Jean-Marie Dedecker, burgemeester en onafhankelijk parlementslid, is duidelijk: “Vlaanderen moet onafhankelijk worden”

MIDDELKERKE Jean-Marie Dedecker pleit voor het eerst onomwonden voor Vlaamse onafhankelijkheid. Dat is een opmerkelijke koerswijziging. De West-Vlaming hoopt dat N-VA zijn voorbeeld zal volgen. Dedecker meent ook dat nieuwe verkiezingen de enige uitweg zijn voor de impasse. Hij heeft zelfs een datum: zondag 8 november. Wij hebben een uitgebreid gesprek over het politieke theater, het coronavirus en de ‘dictatoriale virologen’.

Jean-Marie Dedecker heeft bewogen maanden achter de rug. Corona natuurlijk, het virus. De brulboei of teddybeer (schrappen wat niet past) uit Middelkerke istegenwoordig burgemeester van zijn gemeente. Maar er is ook de strijd van zijn vrouw tegen het vreselijke k-woord. “De bestralingen en de chemo zijn voorbij. Op 3 augustus gaan we meer weten. We denken dat het voorbij is. We hopen het.” Het is een ingetogen man die spreekt. De ziekte heeft ook hem diep geraakt. Het doet hem nadenken over de eindigheid van het leven.

Dedecker woont aan de idyllische vaart van Slijpe. Het is daar dat we afspraak hebben. We nemen plaats in de rode zeteltjes van zijn werkkamer. Die is gelegen boven de woonkamer. Zijn vrouw komt even piepen. Met koffie en koekskes. “Geef je sleutels eens mee”, fluistert ze haar man toe. “Je wagen draait nog, en de radio speelt.” Dedecker glimlacht. “Wat een vrouw, hé. Als ik haar kwijt zou zijn, moet ik drie nieuwe zoeken.” Dat Jean-Marie veel zachter is dan de mensen denken, zegt ze nog. Hij lacht even ongemakkelijk.

Die stoere macho, is dat vooral imago?

Neen, toch niet. Dat is vooral een erfenis van mijn judoverleden. Ik was een sterke figuur die stond te brullen naast de mat. Dat was ook nodig, om tegenstander en scheidsrechter te imponeren. Bovendien ben ik recht voor de raap. Ik zeg altijd mijn ongezouten mening. Dan volgt het imago van brulboei vanzelf. Aan zee noemen ze iemand zoals ik ‘een grote lantaarn, met een klein lampke’. (lacht)

De voorbije maanden waren moeilijk voor u?

Héél moeilijk. En het is niet de eerste keer, hé. Mijn zoon heeft ook al tegen kanker gevochten. Dat is elke dag bang afwachten. (stil) En dan corona. Een burgemeester is daar zeven dagen op zeven mee bezig. Ik heb geen lockdown gekend. (denkt na) Weet u wat zo moeilijk is aan deze crisis? Dat vrijheid en gezondheid tegenover elkaar staan, de belangrijkste waarden in het leven. Het is voortdurend dansen op een slappe koord om een evenwicht te vinden tussen die twee.

U stond eerst argwanend tegenover het virus, maar sloeg daarna een opmerkelijk mea culpa in het parlement. Wat heeft u van inzicht doen veranderen?

Ik dacht inderdaad dat het overdreven was. Ik was misleid door de Van Ransten van deze wereld. We mogen niet panikeren, zei ook Maggie De Block (Open VLD, minister van Volksgezondheid, red). Ik ben van inzicht veranderd, toen ik de beelden van de Italiaanse ziekenhuizen zag. Ik kan dat ook toegeven. Ik heb dit fout ingeschat. Punt. Maar toen de lockdown inging, ben ik onmiddellijk in actie geschoten. Ik had welgeteld één dag nodig om zevenduizend mondmaskers binnen te halen.

Hoe hebt u dat geregeld?

Via een kennis die hier woont. Hij wist dat te regelen. We hebben geen enkele besmetting in onze vier rusthuizen. Ik ben daar fier op. Ik geloof ook dat onze zeelucht een positieve rol speelt. Dat bevat veel jodium.

“Dat jodium het virus afremt, is nonsens”, zegt viroloog Steven Van Gucht in Het Laatste Nieuws.

(droog) Dat kan zijn. Ik heb dat van een dokter vernomen. Ik vroeg hem waarom er zo weinig besmettingen zijn aan de kust. Hij meent dat jodium wél een rol speelt.

Ik begrijp de aanbidding van de virologen niet. We zijn wereldkampioen in het aantal doden.”

U bent heel kritisch voor het exit-beleid. U spreekt zelfs over dictatoriale virologen. Waarom?

