CD&V-coryfee Marc Van Peel: “Ik zal N-VA niet meer verdedigen”

Nog twee weken, en CD&V-coryfee Marc Van Peel neemt afscheid van de politiek. De 69-jarige Antwerpenaar was parlementslid, senator, partijvoorzitter en havenschepen. We hebben afspraak in het gloednieuwe Havenhuis en blijken nét op tijd voor een terugblik. “Na mijn afscheid ga ik zwijgen over de politiek.”

Het is een fier man die voor me zit. Zijn afscheidsfeest vorige week was hartverwarmend, zegt hij. Stadsdichter Maud Vanhauwaert schreef speciaal voor hem een gedicht dat tijdelijk gegraveerd staat op de pilaar van het Havenhuis. “Ik prijs mezelf gelukkig dat ik de voorbije twaalf jaar havenschepen mocht zijn. Dit waren de boeiendste jaren van mijn politieke leven. Ik heb zóveel interessante mensen mogen ontmoeten. Ik ben hiervoor gestopt met de nationale politiek in 2007. Dat blijkt vandaag de juiste beslissing.”

U gaat het missen, voel ik.

Dat denk ik wel, ja. Ik worstel met gemengde gevoelens. Mocht ik kunnen bijtekenen voor twee jaar, dan zou ik dat doen. Maar de politiek werkt zo niet. Anderzijds voel ik wel saturatieverschijnselen opduiken. Ik was onlangs in China. Dat betekent elke dag een vlucht, een ander hotel, een andere stad. Dat begint te wegen.

Wat is uw stempel geweest op de haven?

De haven is de voorbije jaren alleen maar gegroeid. Daar ben ik het meest trots op. De impact daarvan kan niet onderschat worden. Dat beperkt zich niet tot Antwerpen. Deze haven is de belangrijkste en de grootste economische actor van ons land. De toegevoegde waarde is twintig miljard euro, evenveel als het onderwijs in België kost. Maar liefst 140.000 mensen zijn hier, rechtstreeks of onrechtstreeks, tewerkgesteld.

Is dat dankzij de schepen?

Neen. Het is de taak van de politiek, en dus van de schepen, om die groei mogelijk te maken. Wij moeten beslissingen nemen. De belangrijkste beslissing was wellicht de verdieping van de Schelde. Zonder dat was die gigantische groei onmogelijk. Daar zijn harde discussies met Nederland aan voorafgegaan. De politiek moet ook zorgen voor infrastructuur. Neem het Deurganckdok. De beslissing om dat te bouwen, is genomen in mijn kantoor, toen ik nog partijvoorzitter was. We spreken over eind jaren negentig. Vandaag is dat de grootste containerterminal van Europa. En natuurlijk mag ik dit Havenhuis niet vergeten. Dit is écht mijn legacy waar ik heel fier op ben.

Was havenschepen ook de rol die u het best lag?

Ja. We maken in Antwerpen over veel ruzie, maar zelden of nooit over de haven. Elke partij kent het immense belang. Je hoeft dus geen tijd te verspillen aan zinloze debatten. Dat is aangenaam werken. Weet u, ik heb nooit graag meegedaan aan het uitvergroten van conflicten. Ik heb als fractieleider oppositie moeten voeren tegen paars-groen van Verhofstadt. Ik was dat beu na twee jaar. Ik was blij dat ik naar de Antwerpse politiek kon. Een oppositie moet vooral afbreken. Ik zoek liever compromissen.

“We maken in Antwerpen over veel ruzie, maar zelden of nooit over de haven.”

Op 13 juni 1999 leed uw partij, met u als voorzitter, een historische nederlaag. Na veertig jaar beleid werd de CVP naar de oppositiebanken verwezen. Was dat uw dieptepunt?

Ik denk dat wel. Ik heb daarna ook ontslag genomen. Verhofstadt maakte gretig gebruik van de dioxinecrisis. Het leek wel alsof alle mensen vol gif zaten. Ik vind dat nog steeds onterecht. Enfin, ik ga dat ook niet minimaliseren. De controle op de voedselketen liep wel degelijk fout. (even stil) Wat ik allemaal niet heb meegemaakt als partijvoorzitter. (blaast) De politiek is een aaneenschakeling van toevalligheden. Ik was net aangesteld toen de Witte Mars door de straten van Brussel trok. Dat was in 1996. Ineens was ik de belichaming van het verfoeide establishment dat toeliet dat kinderen gruwelen ondergaan. Dat was de teneur toen, maar natuurlijk niet de waarheid.

Pientere Koala, zegt u dat iets?

