Open VLD-minister Maggie De Block blikt terug op een bewogen week: “Ik heb geen schrik van Francken”

BRUSSEL “Francken is de straatvechter. Niet ik.” Maggie De Block vindt niet dat haar iets te verwijten valt in de dagelijkse robbertjes die ze uitvecht met haar voorganger. De Open VLD-minister, bevoegd voor Migratie en Volksgezondheid, was deze week niet uit het nieuws te slaan.

Twee maanden, zo lang wist De Block al dat Goedele Liekens de blauwe troepen zou versterken. “Al die tijd hebben we dat angstvallig geheim kunnen houden: ongelooflijk in deze tijden”, lacht ze. “Dat was een bewuste keuze. We wilden het geschikte moment afwachten. Mensen moeten ook klaar zijn om politiek uit de kast te komen.” La Liekens was niet het enige witte konijn van Open VLD deze week, – denk aan televisie-coryfee Lynn Wesenbeek en filosofe Alicja Gescinska -, maar ze was wel het meest opvallende. Een jaar geleden zei Liekens nog in deze krant dat ze God dagelijks dankt dat ze nooit in de politiek gestapt is. Vele jaren geleden wou Steve Stevaert (SP.A) haar namelijk staatssecretaris maken. “Die boot afhouden, was héél slim van Goedele”, aldus De Block.

Hoe hebt ú haar kunnen overtuigen?

Alexander (De Croo, red) heeft een eerste visje uitgeworpen in november vorig jaar. Goedele is goodwill-ambassadrice voor de VN. Zij waren samen op missie in Zuid-Afrika. Aanvankelijk zei ze neen. Maar we zijn blijven proberen. Gwendolyn (Rutten, red) is enkele keren bij haar thuis geweest, ik ben daar op een avond langsgegaan. Na lang nadenken zei ze toch ja. Dat is voortschrijdend inzicht, zeker? (lacht)

Weet u waarom?

Ze mag haar ding doen bij ons. Daarom, zeker? Ze staat ook volledig achter de liberale principes van vrijheid en verantwoordelijkheid. En zoals ze zelf zei: ze is nu op een leeftijd gekomen dat ze milder en geduldiger geworden is.

Uw partij lijkt intussen een vrouwenbastion geworden. Of hoe het kan verkeren.

We hebben nu een gezonde mix. Vroeger hadden we ook sterke vrouwen, maar die waren minder talrijk. Maar wij zijn geen mannenhaters, hè. We tellen nog steeds veel sterke mannen. Dit bewijst dat vrouwen en mannen écht gelijke kansen krijgen in mijn partij.

Hebt u eigenlijk nog tijd voor beleid, nu u dagelijks robbertjes uitvecht met uw voorganger Theo Francken (N-VA)?

(boos) Ik vecht geen robbertjes uit. Waar haalt u dat? Hij doet dat. Hij is de straatvechter. Hij zegt dat trouwens zelf. Ik ben dat niet. Ik heb ook geen tijd om voortdurend te tweeten. Ik heb namelijk werk te doen.

Uw partij pookt die strijd toch ook op? Een woordvoerder tweette onlangs dat u minder mensen binnenlaat dan Francken.

Ja, maar dat is reageren op fake news. Al van het eerste uur dat ik hier zit, doet hij aan foute framing. Ik zou alle deuren openzetten voor vreemdelingen. Komaan.

Vindt u dat debat niet vies overkomen? Alsof het over doelpunten in het voetbal gaat.

(feller) Wij moeten foute uitlatingen toch niet laten passeren? Ik ga niet als een konijn naar een lichtbak zitten staren. Sorry, hoor. Maar wij trachten het debat wel te voeren met cijfers, én beschaafd te houden.

“Ik voer mijn beleid door de voordeur, niet door de achterdeur. Dat is het verschil met Francken.”

Is de waarheid niet dat u noch uw voorganger écht impact heeft op de instroom? Die is afhankelijk van de situatie aan de Europese buitengrenzen.

