Els van Doesburg (N-VA), het nieuwe en spitante boegbeeld van het conservatisme: “N-VA en CD&V kunnen niet naast elkaar blijven bestaan”

“ Ik heb geen boodschap aan bullshit . Ik zeg wat ik denk en ja, ik hou van wat provocatie.” Aan het woord is Els van Doesburg, de coming lady van N-VA die elke ochtend enkele progressieven en feministen tussen haar boterham legt. In dit pittige gesprek voert ze een opvallend pleidooi voor een nieuw huwelijk tussen N-VA en CD&V. “Sammy Mahdi is mijn natuurlijke bondgenoot, niet Conner Rousseau.” Leest u mee, Bart De Wever?

Vorig jaar in mei was Els van Doesburg een eerste keer nationaal nieuws, toen ze schepen werd in Antwerpen. Onverwacht. Of toch voor de buitenwereld. Zes maanden later was de Antwerpse schone wereldnieuws, toen ze haar verloving aankondigde met Peter De Roover, federaal fractieleider van N-VA. Van Doesburg lacht als ik het opwerp. Dat ze nog altijd aangestaard worden als ze hand in hand op straat lopen, zegt de spitante politica. “Al is dat ook normaal. Wij zijn een excentriek koppel, want we verschillen 27 jaar van elkaar. Dus ik begrijp die reacties wel. Ik vind het niet erg. En wees gerust: de positieve overwegen op de negatieve.”

U wordt de nieuwe conservatieve ‘postergirl’ genoemd. Vindt u dat erg?

“Neen, ook niet. It’s a badge of honor . Het is een eretitel. Ik weet wel: als iemand je conservatief noemt, dan is het zelden een compliment. Maar ik beschouw het wel zo. Ik denk trouwens dat de meerderheid van de mensen best wel conservatief is, maar schroom voelt om het zo te benoemen. Ik niet. Ik kan daar complexloos over praten.”

Het conservatisme weer sexy maken, is dat uw missie?

“Dat is een verloren zaak, vrees ik. ( lacht ) Ik zou vooral graag de achterliggende ideeën weer sexy maken.”

Vertel: wat is conservatisme voor u?

“Ik vergelijk de samenleving graag met een stoomtrein. Progressieven willen altijd maar kolen bij gieten om sneller te gaan, terwijl conservatieven afremmen om ook te genieten van het uitzicht. Wij vinden niet dat alles altijd moet veranderen, wij willen behouden wat goed is. Let wel: een samenleving met alleen conservatieven zou ook niet leuk zijn. Het is de dynamiek tussen de twee die belangrijk is.”

Kan u dat eens concreet maken?

“Abortus, bijvoorbeeld. Ik ben voor het recht op abortus, maar de manier waarop we daarover praten, is ongepast en brutaal. Alsof het niets is. Ik vind dat we wat meer terughoudend moeten praten over ethische thema’s, zoals ook euthanasie. Deze mening valt echter niet goed in progressieve kringen. Ik krijg daar te horen dat ik een vrouwenverraadster ben. Of een slavin van het patriarchaat. Dat valt allemaal in mijn mailbox. ( droog ) Ik vrees dat de meeste feministen mij haten.”

En omgekeerd?

“Het eerste feminisme verdient alle applaus. Zij hebben ervoor gezorgd dat vrouwen dezelfde rechten hebben en gelijk zijn voor de wet. Maar het nieuwe feminisme doet alsof alle vrouwen slachtoffers zijn. ( benadrukt ) Dat is niet zo. Ik ben geen kwetsbaar diertje dat hulp nodig heeft. Wie echter niet meegaat in hun retoriek, wordt in de hoek gezet. Dat mag ik elke dag ondervinden. Ik stoor me echt aan de hypocrisie. Vrouwen aan de macht, hoera, hoera, tot blijkt dat die vrouwen rechts of conservatief zijn. Dan vervalt het riedeltje dat vrouwen elkaar moeten steunen.”

Verwijst u naar de verkiezingszege van Giorgia Meloni in Italië?

“Onder andere. Zij is niet voor abortus. Ik vind dat een legitiem standpunt. Toch wordt dat haar kwalijk genomen. Dat stoort mij heel erg.”

Vindt u het stiekem ook niet fijn om feministen op stang te jagen?

( fijntjes ) “Ik zal niet beweren dat ik een braaf meisje ben. Ik zeg wat ik denk en ja, ik hou van wat provocatie. Het zou saai zijn mochten we allemaal hetzelfde denken.”

Is N-VA de laatste conservatieve partij van Vlaanderen?

“N-VA is geen conservatieve partij, maar is wel de partij waar conservatieven zich het meest thuis voelen. Ook CD&V leunt dicht tegen het conservatisme aan. Wij zijn daarom natuurlijke bondgenoten. Ik betreur wat er de voorbije weken tussen onze partijen is gebeurd. Het resultaat is een slagveld en allerlei onzinnige analyses over die is verloren of die is vernederd . Maar welke burger is daarmee bezig? Nobody gives a shit . Ik onthoud vooral dat er geen plek is voor twee gelijkaardige partijen in ons politieke landschap. N-VA en CD&V kunnen niet naast elkaar blijven bestaan.”