Ik begrijp de aanbidding van de virologen niet. (feller) We zijn wereldkampioen in het aantal doden, hé. Dat zorgt voor grote imagoschade. Het zal nog even duren voor de Japanners weer naar Brugge komen. (zucht) Man, ik heb me zó vaak kwaad gemaakt in deze crisis. De virologen hebben de macht overgenomen en de politiekers doen in hun broek van schrik. Het exit-beleid is wispelturig en dwaas. Dansen op een trouwfeest mag niet, met vierhonderd op een vliegtuig mag wel. (blaast) Of dat met de tweedeverblijvers. Eerst mogen die komen, dan weer niet. Dat zijn absurde regels.

Ook de kustburgemeesters hebben hun bijdrage geleverd aan die warboel.

Het was fout om een gemeenschappelijke strategie te zoeken. Dat is onmogelijk, want elke kustgemeente heeft een eigen identiteit. Maar we zijn vooral misleid door virologen en regering.

Wat had anders gemoeten?

De burgemeesters hadden meer volmachten moeten krijgen. Van meet af aan. Het mondmaskerverhaal is het mooiste voorbeeld. Je zou de verantwoordelijken in de bak moeten steken: valse informatie, de bevolking in gevaar brengen, het medisch personeel geen hulp verlenen. (plots kwaad) Wie heeft beslist om die voorraad te vernietigen? Als ik dat vraag aan premier Wilmès, dan weigert ze te antwoorden. Dat takkewijf, já, ik noem haar heel bewust zo, toont alleen maar minachting voor de Vlamingen. Ik kan daar zó kwaad op worden. De Block is één schuldige. Maar zij zal niet de enige zijn.

Bent u even streng voor Wouter Beke (CD&V), Vlaams minister van Welzijn?

Ik vind dat moeilijker om te beoordelen. Het virus treft vooral de oudere bevolking. En waar zitten die opgehokt? In woonzorgcentra. Natuurlijk gebeuren er daar dan drama’s. Zijn er fouten gemaakt? Wellicht wel. Maar moet dat allemaal in de schoenen van Beke geschoven worden? Ik weet dat niet. Er zijn afrekeningen bezig binnen de CD&V. Er zijn mensen die de kop van Beke willen. Je moet mij het politieke spel niet leren kennen. Er is niets cynischer dan politiek.

Moet u braver zijn voor Beke, omdat N-VA in de Vlaamse regering zit?

(zucht) Dat heeft daar niets mee te maken. Als Beke zware fouten heeft gemaakt, dan moet hij ontslag nemen. Zo simpel is dat. De N-VA bepaalt niet wat ik mag zeggen. De Block en Van Ranst moeten ontslag nemen wegens schuldig verzuim en omdat ze de bevolking misleid hebben over het nut van mondmaskers. Dat zijn duidelijke fouten.

Volgende week begint het bouwverlof. Dat betekent meer toeristen aan de kust. Zijn die welkom in Middelkerke?

Allemaal. Schrijf dat maar op. Allemaal. We hebben plek voor 65.000 mensen op ons strand.

U hebt hun centen nodig?

Dat is zo. Ik zeg dat ook rechtuit. Middelkerke heeft één industrie: toerisme.

Vreest u geen nieuwe opstoot van het virus door het massatoerisme?

Neen. Ik panikeer niet snel. We gaan dat goed organiseren. Er zijn zestien afzonderlijke trappen naar het strand met elk een teller. Er staan extra toiletten. Er is handgel voorradig. Wat moet er nog meer zijn?

Een mondmasker verplichten op het strand en de dijk?

Neen. Ik vind dat niet nodig. Wie een mondmasker wil dragen, die mag dat. Maar ik ga dat niet verplichten. Er moet een gezond evenwicht zijn tussen vrijheid en veiligheid.

Wat is het échte cement tussen de Arizona-partijen? De angst voor de kiezer. Ook N-VA is bang.”

Wie geen mondmasker draagt, kan een ander in gevaar brengen.

Dat kan zijn. Ook op dat vlak veranderen de virologen elke week van mening. Maar ik ben tegen een verplichting.

Iets anders: de federale regeringsvorming. Wat denkt u daarvan?

Er moeten nieuwe verkiezingen komen. Er is geen alternatief meer. Ik voorspel u: ze gaan ons aan het lijntje houden tot het einde van de zomer. Daarna begint het parlementaire jaar weer en moeten ze kleur bekennen. Een ideale datum zou zondag 8 november zijn. Dan kunnen we op 11 november de wapenstilstand tekenen en op 15 november, koningsdag, de boedelscheiding uitspreken.

Bent u plots voor Vlaamse onafhankelijkheid?

