Uniek project in gevangenis: therapiehonden helpen gedetineerden: “Zo vergeten ze even dat ze achter tralies zitten”

BRUGGE – In de gevangenis van Brugge zitten nu ook … honden. Twee keer per maand mogen er therapiedieren binnen om de gedetineerden te helpen. Het is een uniek project waarbij de mannen, vrouwen én ook kinderen er even hun zorgen kunnen vergeten. De Zondag mocht zo’n bijzondere sessie met de hond Vedra bijwonen. “Wat we hier brengen is therapie zonder theorie, pure ontspanning.”

Zelfs als je door God en heel de wereld in de steek gelaten bent, zal een hond niet nalaten om je warmte en vreugde te schenken. Dat is maar een van de redenen waarom de vrijwilligers van T-Dogs alle deuren zien opengaan voor hun honden. Ze komen in ziekenhuizen, zorgcentra en bij mensen die worstelen met eenzaamheid. In Brugge zijn de mensen van T-Dogs zelfs welkom in de gevangenis met hun honden. En De Zondag mocht even met hen mee …

Wanneer wij ons aanmelden bij het onthaal van de penitentiaire instelling in Brugge, staat Dirk er al met Vedra, een grote Leonberger die duidelijk kind aan huis is. Dirk komt er gemiddeld twee keer per maand. Hij heeft verschillende honden waarmee hij therapie verleent en neemt afhankelijk van de mensen waarmee ze in contact komen de hond mee van wie het karakter best voor de situatie geschikt is. De Leonberger is een sterke, forse, maar zachtmoedige hond met een weelderige, zachte, goudgele vacht. Verschillende beambten willen haar bij het binnenkomen knuffelen of strelen. “Is het een jongetje of een meisje”, vraagt een vrouw. “Je ziet dat toch”, lacht Dirk. “Zo’n braaf en rustig dier, een vrouwtje natuurlijk.”

Knuffelhond

“Hier in de gevangenis is er een afdeling waar moeders met hun kinderen tot drie jaar verblijven. Voor sommige van die kleine jongens en meisjes is de knuffelhond van Therapy Dogs de eerste hond die ze in hun leven te zien krijgen”, zegt Mieke Seys van het Agentschap Justitie en Handhaving. “Er hangen foto’s van Vedra op die afdeling. Die kindjes spreken van ‘mijn hond’.” Na verloop van tijd mocht Therapy Dogs ook passeren op de zorgafdeling van de vrouwelijke afdeling, bij de geïnterneerden. En sinds begin dit jaar zijn de honden ook welkom op de zorgsectie in de mannenafdeling.”

“Vaak hoor je de gedetineerden na zo’n sessie zeggen dat ze een hond op de afdeling zouden willen hebben”

En dat is waar wij terechtkomen, op de 33B. Daar worden we, na een stevige wandeling door een wirwar van eindeloze gangen, opgewacht door Shari Vanderwee. Zij biedt in opdracht van werkgroep Itinera ondersteuning aan de psychiatrische verpleegkundige van de afdeling. “Hier komen eigenlijk de meest kwetsbare profielen terecht”, zegt ze. “Jongeren met een verleden in jeugdinstellingen, mensen met een verstandelijke beperking en mensen die heel beïnvloedbaar zijn. Velen onder hen horen eigenlijk thuis in psychiatrische centra maar zitten, bij gebrek aan plaats, in de gevangenis. We proberen hen wat meer ‘nabijheid’ te bieden, enige bescherming ook tegen de hardheid van de gevangenis. Laten we zeggen dat dit een menselijker plekje is.”

Meeuwen

Vandaag gaan Piet en Pol – inderdaad, dit zijn fictieve namen – mee op het binnenplein om wat tijd te spenderen met Vedra. Dirk vertelt nog even dat de Leonberger een waak- en waterhond is. Een ferme loebas, maar uiterst zachtaardig, verzekert hij. “Vroeger bewaakte hij kasteelhoeves, tegenwoordig is het de ideale gezinshond. Het is geen bordercollie die je moet afpeigeren. Hij heeft genoeg aan een wandelingetje. 23 uur op 24 uur ligt hij daar te liggen.”

Pol krijgt de leiband aangeboden en Vedra gaat gedwee mee naar het binnenplein dat grotendeels uit gras bestaat. “Wel opletten voor de meeuwen”, waarschuwt Pol. “Soms durven ze aan te vallen.” Shari legt uit dat de gedetineerden vroeger wel vaker brood voor de vogels door de ramen gooiden. Dat was een vorm van vertier. Maar nu zijn er roosters voor de vensters gespannen. Sommigen gooien nog kruimels … Dat is soms al genoeg.”

Zodra we buitenkomen, springt Vedra enthousiast rond en begint te lopen tot Dirk teken geeft dat er moet gewerkt worden. Pol kijkt eerst toe, Piet heeft eerder aan de therapie deelgenomen. Hij laat Vedra een weggegooide stok terugbrengen, slaagt erin om haar aan zijn zijde te laten wandelen en durft haar ook eens te knuffelen. Met wat snoepjes die Piet en Pol van Dirk krijgen toegestopt, mogen ze Vedra om beurten bij zich roepen.

Huiselijkheid

“Hier kunnen ze even vergeten dat ze in een gevangenis zitten, zo’n hond brengt een zekere huiselijkheid binnen”, zegt Shari. “En ze kunnen eens over iets anders praten.” De begeleider voelt hen ook wel aan. Dirk is gepensioneerd, maar werkte vroeger met mensen met kwetsbaarheden. “Ik zie geen gedetineerden staan als ik met hen bezig ben”, zegt hij. “De gevangenismuren vallen weg als ik met hen praat. Wat we hier brengen, is therapie zonder theorie. Pure ontspanning.”

Piet en Pol zijn Vedra intussen aan het kammen. “Dat is zorg verlenen, iets waar ze hier zelden of nooit de kans toe krijgen”, zegt Shari. “Vaak hoor je ze na zo’n sessie zeggen dat ze een hond op de afdeling zouden willen hebben.” Mieke durft te hopen: “Beetje bij beetje groeit het besef hoe waardevol de interactie met een hond wel is.” Dirk knikt. “Het zou al mooi zijn mochten de familieleden van de gevangenen bij bezoek hun eigen hond kunnen meebrengen.” Want Vedra kan het niet allemaal in haar eentje. Voor haar mag zo’n sessie niet langer dan drie kwartier duren. Dan biedt ze niet langer rust, maar is ze zelf aan rusten toe.