U verrast mij. Wil u een nieuw huwelijk met CD&V?

“Wel, vandaag schrijft CD&V liefdesbrieven naar de Boerenbond, maar ze krijgt dreigbrieven terug. De zuil levert misschien parlementsleden, maar amper kiezers. Sammy Mahdi ( CD&V-voorzitter, red ) moet zich daarom goed afvragen wat voor hem het belangrijkste is: het voortbestaan van CD&V of van het christendemocratisch gedachtegoed. Als hij voor de laatste optie kiest, dan kunnen we moeten we samen een nieuw verhaal schrijven als een brede Vlaamse volkspartij. Wij zouden inderdaad de CD&V op onze schouders moeten nemen.”

Zou er in uw partij veel bereidheid zijn daarvoor?

“Voor het christendemocratische gedachtegoed? Daar ben ik zeker van. Wij delen de warme filosofie dat de gemeenschap de basis is van de samenleving.”

Waar hebt u N-VA leren kennen?

“Aan de unief. Ik heb politieke wetenschappen gestudeerd, omdat ik diplomate wilde worden. Daar heb ik mogen proeven van de teksten van Bart De Wever en dus van het conservatieve gedachtegoed. Dat voelde voor mij als thuiskomen. Daarna ben ik mezelf meer politiek gaan oriënteren.”

En dat voor iemand die in het Nederlandse Soest is geboren en getogen.

( lacht ) “Toen ik elf was, zijn wij verhuisd naar het Antwerpse. Mijn ouders, kleine zelfstandigen, waren een zaak begonnen in Breda en vonden het praktischer om in Vlaanderen te wonen. Dat het onderwijs hier beter is, heeft ook meegespeeld. Ik ben hen daar heel dankbaar voor. Vlaanderen heeft mij omarmd en omgekeerd.”

Het is bijna uitzonderlijk dat jonge mensen voor de politiek kiezen. Waarom hebben zoveel mensen een lage dunk van deze stiel?

( denkt na ) “Het is een combinatie van factoren, maar het opgeblazen verwachtingspatroon is zeker een belangrijke. Veel politici beloven de hemel, kunnen dat vervolgens niet waarmaken, waarna de mensen boos zijn. En zo beland je in een vicieuze cirkel. Beloof alleen wat je kan waarmaken: dat zou al een groot verschil maken. Dat is waarom ik zo allergisch ben aan Guy Verhofstadt (Open VLD).”

U wil de ex-premier in de bak, schreef u in uw column in ‘De Morgen’.

( lacht ) “Een column die opluchtte. ( op dreef ) Is het normaal dat deze man met zo’n palmares vandaag druiven kan plukken op een landgoed in Toscane? Of zou hij eigenlijk streepjes moeten trekken in Leuven-Centraal? Het is door Verhofstadt dat Alexander De Croo en Tinne Van der Straeten vandaag als gebochelde bedelaars door de straten van Parijs dwalen, smekend om een akkoord met Engie. De verkoop van onze energie, de pensioenfondsen, de afschuwelijke asbestdeal: allemaal Verhofstadt. Hij was een van de slechtste premiers ooit.”

Zou u dan ook de Vlaamse regering van Jan Jambon (N-VA) de bak indraaien, omdat ze zo lang treuzelde in de pandemie, wat mogelijk levens heeft gekost?

( geprikkeld ) “Neen, dat is iets anders. Deze crisis heeft aangetoond dat het land niet werkt. Wij hebben in Antwerpen zelf onze verantwoordelijkheid genomen. Weet je wat ik Verhofstadt vooral kwalijk neem? Dat hij eerst de hemel beloofde, maar vervolgens alle rekeningen doorschoof naar mijn generatie. Dat is waarom de mensen de politiek uitspuwen.”

Ook het cordon sanitaire is een bron van woede. Zou dat document verbrand moeten worden?

“Ik ben geen fan van het cordon. Ik vind dat geen goed principe en heb dat niet nodig om te weten of ik kan samenwerken met een partij. Ik heb een fundamenteel ander mensbeeld dan Vlaams Belang. Dries Van Langenhove tweette onlangs een foto van een klasje in Schotland, waarin veel kinderen met een andere huidskleur zaten. Dit is het inclusief nationalisme van N-VA , schreef hij. ( fel ) What the fuck is dat voor een uitspraak? Ik word daar woest van. Ik ben zelf geboren in Nederland, mijn woordvoerder is een halve Algerijn, mijn kabinetschef een Albanees. En dán? Wij houden allemaal evenveel van Vlaanderen.”

Dus u zegt neen tegen een coalitie?