Natuurlijk is dat zo. Wij gaan niet verhinderen dat er vluchtelingen zijn. Maar dat neemt niet weg dat een sterke figuur op dit departement noodzakelijk is. Veel van mijn voorgangers hebben hun tanden stuk gebeten. Mijn deur staat open voor wie kwetsbaar is en gaat dicht voor wie geen recht heeft op asiel. Dat is duidelijk, hè. (fijntjes) En ik voer mijn beleid door de voordeur, niet door de achterdeur. Dat is het verschil met Francken. Hij toetert dat niemand binnenkomt, maar laat wel de achterdeur open.

U doelt nu op de visa-affaire. Heeft Francken daar fouten gemaakt?

Hij heeft voor de uitreiking van humanitaire visa gewerkt met politiek getinte tussenpersonen. Ik vind dat op zijn minst heel bizar. Daarenboven was de administratie van zo goed als niets op de hoogte. Zonder de Pano-reportage over Melikan Kucam (N-VA-politicus uit Mechelen die als tussenpersoon fungeerde, red) zouden we nog steeds van niets weten.

Is dat niet vreemd? U was zijn coalitiepartner.

We wisten dat er onder zijn beleid een enorme stijging was van het aantal visa. Maar hij was niet transparant over zijn aanpak. Niemand wist van het bestaan van die tussenpersonen. Hij kon op die manier te werk gaan, omdat dit een discretionaire bevoegdheid is. De minister mag dus alleen beslissen.

Stelt u het systeem in vraag?

Neen. Dankzij die humanitaire visa kan je de meest kwetsbaren versneld helpen. Dat is goed. Dit moet ook de bevoegdheid van de minister blijven. De vraag is hoe je daarmee omgaat. Ik liet me adviseren door de administratie. Voortaan zou de aanpak transparant moeten voorgelegd worden aan het parlement.

Die hele hetze met uw voorganger maakt u kwaad, voel ik.

Dit zegt veel over wie hij is. Ik heb mij de voorbije jaren altijd onthouden van commentaar op zijn beleid. Zo hoort dat ook. Hij was amper een uur vertrokken of hij duwde mij al in de hoek van open grenzen. Hij moest hier niet vertrekken, hè. Hij is zelf gaan lopen.

Leg eens het verschil uit in beleid tussen u en hem.

Hij heeft het beleid verdergezet dat ik in 2011 heb uitgetekend, op enkele uitzonderingen na, zoals die achterpoort en het instellen van quota voor asielaanvragen. Dat laatste was trouwens onwettelijk. Dat heeft ook de Raad van State bevestigd. Wij verschillen vooral in karakter. Ik zal geen filmpjes maken waarin ik toejuich dat ik iemand het land heb uitgezet. Ik ga respectvol om met mensen.

Leuke campagne wordt dat daar, in Vlaams-Brabant.

Luister eens. Ge denkt toch niet dat ik al mijn speeksel aan mijn voorganger ga verspillen. Ik heb geen schrik om met hem in debat te gaan over asiel en migratie. Maar er is meer gaande op deze planeet dan dat.

Het klimaat bijvoorbeeld. Wat vindt u van de betogingen?

(blaast) Ik zie een protest dat maanden aanhoudt, maar weinig werkbare voorstellen aanbrengt. Als de politiek dan met een voorstel komt, wordt dat afgeschoten wegens niet goed of niet ambitieus genoeg. Het is goed dat men een situatie aanklaagt. Maar de politiek moet rekening houden met alle afwegingen. Er is geen wonderoplossing. We leven ook nog in een democratie.

Vindt u voorstellen aanbrengen écht de taak van zeventienjarigen?

Kom, die jongeren worden gevoed, hè. Hun engagement is mooi, maar je moet daarin niet naïef zijn. Zij worden ondersteund door volwassenen en organisaties. Dat sommige scholen leerlingen nu verplichten om te protesteren, dat vind ik niet kunnen.

Zal u op 26 mei tevreden zijn met de 25 procent van 2014?

Dat zou heel veel zijn. Toen was dat een huzarenstuk, hoor. Maar dat is opnieuw mijn doel, ja.