Goedele Liekens en Kristof Calvo blikken samen terug op 2017: “Ik heb schrik als anderen Trump uitdagen”

Kristof Calvo is politicus, Goedele Liekens seksuologe. Ze kennen elkaar niet persoonlijk. Of ze samen willen terugblikken op het voorbije jaar, luidt onze vraag. Ja, zeggen beiden, zonder aarzelen. “Ik doe zoiets alleen met atypische mensen”, zegt Liekens vooraf. “Ik doe dit graag, als ik maar geen bedgeheimen moet delen”, aldus Calvo.

We spreken af in Dilbeek, waar Liekens woont. Calvo arriveert met de trein. “Een groene rijdt niet met de auto, zeker?” flapt zij eruit. Neen, dus. “Ik heb niets met gemotoriseerde voertuigen. Ik heb één keer op een jetski gezeten, en ik was bijna dood.” De toon is gezet. We serveren groentesoep en brood. Liekens opnieuw: “Jij eet ook geen vlees, zeker?” Hij moet lachen. “Toch wel. Het niet-hebben van een rijbewijs is mijn belangrijkste bijdrage aan het milieu.” Waarop zij: “Mijn vooroordelen zijn op.”

Hebt u vooroordelen, meneer Calvo?
Calvo: Goedele lijkt me iemand met een missie, weliswaar in een andere wereld dan de mijne. (tegen Goedele) Ik heb jou één keer gekruist. Dat was een traumatische ervaring voor mij. (snel) Maar dat had niets met jou te maken. Het was op Rode Neuzen Dag vorig jaar. Wij, de politici, moesten zingen. Ik ben verlegen als ik iets moet doen wat ik niet kan.

Liekens: Ik vond je megaschattig. Wellicht omdat je verlegen was. (lacht)

Calvo: Verschrikkelijk was het. Klopt het dat jij eens bijna de politiek was ingestapt?

Liekens: Ik dank God elke dag dat ik dat niet gedaan heb. Ik ben inderdaad iemand met een missie, ik voel me een wereldverbeteraar. Al maakt dat je leven niet altijd makkelijk. Ik zou gefrustreerd raken in de politiek. Dat gaat zo traag vooruit. En altijd dat schaakspel. Als iets van een andere partij komt, moet je tegen zijn.

Calvo: Er zit zeker een dosis gezonde en soms ongezonde strategie in onze stiel. Maar ik voel ook warmte in de politiek, echt waar. Wie hard werkt en nuttige dingen voorstelt, krijgt heus wel iets in beweging, ook samen met andere partijen.

Liekens: Dat doet mij plezier om te horen. En wees gerust, ik zag in jou geen zure pitbull.

Calvo: Oef. (lacht)

Ik vind muziek heel belangrijk. Maar als parlementslid kan je moeilijk op de tafels staan dansen op café. (Kristof Calvo)

Mevrouw Liekens, u bracht dit jaar het Vaginaboek 2.0 uit. U wil de vagina en seks in het algemeen uit de taboesfeer halen. Van schroom over seks naar #MeToo: is dat een grote stap?
Liekens: Neen. Er is een duidelijke link tussen de mate van seksuele opvoeding en het risico op grensoverschrijdend gedrag. Zowel aan de kant van de dader als het slachtoffer. Seksuele opvoeding gaat over empowerment, sterker worden, en relaties tussen mensen. Wat kan en wat kan niet?

Calvo: Ik link #MeToo vooral aan misbruik van macht.

Liekens: Dat klopt. Harvey Weinstein wordt opgenomen in een kliniek voor seksverslaving. (feller) Komaan, dát heeft niets met seks te maken. Dat is machtsmisbruik.

Calvo: Die hashtag is wel een uiting van een samenleving die in positieve zin evolueert. Het wordt niet gepikt. Dat is het goede eraan.

Liekens: Maar na de woorden moeten ook de daden volgen. Vrouwen moeten durven neen te zeggen. Omstaanders moeten durven in te grijpen. Vergelijk dat met een vriend die te veel gedronken heeft. Dan zeg je toch ook: ‘Kom, je rijdt beter niet meer met je auto.’ Het excuus ‘wir haben es nicht gewusst’ telt niet meer. Ik pleit voor het gebruik van het vlaggensysteem, dat trouwens in ons land uitgevonden is. Kleuren geven aan welk gedrag oké is en welk gedrag niet. Trek hiermee naar alle scholen. Durven neen zeggen kan je aanleren. Zie Nederland. Wij, Vlamingen, zijn helaas conflictvermijdend. (feller) En aan al wie denkt dat een compliment niet meer mag: flauwekul. Natuurlijk mag dat nog, natuurlijk mag je nog verliefd worden, zelfs op een ondergeschikte. Seksuele intimidatie is iets anders dan iemand versieren. Sorry dat ik zo doordram, maar dit is mijn stokpaardje. (lacht) Allee, over naar de politiek.

Zou u lid kunnen zijn van Groen?
Calvo: (snel) Het eerste jaar is gratis. Dat bestaat nog bij ons.

