23 februari moet de ‘Dag van het Vergeten Slachtoffer’ worden

Nu Operatie Kelk – het onderzoek naar jarenlang misbruik binnen de katholieke kerk – met een sisser afgelopen is, staan vele slachtoffers in de kou. Er komt geen proces en dat voelt op vele vlakken wrang. Daarom wil de commissie Historisch Misbruik 23 februari uitroepen tot ‘Dag van het Vergeten Slachtoffer’. “Erkenning krijgen van wat je overkomen is, is essentieel. Zelfs al is dat tientallen jaren na de feiten”, zegt ondervoorzitter Cathia Coekaerts.

(Door Laurens Kindt)

22 februari staat sinds jaar en dag bekend als de Europese Dag van het Slachtoffer. De erkennings- en bemiddelingscommissie Historisch Misbruik wil daar graag nog een staartje aan breien en roept vandaag 23 februari uit tot ‘Dag van het Vergeten Slachtoffer’. De commissie werd in 2014 opgericht door de Vlaamse regering met een dubbel doel: slachtoffers van misbruik erkennen en – indien die vraag er is – een bemiddeling opstarten tussen slachtoffer en dader. Iedereen kan bij de commissie terecht, op voorwaarde dat de feiten minstens tien jaar geleden gebeurd zijn en zich in Vlaanderen hebben afgespeeld.

Slachtoffers een stem geven

“We mikken specifiek op mensen die zich niet meer tot Justitie kunnen richten om erkenning te krijgen. Bijvoorbeeld omdat de feiten verjaard zijn, omdat ze jarenlang gezwegen hebben of omdat ze niet naar Justitie wilden of konden stappen”, zegt ondervoorzitter Cathia Coekaerts. Die erkenning is essentieel. “Zelfs tientallen jaren na de feiten. Via erkenning willen we de pijn van geweld of misbruik helpen een plaats geven en slachtoffers de ruimte geven om nog een actie te ondernemen. Als het kan en het slachtoffer wil dit, dan contacteren we de pleger en bemiddelen we tussen beide partijen. Zo willen we mensen de stem geven die ze niet hadden op het moment dat het misbruik of geweld plaatsvond en hen op die manier de controle teruggeven”, klinkt het.

Het is hard om antwoorden te verwachten en die na zoveel jaren niet te krijgen”

Cathia Coekaerts

Die bemiddeling heeft wel degelijk zin. “Ook voor de daders, die soms opgelucht reageren en zich excuseren. Voor hen is die ontmoeting een vorm van verantwoordelijkheid opnemen. Maar er zijn er uiteraard ook die ontkennen. Zo spraken we ooit een broeder die tal van feiten had toegegeven maar zich niet het slachtoffer herinnerde waarvoor we hem contacteerden. Dat kwam hard aan voor het slachtoffer”, zegt Coekaerts. Zo kan de commissie toch nog een rol spelen voor de slachtoffers van Operatie Kelk die met lege handen achterblijven nu duidelijk is geworden dat er wellicht geen proces zal volgen. “Ik begrijp de teleurstelling van die slachtoffers, na 15 jaar hopen. Het is hard om antwoorden te verwachten en die na zoveel jaren niet te krijgen. Hen erkennen als slachtoffer, zeggen dat het hun fout niet is: dat kan heel betekenisvol zijn.”

Elke drie dagen een nieuw slachtoffer

Dat de commissie nodig is, bewijzen de cijfers. Na de campagne ‘Ooit gebeurd, nooit gehoord’ in 2022 meldden zich maar liefst 189 slachtoffers aan. Ook vorig jaar waren er 121 meldingen, ofwel gemiddeld om de drie dagen een nieuw slachtoffer. “Vaak gaat het om mensen die het verleden blijven meeslepen en gehoord willen worden. Als samenleving onderschatten we hoe destructief geweld of misbruik is voor een kind, ook in hun latere leven. Om daar blijvend aandacht voor te hebben, moet 23 februari voortaan dus de Dag van het Vergeten Slachtoffer worden”, vindt Cathia Coekaerts.

Wie contact wil opnemen met de Commissie Erkenning & Bemiddeling kan dat op tel. 02 553 20 50 of via e-mail naar comeb@vlaanderen.be