Het is vandaag Wereldosteoporosedag: per dag breken meer dan 270 mensen een bot als gevolg van osteoporose
Vandaag is het Wereldosteoporosedag. ‘Zeg neen tegen kwetsbare botten’ luidt de leuze van de internationale campagne. Er zijn naar schatting bijna 700.000 landgenoten die aan de aandoening lijden. Velen onder hen zullen het pas te weten komen door één of meerdere breuken op te lopen. Daarom zou er meer aan preventie moeten worden gedaan, vindt Evelien Gielen, die als professor geriatrie aan het UZ Leuven gespecialiseerd is in osteoporose. “Artsen zou sneller de symptomen van osteoporose moeten herkennen.”
Osteoporose is een aandoening die de botmassa verlaagt en de botten poreus maakt. “Het probleem is dat je eigenlijk niet voelt dat je osteoporose hebt”, zegt Evelien Gielen. “Dat doet geen pijn. Velen komen het pas te weten als ze iets breken als gevolg van osteoporose. Dat kan een wervel zijn die ineens inzakt, waardoor mensen plots rugpijn gaan ervaren. Heupfracturen zijn vaak het gevolg van osteoporose. En als je een breuk oploopt door gewoon te struikelen, dan is er iets meer aan de hand. Dat mag op geen enkele leeftijd gebeuren.”
“Door de vergrijzing zien we een sterke toename van breuken door osteoporose. Als je naar de cijfers van 2013 kijkt, sprak men in België van 80.000 breuken per jaar, in 2019 had men het al over 100.000 breuken. Dat wil zeggen dat meer dan 270 mensen per dag een bot breken als gevolg van osteoporose. En dat aantal blijft toenemen. Tegen 2034 verwacht men 123.000 breuken per jaar of meer dan 330 per dag.”
Niet alleen vrouwen
“Osteoporose treft vooral oudere mensen, omdat zij minder calcium opnemen via de voeding en minder buitenkomen, waardoor ze minder vitamine D aanmaken”, legt professor Gielen uit. Opvallend: hoewel de ziekte in 80% van de gevallen bij vrouwen voorkomt, kunnen ook mannen getroffen worden door osteoporose.
“Je moet niet wachten tot je een breuk oploopt om er iets aan te doen”
“Een belangrijke oorzaak bij vrouwen is dat na de menopauze door de afname van het vrouwelijk geslachtshormoon de bescherming tegen botafbraak wegvalt. Maar sommigen worden ook op jongere leeftijd met osteoporose geconfronteerd. Mensen met een schildklier die te hard werkt en cortisone nemen, lopen een verhoogd risico, maar ook als je aan suikerziekte lijdt of medicatie neemt tegen epilepsie ben je gevoeliger voor de ziekte. Helaas zijn er nog altijd veel artsen die niet tijdig vaststellen dat ze met osteoporose te maken hebben. Vandaar ook het belang van sensibilisering.”
Preventie helpt
“Je moet zeker niet wachten tot je een breuk oploopt om er iets aan te doen. Je kan veel eerder aan preventie doen”, benadrukt de professor. “Dat begint al als kind door voldoende botmassa op te bouwen. Veel zuivel drinken helpt daarbij, en een gezonde levensstijl natuurlijk. Als volwassene moet je er dan weer voor zorgen dat je het botkapitaal dat je hebt vergaard probeert te behouden. Fysieke activiteit is essentieel, en alles wat bijdraagt tot de aanmaak van calcium en vitamine D. We zien bij ouderen dat de botmassa geleidelijk maar onvermijdelijk afneemt en dan is het kwestie van op tijd te screenen naar osteoporose. Voor een vrouw raden we een botmeting aan vanaf 65, bij mannen vanaf 75, zodat tijdig een effectieve behandeling kan opgestart worden. Je kan niet genezen van osteoporose, maar de gevolgen van de ziekte kunnen wel alsmaar beter behandeld worden.”
Rudi Smits (66): “Ik dacht dat osteoporose alleen voor vrouwen was”
“Ik was 49 jaar en had al een paar zware breuken gehad, enkele ingedeukte wervels en ook wat ribben gebroken, toen ik bij een fysisch geneesheer belandde. Die man luisterde naar mijn verhaal, bekeek mijn dossier en zei: ‘Ik begin niet aan een behandeling voor je een botmeting hebt laten doen’. Ik dacht dat zoiets alleen voor vrouwen was, maar ik ging en kreeg te horen dat ik aan de ergste graad van osteoporose leed. Ik had toen een T-score van -4,3. Die score geeft je verminderde botmassa weer. Vanaf -2,5 heb je osteoporose.”
“Die dokter zei: ‘Het is geen vijf voor twaalf, het is één over twaalf.’ Ik ben toen bij een reumatoloog terechtgekomen en die heeft me meteen de zwaarste medicatie voorgeschreven. Daardoor is het risico gezakt naar -3,8. Maar beter is het niet meer geworden. Ik krijg nu om de zes maanden een inspuiting. En voor de rest moet ik voorzichtig zijn. Dat wil niet zeggen dat ik niets meer mag doen. Je moet blijven bewegen, je botten belasten om de botaanmaak en de doorbloeding in je botten op gang te houden. Want als je dat niet meer doet, ga je nog sneller achteruit. Momenteel is de situatie stabiel. Mijn jongste breuk dateert van vier jaar geleden, toen ik een rib brak doordat ik fel moest niezen.”
Lut Anseeuw (72): “Laat tijdig een botmeting doen”
“Mijn diagnose is er zestien jaar geleden per toeval gekomen, doordat de reumatoloog voor wie ik werkte een proefkonijn nodig had om een nieuwe machine uit te testen die botmetingen deed. Toen de gebruikelijke therapie niet hielp, is men op zoek gegaan naar de oorzaak van de osteoporose. Want ik ben iemand die die gezond eet en iedere dag gaat wandelen, nog altijd. En zo is men tot de ontdekking gekomen dat ik coeliakie heb, een aandoening ter hoogte van de dunne darm, waardoor de medicatie niet in mijn darmen werd opgenomen”, vertelt Lut.
“Sindsdien ben ik overgeschakeld op een behandeling met inspuitingen en ben ik gespaard gebleven van fracturen. Ik raad iedereen aan om tijdig een botmeting te laten doen, zelfs al is er slechts in beperkte gevallen sprake van teruggave door het ziekenfonds. Duur is het niet. Ik zeg altijd: dames, als jullie om de twee maanden naar de kapper gaan om je haar te verven of te krullen, kost dat veel meer dan het kleine bedrag dat je besteedt om te weten hoe het met je gezondheid is gesteld. Want als je er niet op tijd bij bent, kunnen de gevolgen ernstig zijn.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier