Vurig debat onder en over jongeren: Britt Huybrechts (Vlaams Belang) en Oskar Seuntjens (Vooruit): “Misschien moeten we sociale media verbieden tot 16 jaar”

Is Generatie Z een generatie van watjes? Is de smartphone een sluipmoordenaar? Is woke gevaarlijker dan extreemrechts? En waarom trekken jongeren hun neus op voor politiek? Wij stellen de vragen, de ongezouten antwoorden komen van Britt Huybrechts (25, Vlaams Belang) en Oskar Seuntjens (26, Vooruit), de kersverse youngsters van het federale parlement.

Huybrechts: “Er zijn volgens mij twee redenen waarom onze generatie niet moet weten van politiek. Het wanbeleid tijdens corona is een eerste. Wij werden in bubbels geduwd, terwijl politici zoals Van Quickenborne wegkwamen met illegale feestjes. De politiek was nooit aantrekkelijk, maar dat was toch de drup of the emmer, zoals Theo Francken zou zeggen. Een tweede is diepgaander: onze generatie engageert zich minder dan vorige generaties, ook politiek. Dat heb ik zelf gemerkt toen ik praeses was van het KVHV.”

Seuntjens: “Dat betwijfel ik. Volgens mij is het probleem fundamenteler. Wij zijn de eerste generatie die niet gelooft dat ze het beter zal hebben dan de vorige. Dat leidt tot grote onzekerheid, die nog eens versterkt wordt door sociale media waar iedereen mooier en rijker lijkt. Je kan het gevaar daarvan niet onderschatten. Als je dan het gevoel hebt dat de politiek, die toch voor oplossingen moet zorgen, een shitshow is waar vooral ruzie gemaakt wordt, dan haak je af. Ook de valse beloftes, vooral van extreme partijen zoals de uwe, doen daar geen goed aan.”

Huybrechts: (fijntjes) “Wie is het die gratis maaltijden belooft in het onderwijs?”

Seuntjens: “De Vlaamse regering zal daar ook werk van maken. Misschien niet voor iedereen, maar wél voor wie het nodig heeft. Ik ga niet te beroerd zijn om soms ook moeilijke boodschappen te verdedigen. Dat is het verschil met uw partij.”

U bent in de politiek gestapt om te strijden tegen Vlaams Belang, lees ik. Bent u bang van mevrouw Huybrechts?

Seuntjens: “Neen, anders zou ik hier niet zitten. Wél van de ideeën van haar partij. Zij voeden racisme en discriminatie. Ik ben daar heel gevoelig voor. Mijn ogen zijn opengegaan bij de verkiezingen van 2019. Voordien was ik niet met politiek bezig. Voetbal was mijn passie en ik studeerde bouwkundig ingenieur omdat ik de mooiste bruggen ter wereld wou bouwen.” (lacht)

Huybrechts: (droog) “Er zijn zaken die enger zijn dan onze ideeën, hoor. De overheidsschuld en de toenemende illegaliteit, om maar twee dingen te noemen. Er zijn mensen die niet meer buiten durven komen omdat ze bang zijn in elkaar geslagen te worden door jongeren, vaak allochtonen, die zich vervelen.”

Seuntjens: “Daar moet je kordaat tegen optreden. Maar wij gaan geen angst aanwakkeren en mensen viseren. Jij spreekt in interviews over stoute Mohamedjes. Dat is niet onschuldig.”

Waarom bent u in de politiek gestapt, mevrouw? Is dat om te strijden tegen ‘stoute Mohamedjes’?

Huybrechts: “Neen. (lacht) Ik zie dit als een verlengstuk van mijn engagement als student. Al had ik nooit verwacht zo snel in het parlement te zitten. Ik was eerst lid van N-VA, maar toen ik doorhad dat die partij de Vlaamse zaak vergeten is, ben ik overgestapt. Hoe lang bestuurt N-VA nu al? De Vlaming is daar niet beter van geworden. Bovendien doet zij mee aan het ondemocratische cordon.”

Seuntjens: “Het cordon heeft het voordeel van de duidelijkheid. Ik vind dat niet ondemocratisch. Het is niet omdat wij niet willen besturen met jullie dat we niet in gesprek gaan. Dat zijn twee verschillende dingen.”

Terug naar de jeugd. Is jullie Generatie Z (geboren na 1997) een generatie van watjes, zoals Mia Doornaert eens schreef?

Huybrechts: “Dat zou ik niet zeggen. Jongeren zijn wel minder geëngageerd en misschien een beetje ‘luier’ dan vroeger. Wat meer weerbaarheid is zeker een deel van de oplossing. Ik geloof heel hard in de kracht van een gemeenschap. Wie samen sport, zal zich ook mentaal beter voelen. Ik ga als brave katholiek bijna elke zondag naar de mis. Ook daar word je opgenomen in een gemeenschap van mensen die elkaar helpen. Bidden tot God kan soms meer helpen dan een psycholoog.”

Seuntjens: “Ik zou de rol van psychologen niet onderschatten.”

“Dat tienduizend jongeren antidepressiva slikken, is vaak het gevolg van sociale media. Beseffen wij dat?”

