Een openhartige Jean-Marie Dedecker: “Ik ben bijna ten onder gegaan”

Neen, Jean-Marie Dedecker is niet dood en begraven. Evenmin zijn partij. Volgend jaar doet LDD mee aan de verkiezingen in enkele weloverwogen steden en gemeenten. Wat de strategie wordt voor 2019, weet de West-Vlaming nog niet. Wij hebben een openhartig gesprek over de actualiteit, de toekomst en de pijnlijkste periode in zijn politieke leven.

Die pijnlijke periode was dinsdag nog onderwerp van de onvolprezen Canvas-reeks ‘De Wissel van de Macht’: zijn kortstondige passage bij N-VA begin december 2006. Even leek het kartel CD&V/ N-VA te barsten, maar uiteindelijk zetten de Vlaams-nationalisten, onder druk van de kartelpartner, Dedecker weer aan de deur. Zelf heeft hij niet meegewerkt aan de reportage. Hij heeft de aflevering ook niet gezien. “Ik word daar niet graag mee geconfronteerd. Ik durf dat nu wel toegeven: ik ben toen bijna ten onder gegaan. Dat was mentaal een heel zware klap. (zwijgt even) Ik heb toen een zware inzinking gekend. Ik was in die periode verondersteld te spreken op een begrafenis van een vriend. Maar ik kon het niet. Anderhalf uur aan een stuk heb ik zitten wenen als een klein kind. Dat zal wel uiting geweest zijn van een depressie.”

Toch presenteert u een maand later uw eigen partij LDD.

Het was dát of eronderdoor gaan. Dat ben ik zeker. Dat was een vreselijke tijd. Ik kreeg drie klappen na elkaar. Vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen (oktober 2006, red) kreeg ik de diagnose ongeneeslijk ziek te zijn, kanker. Ze gaven mij nog zes maanden. (zwijgt even) Drie weken later bleek die diagnose verkeerd. Die zwarte vlekken in mijn rugwervels waren geen gezwellen, maar ingestorte bloedwervels. Enkele dagen na de verkiezingen vlieg ik uit de VLD. En daarna word ik door N-VA verkocht voor een valies vol geld en mandaten. De doodsteek was een opiniepeiling waaruit bleek dat N-VA, met mij erbij, 16 procent zou halen. CD&V wou dat niet laten gebeuren en redde het kartel.

Na een veelbelovende start verdween LDD in 2014 uit alle parlementen. Maar opnieuw geeft u niet op.

Dat is de sportman in mij. Ik kan niet tegen een nederlaag. Ik denk zelfs dat die sportmentaliteit mij recht gehouden heeft in 2006. Echt waar. Blijven vechten zit in mijn DNA.

Wat zegt uw omgeving ervan?

Als het van mijn vrouw afhangt, stop ik vandaag. Ik heb al eens een gezin verloren aan de politiek. Ik was 38 jaar getrouwd. We zijn vervreemd geraakt van elkaar. Maar kijk: ik heb de politiek nodig. Dat is zoals een verslaving. Wat ook heel belangrijk is, is dat de verontwaardiging overeind blijft, ook al word ik 65 in juni. Ik word heel kwaad als ik zie hoe Middelkerke (waar Dedecker woont en gemeenteraadslid is, red) bestuurd wordt. Dat is haast Siciliaans beleid, wij zijn het Corleone aan de Noordzee aan het worden. De bouw van het nieuwe Casino bijvoorbeeld: de bevolking wordt er bedrogen voor 46 miljoen euro. Deze gemeente verdient beter: dat drijft me om volgend jaar te mikken op het burgemeesterschap. Maar vraag me niet om al uitspraken te doen over de nationale verkiezingen van 2019. Want ik weet nog niet wat ik dan zal doen. Echt niet. Wat ik niet meer wil, is een leven zoals voordien. Die gekte van de nationale politiek hoeft niet meer. Ik heb nog 500 weken te gaan in mijn leven. Als je 75 mag worden, behoor je al tot de gelukkigen. Ik wil nu kwaliteit en tijd voor mijn kinderen en kleinkinderen.

Ik kreeg de diagnose ongeneeslijk ziek te zijn, kanker. Drie weken later bleek die verkeerd.

Hebt u nog geld voor een campagne?

O ja. Er zit nog veel geld in de kas. Wees gerust. Die wordt heel goed beheerd.

Wat kan de meerwaarde van LDD nog zijn? U zei altijd dat N-VA weg is met uw programma en uw kiezers.

Dat klopt. Maar N-VA brengt niet de verandering die ze beloofd heeft. Is ons fiscaal systeem veranderd? Helemaal niet. Ja, er is een tax shift, maar dat is een verschuiving van belastingen, een vestzak-broekzakoperatie. Energie? Onze factuur is een verdoken belastingbrief. (feller) Mobiliteit? We staan allemaal stil op de wegen. En wie het geluk heeft toch te rijden, wordt beboet voor vanalles en nog wat. Je mag nu nog maar 70 km/u puffen. Jongens, toch. Ik ben ontgoocheld in N-VA, ja. En dat zullen wel meer mensen zijn. LDD is het alternatief. Al is het maar als zweeppartij. Maar wij doen wat we zeggen.

