkt het erop dat de paus er voluit voor gaat om de kerk dichterbij de realiteit te brengen. Dichterbij wel, helemaal aangepast aan de realiteit helaas niet, want er zullen nog steeds de nodige voorwaarden aan gekoppeld zijn. Paus Franciscus staat er bovendien op dat er aan de fundamentele regels niet geraakt wordt. Scheiden blijft dus nog steeds een af te raden stap voor de katholieke medemens.

Wel wordt de procedure korter én goedkoper. Goedkoper? Juist ja. Want wie in het verleden aan de voorwaarden voldeed – een gedwongen huwelijk, één van de partners vertoont een tekort aan psychologische volwassenheid, één van de partners heeft moeite met het niet kunnen voldoen aan een kinderwens, … – zag zich wel nog genoodzaakt een ellenlange procedure via verschillende bisdommen en het Vaticaan te doorlopen. Met de nodige kosten tot gevolg. Soms tot 300 euro. Vanaf nu zou dat dus gratis kunnen.

Het engagement

De versoepeling komt er niets te vroeg, als je het mij vraagt. In de loop der jaren is de herder steeds verder van zijn kudde gaan lopen. Zelfs de paus lijkt dat nu te beseffen. En was die hele Katholieke Kerk niet gestoeld op onvoorwaardelijke vergevingsgezindheid? Het lijkt me nogal vreemd dat er net dan voorwaarden aan de ontbinding van het huwelijk worden gekoppeld. Bezint eer ge begint? Ja en nee. Ik begrijp best dat je niet zomaar bij de eerste de beste gelegenheid je huwelijk overboord kan gooien. Maar schermen met het feit dat het kerkelijk huwelijk een engagement voor het leven is, gaat volgens mij ook niet altijd op. Misschien wat kort door de bocht, maar ergens als werknemer aan de slag gaan, is ook een engagement opnemen. Maar dat mag een mens niet beletten om dat engagement op een bepaald moment te doorbreken. Een mens mag immers al eens van mening veranderen als plots blijkt dat dat engagement niet hetgeen is wat het ooit leek. Niet dat we nu even snel van partner moeten gaan wisselen als we gaan jobhoppen.

Dualiteit

Mensen die beslissen om uit elkaar te gaan, hebben daar doorgaans hun duidelijke redenen voor. En die vallen nogal vaak niét onder de categorieën die de kerk oplegt. Hoe combineer je dan nog geloof en realiteit? Ikzelf kom uit een katholiek gezin, hoewel ik nooit een klaslokaal van een katholiek school vanbinnen heb gezien (één verdwaald jaar unief niet te na gesproken). En toch kan ik me voorstellen dat dat voor heel wat mensen wringt. Het kan niet anders dat heel wat gelovigen officieel gescheiden zijn, maar in de ogen van de Kerk nog steeds als ‘samen’ worden gezien. Trouwens, een scheiding is al complex en pijnlijk genoeg voor de betrokken partijen. Dergelijke beslissingen neem je niet op een-twee-drie. Laat staan dat dan ook een bisschop nog eens zijn licht moet laten schijnen over de hele ‘situatie’.

De paus wil naar eigen zeggen niet dat ‘de gelovigen lang in de duisternis van de twijfel moeten leven’. Misschien is het beter dat de Kerk een aantal puntjes van twijfel op voorhand wegneemt. Waarschijnlijk komt op zondag dan ook wat meer volk opdagen. Benieuwd wat de synode over het gezin en het huwelijk in oktober zal brengen.