Oskar Seuntjens

Huybrechts: “Dat bedoel ik niet. Ik vind het goed dat jongeren goedkoper naar de psycholoog kunnen. Maar dat mag niet het enige zijn. Ik wil niet bruut klinken, maar soms worden jongeren toch te snel naar wachtlijsten of antidepressiva verwezen. Wie eenzaam is, zal je daarmee niet helpen.”

Seuntjens: “Ik ga zelden akkoord met Mia Doornaert, dus ook nu niet. (benadrukt) Dat er in dit land meer dan tienduizend jongeren antidepressiva pakken, wil zeggen dat er iets ernstigs aan de hand is. Akkoord dat sociaal contact kan helpen, maar het probleem zit vaak veel dieper.”

Ik hoor het woord ‘lui’ vallen. Is het denkbaar dat TikTok onze jeugd in slaap wiegt? Dat de smartphone een sluipmoordenaar wordt?

Seuntjens: (op dreef) “Absoluut. Dat is mijn grootste bekommernis. Ik ben blij dat de regering de smartphone verbiedt in het lager, maar van mij mag het nog een stap verder gaan. Waarom ook niet in het secundair? Of misschien moeten we sociale media zelfs verbieden tot 16 jaar? Je mag daar streng op zijn. Het is bewezen dat dat schadelijk is voor de ontwikkeling van het brein! Dan moet je als overheid durven ingrijpen.”

Huybrechts: “Ik ben ook tegen TikTok en zo. Je gaat vijf minuten scrollen en voor je het weet, ben je een halfuur kwijt. Dat is tijdverlies en het kan inderdaad gevaarlijk zijn. Ik waarschuw jongeren daar ook voor.”

Seuntjens: “Dan begrijp ik niet waarom jullie het verbod niet steunen?”

Huybrechts: “De leerkracht in mij gaat akkoord met wat je zegt. Maar als politica wil ik voorzichtig zijn met het idee van verbieden.”

Seuntjens: (windt zich op) “Het is toch onze plicht om kinderen te beschermen? Waarom doe je anders aan politiek? Dat zoveel jongeren antidepressiva slikken, is vaak het gevolg van sociale media. Tienduizend! Beseffen wij hoe absurd groot dat getal is? Sociale media veroorzaken constante spanning en druk bij jongeren. Ze leiden tot een slecht zelfbeeld. Wat zou jij dan wél doen?”

Huybrechts: “Meer preventie.”

Seuntjens: (rolt de ogen)

Huybrechts: “Dat kan helpen. En ook strengere regels opleggen aan de sociale media. Maar moet een overheid altijd alles willen verbieden? Dat is niet mijn model. Wij kijken ook naar de ouders om gsm-gebruik beter te begeleiden.”

Seuntjens: “Weer een fundamenteel verschil tussen ons. Jullie zeggen eigenlijk: trek uw plan. Wij geloven dat een overheid zelf moedige keuzes moet maken.”

Huybrechts: “Ik deel uw bezorgdheid, maar uw oplossing vind ik een gevaarlijk precedent.”

Helder. Jullie zitten trouwens zelf ook op TikTok.

Seuntjens: “Op vraag van de partij. (lacht) Ik had het eigenlijk verwijderd.”

Huybrechts: “Ik doe het ook alleen maar om mijn politieke boodschap kwijt te kunnen.”

Is ook woke een gevaar, zoals sommigen zeggen? Dat zou onze jeugd overgevoelig en dus minder weerbaar maken.

Huybrechts: “Absoluut. (op dreef) Dat is zeker een grote oorzaak van de ellende onder jongeren. Je moet elke dag op eieren lopen. Je mag dit niet zeggen, je mag dat niet doen. Zeker in het onderwijs is dat een gevaar. Er zijn geen grenzen meer aan de cancelcultuur.”

Seuntjens: (zucht) “Er zijn veel problemen in het onderwijs, maar woke staat toch onderaan, hoor. We zouden beter bezig zijn met het lerarentekort.”

Volgens uw voorzitter Conner Rousseau is woke nochtans even erg als extreemrechts.

Seuntjens: “Ik vind van niet. Woke stelt in de praktijk veel minder voor dan extreemrechts. Weet je wat gevaarlijk is? Vlaams Belang dat zegt dat ze linkse leerkrachten de rekening zal presenteren.”

Huybrechts: “Er zijn leerkrachten die misbruik maken van hun lessen om hun ideologie op te dringen. Dat kan je toch niet aanvaarden? En vind jij het normaal dat onze kinderen moeten weten hoeveel genders er zijn? Dat is toch niet de essentie? Ik kreeg een schrijnend verhaal te horen over een sportief meisje dat nooit een rokje droeg. Voor mij ben jij geen meisje, zei haar leraar. Dat kind is twee weken aan een stuk wenend thuisgekomen. Moet een leraar zich daarmee bezighouden?”

“Ik ga bijna elke zondag naar de mis. Bidden tot God kan soms meer helpen dan een psycholoog”

Britt Huybrechts

Seuntjens: “Dat jij dat voorbeeld durft te geven. Het is uw voorzitter (Tom Van Grieken, red.) die tegen Petra De Sutter zei dat ze geen vrouw is.”