Bent u ook ontgoocheld in uw vriend Theo Francken?

Neen. N-VA ontgoochelt op veel domeinen, maar niet op migratie. Theo doet dat uitstekend. Ik geloof ook in Zuhal Demir (staatssecretaris voor onder andere Gelijke Kansen, red).

Bewijst Francken in de praktijk het gelijk van Angela Merkel: wir schaffen das? De vluchtelingeninstroom in ons land is relatief vlot verlopen.

Neen, net het omgekeerde. Francken controleert wie binnen komt en stuurt illegalen terug naar huis. Merkel liet ongecontroleerd mensen binnen. Francken hanteert het principe ‘streng, maar rechtvaardig’ en handelt er ook naar.

Dat N-VA zo gretig meedoet aan de graaicultuur, verwijt ik hen heel erg.

Uw harde taal tegenover vluchtelingen, bijvoorbeeld in uw boek ‘Vrank en Vrij’, staat in fel contrast met de emotionele Jean-Marie Dedecker die we vorig jaar ontdekten in ‘Terug naar Eigen Land’ op VIER. Schuilt er iets schizofreen in u?

Ik ben net heel rechtlijnig. Ja, wat daar gebeurt in vluchtelingenkampen is vreselijk. Dat is de maffia, hè. Dat moet gestopt worden. Maar de oplossing is niet om die mensen naar hier te halen. Dat moet ook stoppen. Wij hebben géén historische schuld. Robert Fisk, de grote oorlogsjournalist, zei mij eens: ‘Het enige wat je met Irak en Afghanistan kan doen, is prikkeldraad rond zetten en wachten tot hun godsdienstoorlog uitgevochten is. En Fisk is geen rechtse zak, hè. Dat gaat over godsdienst, en dat is al eeuwen bezig. De Arabische Lente: net hetzelfde. Wat in Syrië gebeurt, is een interne godsdienstoorlog. Wij kunnen daar niets doen. Oké, we hebben een humanitaire plicht. Investeren in opvang ter plekke bijvoorbeeld. Maar we moeten geen mensen naar hier halen.

Francken bewijst toch dat die instroom wel kan? België vangt zelfs proportioneel meer vluchtelingen op dan veel andere Europese landen.

(blaast) Wat wil u mij laten zeggen? Dat ze allemaal moeten komen? De kostprijs van migratie is 2,2 procent van ons bnp. Drie vierde van onze gevangenen is allochtoon of heeft allochtone roots. Wij betalen een prijs voor het doen lukken van migratie. Ik ben voorstander van een ander model, dat van Canada en Australië: een land kiest zelf wie het binnenlaat in functie van de noden.

Iets anders. Van de graaicultuur in de politiek bent u waarschijnlijk niet geschrokken?

Neen, en ik heb ook een simpele oplossing. Geen politici meer in raden van bestuur van intercommunales, overheidsbedrijven en andere tussenstructuren. In Middelkerke staan er 400 mensen op de loonlijst van de stad, ook economen, ingenieurs, advocaten. Die mensen moeten opgeleid worden om namens een stad in een intercommunale te zetelen. (feller) Wat moeten de politici allemaal kapot maken vooraleer men dat snapt? De Gemeentelijke Holding, Dexia, Ethias, Arco, allemaal geleid door politici. Dat N-VA zo gretig meedoet daaraan, verwijt ik hen heel erg. Ik begrijp dat je voor een stuk mee moet doen, maar doe dat dan om het systeem van binnenuit op te heffen. N-VA doet het omgekeerde: ze richt zelf een nutteloos vehikel op, de Vlaamse Energiemaatschappij.

Gaat u volgend jaar samenwerken met Vlaams Belang of met Hendrik Vuye en Veerle Wouters die N-VA verlaten hebben?

Neen. Ik praat vriendschappelijk met die mensen, maar ik heb niet bepaald goede ervaringen met kartels.

Wat kiest u: burgemeester in 2018 of weer parlementslid in 2019?

Burgemeester, zonder twijfel.

“Bewondering voor Wilders”

Op 15 maart zijn er verkiezingen in Nederland. Geert Wilders is de te kloppen man. Herkent u iets van uzelf in hem?

Neen. Men heeft dat wel eens zo voorgesteld. Ook hij is buiten gevlogen bij de liberale partij en startte vervolgens een eigen partij. Maar Wilders is een linkse politicus. Hij staat voor een pampermaatschappij, behalve dan voor allochtonen. Dat staat haaks op mijn ideologie. Ik zou in Nederland VVD stemmen (liberale partij van minister-president Mark Rutte, red). Ik heb wel bewondering voor Wilders. Hoe die man moet schuilen voor die islamgekken, dat is niet normaal. Hij geeft zijn leven op voor zijn ideeën. Dat verdient respect. Wij staan er veel te weinig bij stil hoe wij in onze westerse wereld slachtoffer worden van de islam. Godsdienst moet een privézaak zijn. Punt uit.