(lacht) Mijn scoutsnaam. Ik kreeg die op mijn doopritueel. Pienter staat voor mijn goede eigenschap, Koala voor mijn werkpunt. Ik mocht best wat meer bewegen, vonden ze daar. Een koala is blijkbaar een lui beestje.

U bent uw loopbaan gestart als leraar geschiedenis en daarna verbondscommissaris van de scouts. Waarom bent u de politiek ingestapt?

Dat was op vraag van het ACV. Na vijf jaar scouts ben ik gaan werken voor de vakbond. Toen de regering-Martens in 1987 viel over Voeren en Happart, zocht het ACV een jonge kracht voor de lijst. Ik heb lang getwijfeld. Ik was een jonge vader van vier kinderen en de politiek is een onzeker beroep. Uiteindelijk bleek de aantrekkingskracht toch te groot. Ik gaf trouwens les in politieke filosofie.

Vandaag vallen regeringen over migratie. Vond u dat migratiepact een regeringscrisis waard?

Neen. Ik zie een wereldwijde trend van bewegingen die zich terugplooien op zichzelf. De Brexit is daar een verschrikkelijk gevolg van. Ook N-VA doet daaraan mee. Migratie ís een debat waard. Maar de manier waarop N-VA dat aanpakt, neen, dat kan niet. Ik vond die mediacampagne van vorige week ver over de schreef. Ze paait mensen die niet genoeg hebben, of die dat vinden, door te wijzen naar de vreemdeling. Ze jaagt mensen angst aan. Ik ben blij dat mijn partij wél een fatsoenlijk pad volgt. Vroeger verdedigde ik N-VA altijd tegen mensen die zeiden dat dat een extreemrechtse partij is zoals Vlaams Belang. Dat is een deftige, rechtse partij, zei ik toen. Dat ga ik niet meer doen.

Zet u die twee partijen op dezelfde lijn?

Zeker niet, maar N-VA gaat wel heel ver in het proberen bij zich houden van kiezers die aan Vlaams Belang denken.

“N-VA paait mensen die niet genoeg hebben, of die dat vinden, door te  wijzen naar de vreemdeling.
Ik ben blij dat mijn partij wél  een fatsoenlijk pad volgt.”

Spreekt u hierover met uw burgemeester, Bart De Wever (N-VA)?

Neen. Wij houden ons strikt aan de code: we praten over Antwerpse politiek, niet over nationale politiek.

Hij onderhandelt met SP.A en Open VLD over een nieuwe coalitie. Bent u ontgoocheld in hem?

Ik ben ontgoocheld dat mijn partij niet aan tafel zit. Maar ik begrijp hem daarin. Een coalitie van 28 zetels op 55 is haast onwerkbaar.

Begrijpt u dat hij kiest voor Open VLD, en niet voor CD&V?

Ik denk dat daar persoonlijke verhoudingen spelen.

Kris Peeters, bedoelt u?

Dat zegt u. (zwijgt)

De gok met Peeters is niet goed uitgedraaid. Uw partij haalde amper zes procent.

Ik vind dat Kris moed heeft getoond. CD&V heeft het van oudsher moeilijk in Antwerpen. In het verleden vonden andere sterke figuren uit de rand die overstap steevast te gevaarlijk. Kris heeft wél gedurfd. Nadien zijn er helaas fouten gemaakt, waar ik niet op ga focussen.

Waarom stond u niet op de lijst?

Ik heb aangeboden om opnieuw de lijst te duwen. Mijn partij wou op die plek een jonge kracht. Ik heb me daarbij neergelegd. Ik wou sowieso geen nieuw mandaat. Maar het is dus niet zo dat ik mijn partij in de steek heb gelaten. Misschien had ik wel een klein verschil kunnen maken.

Hoe ziet u de onderhandelingen uitdraaien?

De partijen die aan tafel zitten, zullen een akkoord bereiken. Ik ben daar voor 95 procent zeker van.

Wat als SP.A eruit stapt? Staat uw partij klaar om te depanneren?

Dan zit je opnieuw met een te krappe meerderheid. Maar die vraag moet je stellen aan de nieuwe ploeg. Ik geloof trouwens niet dat SP.A nog terug zal krabbelen.

En wat als er op 1 januari geen nieuw bestuur is?

Dan moet het huidige schepencollege blijven zitten. Maar dat is absoluut niet mijn wens. Laat dat duidelijk zijn.

Wat brengt de toekomst voor u?

Ik weet dat nog niet. Ik zou graag maatschappelijk engagement opnemen. Iemand zei me onlangs dat de zetel de snelste weg naar de dood is. Ik ga me dus niet opsluiten.

Gaat u zich nog moeien met de politiek?

Neen. Eens ik geen mandaat meer heb, ga ik zwijgen. Een stuurman aan wal is een te makkelijke job.

(foto belga)