Huybrechts: “Hij heeft zich daarvoor geëxcuseerd.”

Seuntjens: “Het is die taal die jongeren kwetst en onzeker maakt! Jullie wakkeren dat aan. En dan ga je hier een beetje zeggen dat jongeren weerbaarder moeten worden. Komaan. Het was ook uw voorzitter die niet over zijn lippen kreeg dat mensen van hetzelfde geslacht kinderen mogen krijgen. Wat eng.”

Wat vindt u ervan dat sommige partijgenoten holebirechten in vraag stellen, mevrouw Huybrechts?

Huybrechts: “Het partijprogramma is het enige wat telt: daarin staat dat wij niet aan die rechten komen. Ik vind dat een kind vooral veilig en gezond moet kunnen opgroeien. Welk geslacht de ouders hebben, maakt minder uit. Ik word binnenkort zelf moeder, dus misschien ben ik daarom iets zachter. (glimlacht) Al kan ik wel geloven dat een kind stabieler opgroeit als dat met een vader en een moeder is. Om de eenvoudige reden dat een kind van holebikoppels soms nog vreemd bekeken wordt. Op Vaderdag bijvoorbeeld. Ik heb het zelf meegemaakt in mijn klas.”

Seuntjens: “En waarom, denk je? Door de manier waarop jouw partij over hen spreekt!”

Huybrechts: (zucht) “Wat een onzin. Wij klagen de gendergekte aan. Dat is iets helemaal anders.”

Hoe krijgen we politiek aantrekkelijker voor jongeren?

Huybrechts: “Dat is een moeilijke vraag. Het gaat over engagement. Jongeren moeten zelf de stap durven zetten. Het goede nieuws is dat je wel degelijk kansen krijgt in de politiek. Ik ben daar het beste bewijs van. Ook in het parlement wordt er geluisterd naar onze stem, vind ik. Vroeger was dat wellicht anders.”

Seuntjens: (knikt) “Ik vrees ook dat hier geen wonderoplossing voor bestaat. Conner en Melissa (Depraetere, red.) bewijzen alvast elke dag dat jongeren iets kunnen realiseren in de politiek. Hopelijk kunnen dat rolmodellen zijn.”

Wat ook kan helpen, is komaf maken met de oude politieke cultuur. Uw partij stemde vorige maand tegen de nieuwe abortuswet, terwijl ze eigenlijk voor is, meneer Seuntjens.

Seuntjens: “Omdat we anders alle andere ethische dossiers én de regeringsvorming in gevaar zouden brengen. Maar goed, dat is de politieke uitleg. I know. Dat komt raar over. Dat is waarom ik me hier soms nog onwennig voel. Het verschil tussen wat voor en achter de camera’s gezegd wordt, is soms om van te blèten. Waarom werd dat voorstel twee weken voor de verkiezingen ingediend door Groen en Open VLD? Dat was ook een politiek spel, hè. Dat is niet goed voor de geloofwaardigheid van de politiek.”

Huybrechts: “(knikt) Soms kan je niet anders dan meedoen. Ik stoor mij daar ook aan. Ik ben trouwens tegen de aanpassing van die wet. Ik was 13 weken zwanger, toen ik hoorde pleiten voor een verlenging tot 18 weken. Ik ben letterlijk beginnen te wenen. Zo koel dat sommigen daarover praten. (stil) Moest iemand in mijn omgeving abortus overwegen, ik zou haar smeken: hou het, en ik zal het adopteren.”

Seuntjens: “Ik vind vooral dat vrouwen zelf moeten kunnen kiezen. Als de wetenschap pleit voor een verlenging tot 18 weken, dan moeten we dat doen.”

Huybrechts: (fel) “Weet je hoe dat in de praktijk verloopt? Je kindje wordt in stukken gezaagd. Gruwelijke praktijken. Maar daar durft niemand over spreken.”

Laatste ding. Hoe kijken jullie naar de aanslepende regeringsvorming?

Seuntjens: “Wij zitten daar als enige linkse partij aan tafel, dus dat wordt niet makkelijk. Cruciaal is dat de inspanning voor het budget eerlijk verdeeld wordt. Anders zal het niet lukken.”

Huybrechts: “Ik vind het wrang dat de formatie de lokale verkiezingen in haar greep hield. Bart De Wever heeft het cordon overeind gehouden om zijn premierschap niet in gevaar te brengen. Je ziet trouwens dat De Wever en Rousseau inderdaad beste maatjes zijn, waar wij voor waarschuwden. Als N-VA de kans krijgt, gaat ze overal in zee met de socialisten.”

Seuntjens: “Groen blijft onze logische bondgenoot, meer dan N-VA. Maar wiskunde telt ook mee. Als je geen coalitie kunt vormen zonder N-VA, wat moet je dan doen? Aan de zijlijn staan roepen? Ik ben wel verbaasd over wat er in Gent gebeurt. Ik begrijp écht niet waarom Groen neen zei tegen die nota. Een gemiste kans.”