Liekens: (verontwaardigd) Moet je daarvoor betalen? En wat krijg je dan? Een treinkaart?

Calvo: Eeuwige warmte.

Liekens: Neen, ik ben heel eclectisch op dat vlak: ik pik er bij alle partijen de beste punten uit. Maar ik ben wel zuinig op natuurlijke middelen, zoals elektriciteit, water en papier. Ik word bij de VN vaak geconfronteerd met de eindigheid daarvan.

Calvo: Een goede groene ís eclectisch: wij koppelen het beste van de socialisten en de liberalen aan de zorg voor de planeet. Ik vind consequent zijn soms overroepen. Wie lid is van een partij, moet zich niet in alle punten kunnen vinden. Maar nu lijkt het alsof ik jou een partijkaart wil aansmeren, zeker? (lacht)

Liekens: Ik vrees dat ik in een te groot huis woon, te veel vlieg en met een te grote auto rijd.

Calvo: Wie daarover met het vingertje zwaait, depolitiseert de klimaatkwestie. Minister Joke Schauvliege (CD&V) doet dat. Zij vraagt aan Francesca Vanthielen hoeveel zij vliegt. Komaan. De politiek moet het klimaatprobleem oplossen, niet Francesca Vanthielen. De burger doet het trouwens goed. Zie de aandacht voor hernieuwbare energie. De burger is groener dan de politiek.

Ik heb schrik als anderen Trump uitdagen. Een narcist kan verwoestend uit de hoek komen. (Goedele Liekens)

De graaicultuur, Samusocial op kop, ook dát was 2017. Heeft dat uw vertrouwen in de politiek aangetast?
Liekens: Eerlijk? Neen. En dat is erg om te zeggen, maar wij wisten dat toch allemaal al lang? En we vinden het zelfs normaal. Ik ben zo opgevoed: de burgemeester mag zijn landbouwgrond omvormen tot bouwgrond. Dat is zo, en wij zwijgen.

Calvo: Dat zwijgen is voorbij. Ook de verontwaardiging dáárover is een uiting van maatschappelijke vooruitgang. Samusocial heeft mij heel kwaad gemaakt. Brussel verdient beter dan de dinosaurussen die daar nu aan de knoppen zitten. En dan kijk ik naar alle partijen. (feller) Ik erger mij ook aan Louis Tobback (SP.A). Die betreurt de aandacht voor de lonen van politici. Hij denkt dat niemand nog politicus zal willen worden. Jongens toch, hoe wereldvreemd kan je zijn. Dit is een boeiende job en wij verdienen goed onze boterham. Je zag dat ook in het debat over de parlementaire pensioenen.

Liekens: Dat vond ik écht een schande. Iedereen moet langer werken, behalve de politici zelf. Hoe kan je dan het vertrouwen van de mensen vragen?

Calvo: Akkoord. En veel collega’s voelen dat niet aan. Ik werd in de kantine van het parlement eens uitgescholden, ik zeg niet door wie, voor snotneus. Ik zou niet beseffen dat ik zijn pensioen afpak. Sommige collega’s vinden het echt onrechtvaardig dat ze langer moeten werken. Maar goed, gelukkig gaat dat over een minderheid. Ik wil ook positief zijn. We hébben stappen vooruitgezet. De transparantie was nooit zo groot.

Wat heeft u het voorbije jaar echt triest gemaakt?
Liekens: Ik keer terug naar #MeToo, en hoe hard Hilde Van Mieghem is aangepakt, op sociale media bijvoorbeeld. (feller) Die vrouw heeft haar nek uitgestoken, hè. Je zou denken dat mensen de persoon en de actrice kunnen scheiden. Blijkbaar niet. Ook op die kritiek zou zelfcorrectie moeten komen van de samenleving. Maar misschien is dat wishful thinking. Ik vrees dat sommigen het probleem niet willen zien, en daarom op de vrouw spelen. De ziekte van deze tijd.

Calvo: Sociale media kunnen heel lelijk zijn. Mijn vader voelt zich vaak gekwetst als hij leest wat mensen over mij schrijven. Maar ze kunnen ook heel mooi zijn. Iemand van 16 sprak mij aan over politiek. Ik ben met die persoon een koffie gaan drinken. Heel leerrijk.

Liekens (droog) Opletten met koffie drinken met meisjes van 16, hè.
Calvo: Het was een jongen. En nu is hij lid. (lacht) Neen, net die interactie op sociale media vind ik een meerwaarde. Andere politici gebruiken Twitter als een postvak voor persmededelingen of om zichzelf te bewieroken. Dat is weinig sociaal. Ik hou van tweerichtingsverkeer. Wat wel problematisch wordt, is dat sociale media gescheiden werelden creëren. Zie de verkiezingen in Amerika: de kiezers van Trump en die van Clinton volgen alleen die media die hun overtuigingen versterken.

Liekens: Je ziet dat fenomeen ook in de reële wereld, en meer dan vroeger, vind ik. Mijn kinderen zaten vroeger in Molenbeek op school naast veel moslimkinderen. Toen ze naar het college trokken, verdwenen ze in een andere bubbel. En die twee werelden ontmoeten elkaar zelden.

