Directeur redactie Pascal Kerkhove: “Als je mag zijn wie je bent, wie word je dan? En als je niet meer kan zijn wie je was, wie ben je dan?”

Goeiemorgen,

Je hoort en leest het steeds nadrukkelijker: de Russen hebben zich in Boetsja en andere Oekraïense steden als beesten gedragen. Het is een makkelijke vergelijking en we gebruiken ze vaak, maar ze klopt niet. De beelden zijn weerzinwekkend en raken ons dubbelhard omdat we in de achtergelaten lichamen onze eigen buurman of buurvrouw herkennen. Die dode papa’s, mama’s, opa’s, oma’s, broers, zussen en vrienden op straat zien er uit als Jan, Piet of Peter van om de hoek. Weerloze mensen, zomaar vermoord omdat ze daar wonen. Of is ‘daar’ stilaan ‘hier’? Ver genoeg en toch akelig dichtbij. Wie zijn die daders? Waren, zijn en blijven dat ook mensen? Eén blik op de geschiedenis zegt genoeg: een oorlog haalt vaak het slechtste in een mens naar boven. Maar wie een beest maakt van de mens achter die slachtpartijen, doet de dieren oneer aan. Een leeuw jaagt niet op herten als hij geen honger heeft. In de jungle mag dan de keiharde wet van de sterkste gelden, een dier doodt nooit zomaar een ander voor het plezier of zonder hoger doel.

Drie jaar geleden vertoefde ik met vijf vrienden twee volle weken in de Okavango. Samen met evenveel lokale mensen trokken we in bootjes diep in dat immense en prachtige deltagebied in Botswana. Met pak, tent en zak, zo goed als afgesneden van de rest van de wereld, ongewapend en met één duidelijke afspraak en nog meer wijsheid: in de jungle zijn de dieren baas en weet je nooit wie op jou wacht. Onder leiding van Sam en Bale gingen we elke ochtend op zoek naar leeuwen. Niet in een gehuurde jeep, maar te voet op basis van nachtelijke geluiden en verse sporen. Ik leerde dat je in de jungle moet praten als je stilstaat en zwijgen als je wandelt. Ik leerde dat je leeuwen kan horen, maar ze daarom nog niet ziet. Ik leerde dat ze er soms ook zijn als je ze niet hoort. En ik leerde dat zij jou altijd zien vooraleer je hen ziet. Het was een boeiende én aangeraden les in nederigheid. Als je mag zijn wie je bent, wie word je dan? En als je niet meer kan zijn wie je was, wie ben je dan?

Ik weet intussen wat de jungle met mij doet en hoe goed dat voelt.

Ik heb er het raden naar wat een oorlog met mij zou doen.

Ik zie, lees en hoor de vreselijkste verhalen over mensen die monsters worden.

Sarajevo. Aleppo. Boetsja…

Ik prijs mij erg gelukkig dat ‘daar’ nog nooit écht ‘hier’ was.

Ik zou ver willen gaan om dat voor altijd zo te houden.

De voorbije week was onze jongste kleindochter drie dagen bij ons. Ik hoorde elk kuchje, gooide meermaals gevallen fopspenen weer in bed, sliep drie nachten onrustig en werd elke ochtend gelukkig wakker. Eenmaal uit haar bed na een korte schreeuw sliep ze nog even verder op mijn borstkas, haar tengere hoofdje steevast op zoek naar de beste plek in mijn nek. Ik legde mijn hand op haar rug en luisterde naar haar rusteloze adem. Dat eeuwige teken van leven, van willen en mogen leven. Dat teken wat elk kind toekomt.

Waarom houden monsters niet van kinderen?

Monsters maken mij altijd bang, leeuwen niet.

Op het einde van deze zomer gaan we opnieuw naar de Okavango.

Maak er een fijne zondag van.

Reageren? pascal.kerkhove@roularta.be