Dat was nooit mijn ideaal. Maar het is noodzaak geworden. Ik ben tot dat inzicht gekomen, ja. Vlaanderen moet onafhankelijk worden, als het wil overleven. We moeten zelf ons sociaaleconomisch beleid kunnen bepalen. Dat lukt niet meer in een Belgische context. Dit land is onbestuurbaar geworden. De ideologische tegenstellingen tussen Vlaanderen en Wallonië zijn te groot. Als je jarenlang geen regering meer kunt vormen, dan is het voorbij. België is voorbij.

En dan wacht het Vlaamse walhalla?

Neen, zeker niet. Ik heb ook kritiek op Vlaanderen. Je zal mij niet horen zeggen: ‘wat we zelf doen, doen we beter’. Vlaanderen lijdt net zoals België aan reglementitis. Vlaanderen is net zoals België een ambtenarenstaat geworden. (denkt na) Dit heeft voor mij niets met romantiek te maken, of met de Vlaamse vlag en de Vlaamse leeuw. Ik ben tégen het ‘korte broeken-flamingantisme’. Dit heeft alles met beleid te maken. We krijgen niets meer klaar in België. Zelfs Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, spreekt over een communistisch Wallonië. Al zeventig jaar hangen de Walen aan het Vlaamse infuus. Het is genoeg geweest. Het is vanuit sociaaleconomisch oogpunt een noodzaak geworden om dit land te splitsen. De verkiezingen moeten daarom over het voortbestaan van België gaan.

Dan moet ook N-VA weer voluit voor onafhankelijkheid durven gaan?

Ik zou dat liefst hebben, ja. Dat is artikel één van de partijstatuten, hé. Ik pleit voor een volledige scheiding naar het model van Tsjechoslowakije. Alleen als dat echt niet lukt, kan het confederalisme een tussenoplossing zijn.

Zal er een parlementaire meerderheid zijn voor nieuwe verkiezingen?

Ik denk dat wel. De Walen hebben alle belang bij nieuwe verkiezingen. Zij zien ook de opiniepeilingen. Het Vlaams Belang dat naar dertig procent stijgt. De N-VA die naar twintig procent zakt. Dat is goed nieuws voor hen. Zij willen een zwakke N-VA. Dat Vlaams Belang sterk staat, kan hen niets schelen. Als N-VA zwak staat, gaan de 11-procent-partijen wel weer capituleren (doelt op Open VLD, CD&V en SP.A, red). En hebben de Walen weer alle macht. Dat is ook een reden waarom dat cordon sanitaire de vuilbak in moet. Dat is ondemocratisch én het zet de Walen in een zetel. Geef hen een kans om mee te regeren. Doen ze het goed, zoveel te beter. Doen ze het niet goed, dan zijn we ervan af. Ik heb dat ook gezegd aan Bart De Wever na de verkiezingen. Breek het cordon.

Er zijn afrekeningen bezig binnen CD&V. Er zijn mensen die de kop van Beke willen.”

Wou die dat echt?

Ik ben daar zeker van. Ze hebben onderhandeld met het doel een regering te vormen.

Voormalig Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten sprak de waarheid in De Afspraak, toen ze zei dat haar partij rijkelijk beloond zou worden als ze die formule zou steunen?

Natuurlijk. Het was dwaas van haar om dat te zeggen, maar het was de waarheid.

U zegt dat er geen alternatief is voor verkiezingen. Wat dan met de Arizona-coalitie (Open VLD, MR, N-VA, CD&V, CDH en SP.A)?

Die heeft 76 zetels op 150. Dat is amper één op overschot. (fijntjes) Ze zouden op mij rekenen om nummer 77 te zijn. Ik weet het niet. Als dat een regering wordt met een beperkt programma voor de economische relance, dan kan dat misschien iets zijn op korte termijn. Maar dat zal geen lang leven beschoren zijn. Wat is het échte cement tussen die partijen? De angst voor de kiezer.

Geldt dat ook voor uw partij, N-VA?

Dat is mijn partij niet. Ik ben verkozen als onafhankelijke. Maar dat geldt inderdaad ook voor N-VA. Ook N-VA is bang van nieuwe verkiezingen.

U kan een bepalende stem zijn. Moet u elke coalitie steunen, waar N-VA in zit?

Neen, zeker niet. Ik stem als een vrij man. Er zijn geen stemafspraken gemaakt met N-VA. Maar blijkbaar gelooft niemand dat.

Zou u deelnemen aan die verkiezingen?

Dat zal ik later weten te vertellen. (lacht) Ik ben 68, hé, vriend. Maar het vuur brandt nog, dat wel.