( zucht ) “Die vraag stelt zich niet. Vlaams Belang wil geen bestuurspartij zijn.”

Er wordt al even gespeculeerd over een coalitie tussen N-VA en Vooruit. Wat denkt u daarvan?

“Mijn natuurlijke bondgenoot is Sammy Mahdi, niet Conner Rousseau. Maar in Antwerpen besturen we wel goed samen. Jinnih Beels is een fantastische collega, een vrouw zonder dogma’s. We hoeven het daarom niet altijd eens te zijn. Ik volg haar niet als ze zegt dat drugs gelegaliseerd moet worden. Als ik de drugsmaffia zou zijn en ik hoor beleidsmakers pleiten voor legalisering telkens een granaat ontploft, dan zou ik veel granaten gooien. We mogen op geen enkele manier toegeven.”

Ik heb daarnet van het station naar het stadhuis gewandeld zonder geweld, moord of drugs te zien. Heb ik geluk gehad?

“Of net niet. ( lacht ) Neen, het beeld is overtrokken, maar drugs zijn wel degelijk een wijdverspreid probleem, zeker onder jongeren. En het gaat al lang niet meer alleen over cannabis. Het gaat ook over cocaïne enzovoort. Veel meer dan vroeger. ( denkt na ) Hou me tegen als ik te veel de filosofische toer opga, maar volgens mij heeft het te maken met de maatschappelijke druk. Jongeren worden verplicht om zichzelf voortdurend uit te vinden. Het gaat over gender, emoties, werk, noem maar op. Dat zorgt ervoor dat jongeren verward geraken, op de dool. In die zin is het zelfs niet raar dat ze naar verboden middelen grijpen. Ik lig hier echt wakker van.”

Straks zegt u dat het schuld is van de ‘woke’-beweging?

“Deels wel, natuurlijk. Het aanvankelijke opzet van woke was empathie tonen voor mensen die anders zijn. Dat is een mooi principe. Maar het is uitgedraaid in zelfhaat en een cancel culture . Waar ik ook allergisch voor ben, is het toontje van morele verhevenheid dat daaronder schuilt. Dat alles legt een grote druk op de schouders van jonge mensen. Want wie daar niet in mee stapt, wordt gecriminaliseerd. Zoals ik.”

Wordt de macht van ‘woke’ niet opgeblazen door rechtse partijen?

“Neen. ( op dreef ) Het klopt dat de fundi’s zich beperken tot de enkelingen met het blauwe haar op de faculteit genderstudies. Maar veel vooraanstaande mensen in de politiek, de media en de universiteiten gedragen zich als hun spreekbuizen. Dat de rector van de universiteit van Antwerpen ( Herman Van Goethem, red ) zijn mails ondertekent met hij/hem, is toch te gek voor woorden? Zou er iemand zijn die denkt dat Herman geen man is? Of dat het gedicht van de zwarte Amanda Gorman niet vertaald mag worden door een blanke dichteres: dat is niet normaal! Het is belangrijk dat we dat blijven zeggen. De techniek van woke wordt trouwens ook door Vlaams Belang gebruikt. Als zij oproepen om linkse leerkrachten te melden, dan is dat ook een poging om te cancellen . Dat is even kwalijk.”

Gebruikt u drugs?

“ Euhm , neen. Denkt u dat misschien? Ik heb zelfs nooit een joint gerookt. Ik ben eigenlijk een seut die op zaterdagavond liefst boeken leest aan de haard. Ik drink wel graag een glas wijn.”

Als ik even indiscreet mag zijn: wanneer is uw huwelijk eigenlijk gepland?

“Dat weten we zelf nog niet. ( lacht ) Ons kennende zal het wellicht gebeuren op een onvermoede vrijdagochtend waarop we spontaan beslissen om naar ‘t Schoon Verdiep te trekken en te trouwen. Een groot feest zal er wellicht niet komen.”

U weet wat er in het conservatieve Vlaanderen volgt na het huwelijk?

“Oei, ja. Kinderen, zeker? ( even stil ) Neen, dat zal wellicht niet voor ons weggelegd zijn. Het leeftijdsverschil is één zaak, maar ook de politiek. We kunnen amper één avond per week samen eten. Dan moet je eerlijk zijn met jezelf. Alhoewel, een gepensioneerde vader zou ook nog een gerief kunnen zijn. ( fijntjes ) Ik zou met recht en rede bij de papa kunnen antwoorden, als mensen mij vragen waar de kinderen zijn. Liesbeth Homans zou tevreden zijn. ( lacht ) Ik vond die commotie trouwens ferm overdreven.”

Laatste vraag: is uw woordvoerder dikwijls kwaad op u?

“Dat moet u hem vragen. Al weet ik niet of hij eerlijk zal antwoorden. ( lacht ) Ik ben misschien wat fors in mijn formuleringen, maar dat hoort erbij, toch? Ik heb geen boodschap aan bullshit of wollig gedoe.”