Calvo: Vroeger was er toch de verzuiling die zorgde voor gescheiden werelden? Maar inderdaad, dé uitdaging vandaag is een ontmoeting organiseren tussen mensen van verschillende afkomst. Dat brengt me bij je vraag: wat mij triest maakt, is het politieke debat dat mensen tegen elkaar opzet. Ik hou van scherpe debatten, maar altijd gericht op mensen samenbrengen. Ik heb het voorbije jaar helaas te veel pyromanen gezien, en te weinig brandweermannen.

Liekens: Ik vind dat moeilijk om één iets te noemen. De vele orkanen, de bijensterfte, dat zijn ook gebeurtenissen die mij triest maken.

Calvo: Nu ben je wel heel actief aan het solliciteren naar een lidkaart. Ik word hier gewoon op links voorbijgestoken. (lacht)

Wat heeft u het voorbije jaar echt blij gemaakt?
Calvo: De liefde voor politiek bij jonge mensen. Ik heb enkele studentendebatten georganiseerd. Die geven mij echt energie. En de toegenomen aandacht voor het klimaat. Je ziet wereldwijd een boom van hernieuwbare energie. Het klimaat staat hoger dan ooit op de agenda van het bedrijfsleven. Ik ben een klimaatoptimist. Het klimaat is niet naar de vaantjes. We hebben al successen geboekt in het verleden. Zie het bewustzijn over water en afval. Het kan dus.

Liekens: Wat heeft mij blij gemaakt? (zwijgt even) Ik vind dat altijd de moeilijkste vraag. Erg, hè. Ik word vooral blij van de oogjes van mijn hond als ik ’s morgens wakker word. Die vindt mij blijkbaar geweldig. Ik meen oprecht dat dat bijdraagt tot mijn geluksgevoel. Dat is individueel, natuurlijk. Wellicht ben ik daarom geen politica.

Calvo: Ik ben bang van honden.

Liekens: (verbaasd) Echt?

Calvo: Als ik een hond zie, maak ik een grote bocht.

Liekens: Heb je zo nog van die angsten? Honden, zingen, autorijden.

Calvo: Carnaval vind ik ook verschrikkelijk. Ik haat verkleedfeestjes. (lacht)

Liekens: Gij drinkt te weinig. Is dat niet jouw probleem? Laat je eens wat meer gaan.

Calvo: Dat valt best mee, hoor. (lacht) Maar als parlementslid kan je moeilijk op de tafels staan dansen op café.

Liekens: Dat is opnieuw de schuld van sociale media. Vreemdgaan kan ook al niet meer. Dat lekt nu ook direct uit. (lacht) Speel jij eigenlijk muziek?

Calvo: Jammer genoeg niet. Ik ben wel feestenvoorzitter in Mechelen. Ik vind muziek heel belangrijk. Dat is één manier om mensen samen te brengen. Wie samen naar muziek luistert, voelt zich verbonden.

Liekens: Klopt. Mocht iedereen wat meer zingen en dansen, het aantal Prozac-slikkers zou wel dalen. In muziek kan je je emoties kwijt. Ik heb Nederlandse vriendinnen die in een smartlappenkoortje zitten. (al zingend) ‘Een beetje verliefd’. We zouden dat hier ook meer moeten doen.

We hebben nog niet over Donald Trump gesproken. Op 20 januari was er zijn inauguratie.
Liekens: Ik blijf mij erover verbazen dat die man verkozen is. Ik vind hem een gevaarlijk individu. Hij heeft zware narcistische persoonlijkheidsproblemen. Ik heb schrik als anderen hem uitdagen, Noord-Korea bijvoorbeeld. Een narcist kan verwoestend uit de hoek komen als hij zich gekrenkt voelt.

Calvo: En net die man beschikt over de nucleaire codes. Dat is een vieze gedachte. Trump heeft lak aan alles en iedereen. Je kan met die man niet op een normale manier aan politiek doen. Het drama van zijn verkiezing is ook dat hij geen bal geeft om zijn kiezers. Ik vrees dat we hem moeten uitzweten.

Liekens: Het is zeer moeilijk om een narcist te genezen, want zo iemand heeft geen zelfinzicht. Je kan hem maar op één manier beïnvloeden: hij moet voelen dat hij een persoonlijk voordeel kan halen uit een bepaalde koers. Zijn ego moet voortdurend gestreeld worden.

Calvo: Ik mis de Obama’s, en zeker hun discours. Ik hoop dat Michelle zich kandidaat stelt de volgende keer.

Liekens: Zou zij dat doen?

Calvo: Ik zou dat wel graaf vinden.

Wat moeten we nog onthouden van 2017?
Calvo: Nafi Thiam, niet? Onderschat het belang van een rolmodel niet. Ook de Kompany’s en de Thiams kunnen mensen samenbrengen.

Liekens: Akkoord. Wat een bloedmooi meisje. En dan die mengelmoes van culturen die zij vertegenwoordigt. Zij staat voor alles wat modern en hip is.

Met dank aan Argentakantoor Prinsen voor het gebruik van het gezellige appartement.