Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken zet strijd tegen coronabeleid voort: “Sla toch eens op tafel, Jan Jambon!”

“Mijn Vlaams hart bloedt. Jan Jambon is een leeuw zonder klauwen.” Een barometer of niet, Tom Van Grieken zet zijn strijd tegen het coronabeleid onverdroten verder. Dat zijn partij minder aan de bak komt in deze crisis, is al maanden zijn grote frustratie. Vandaar dit gesprek. Een pittig gesprek over het virus en het vaccin, een Chinese dictator, een omstreden veearts en het gruwelijke lot van een voorzitter.

Ook de voorzitter van Vlaams Belang is niet immuun voor het virus. Tom Van Grieken is net uit quarantaine als we afspreken op het Madouplein, het hoofdkwartier van de partij. Hij is even ziek geweest – grieperig, zegt hij – maar niet ziek genoeg om de politiek los te laten. Razend was hij maandag, toen hij het opiniestuk van Conner Rousseau las. Hij vergeleek de Vooruit-voorzitter met een Chinese dictator. Rousseau wil niet-gevaccineerden weren uit het sociale leven. “Waar zijn we mee bezig? Ik was woedend, écht. Het doet denken aan de manier waarop de Chinese communisten de vrijheden beperken. Elke vezel van mijn lijf zal zich daartegen verzetten. ( fel ) Vrijheid is géén gunst. Bovendien is zijn stelling gebaseerd op het CST ( covid safe ticket, red. ). Ik zal u mijn definitie daarvan geven: catastrofaal, stom en totalitair.”

U wil het CST afschaffen. Wat zou in de plaats stellen?

“Niets. Ik wil geen samenleving waar burgers de medische gegevens van andere burgers controleren. Het CST geeft trouwens een vals gevoel van veiligheid. Ook wie groen licht heeft, kan het virus oplopen. Ik heb het zelf meegemaakt.”

Wie gevaccineerd is, draagt het virus minder over aan anderen. Of ontkent u dat?

“Neen, maar je kán het wel nog overdragen. De impact is te beperkt om het te verantwoorden. Wij willen alleen maatregelen die wetenschappelijk onderbouwd zijn. Het sluitingsuur is ook zoiets. Dat is toch belachelijk?”

U zou eigenlijk het virus laten circuleren. Is dat niet lichtzinnig in deze fase? Meer besmettingen leiden tot meer ziekenhuisopnames.

“( windt zich op ) Dat is niet wat wij zeggen. Vlaams Belang is al twee jaar een verantwoordelijke partij. Wij vinden wel dat het gezond verstand eindelijk moet primeren. Vaccinatie is een deel van de oplossing, ventilatie is dat ook. Zit je in een gesloten ruimte zonder ventilatie, doe dan een mondmasker aan. Dát is gezond verstand. En wat de ziekenhuizen betreft: maak eindelijk werk van meer handen en meer bedden. Dat zou tenminste een duurzame oplossing zijn.”

Is dat geen valse oplossing? Het zal het virus niet bestrijden.

“Ik ben ervan overtuigd dat het virus aan kracht zal afnemen. Er zullen wel nog varianten opduiken. Je moet daarom je ziekenhuizen beter wapenen tegen pieken. Je kan toch niet booster na booster geven en je samenleving op slot houden? Zelfs de WHO ( Wereldgezondheidsorganisatie, red. ) zegt dat dat niet duurzaam is.”

Gelooft u echt in het vaccin?

“Já. Het vaccin werkt, zeker voor oudere en kwetsbare mensen. Ik ben zelf ook gevaccineerd en ik zal mijn booster nemen.”

Waarom stuurt uw partij dan veearts Geert Vanden Bossche naar de parlementaire hoorzittingen over verplichte vaccinatie? Die man verspreidt foute informatie over het vaccin.

“Omdat wij debat heel belangrijk vinden. We hebben verschillende mensen naar voren geschoven die andere visies hebben. Alle mogelijke standpunten moeten daar aan bod komen, vinden wij. Dat is te weinig gebeurd in deze crisis.”

Ook standpunten die aantoonbaar fout zijn? Hij meent dat het vaccin niet werkt, hij waarschuwt zelfs voor een wereldwijde ramp door de vaccins.

“Ik ga niet akkoord met wat hij zegt, maar hij heeft wel evenveel recht van spreken als een Marc Van Ranst.”

Dat u debat belangrijk vindt, oké. Maar opnieuw: waarom nodigt u iemand uit die foute informatie verspreidt?

“( ontwijkend ) Hij is één van de vele namen op onze lijst. Het is aan hem om zijn standpunt uit te leggen in het parlement. ( aarzelend ) En eerlijk: ik kan u niet in detail zeggen wie waarom op onze lijst staat. Die is opgemaakt door de fractie.”

U bent tegen verplichte vaccinatie. Kan uw standpunt nog veranderen?

“Neen. ( op dreef ) Weet u waarom er zo’n kloof is tussen de burger en de politiek? Omdat de politiek niet doet wat ze belooft. De regering heeft de mensen beloofd dat vaccinatie vrijwillig zou zijn. De Vlaming heeft zich massaal gevaccineerd. Wel, hou u dan aan uw belofte. Wat zou trouwens de winst zijn? Meer dan 90 procent van de volwassenen is al gevaccineerd. Het is het debat niet waard.”

Hoe absoluut is vrijheid voor u?

“Vrijheid is niet absoluut: de vrijheid van de een stopt waar de vrijheid van een ander in gevaar komt. Het probleem in deze crisis is dat de overheid morrelt aan de grondwettelijke vrijheden van mensen. Het CST bijvoorbeeld: dat is een te verregaande ingreep op onze vrijheid. Het is toch niet aan godbetert Conner Rousseau om te bepalen wie naar de fitness en de voetbal mag?”

Toen er dreiging was van een aanslag, was u voorstander van de noodtoestand en zelfs van preventieve opsluiting van mensen. Is dat niet verregaander?

“( denkt na ) Er is een verschil. Toen was er een duidelijke dreiging. Het was bijna een oorlogssituatie. Dan is het niet zo dom om iets voorzichtiger te werk te gaan tot die dreiging afneemt. Bovendien kan je een zelfmoordterrorist niet oppakken na de daad, hè. ( grijnst )”

Is er vandaag geen dreiging?

“Jawel, maar als die afneemt, moet je vrijheden teruggeven. Zo simpel is het. Helaas zien we het omgekeerde gebeuren. Hoe meer we weten over het virus, hoe meer vrijheden de socialisten willen afpakken.”

Wat vindt u van de veroordeling van Jeff Hoeyberghs?

“Een absolute schande. Ik wil zijn vrouwonvriendelijke uitspraken op geen enkele manier verdedigen, maar hij heeft wel het recht om die dingen te zeggen. De vrijheid van meningsuiting is absoluut, met één uitzondering: oproepen tot geweld.”

Hij zou een meisje van veertien van haar fiets trekken, haar banden plat zetten en haar sjakos in brand steken, zei hij. Is dat geen brug te ver?

“Zonder context zou dat een brug te ver zijn, maar het was deel van een uitgebreid betoog. Het was humor, zei hij. Bedenkelijke humor, als je het mij vraagt, maar oké.”

Dat vindt u kunnen, maar als Groen u een racist noemt, stapt u naar de rechter.

“( fel ) Racisme is een strafbaar feit. Als je iemand meermaals beschuldigt van een strafbaar feit, dan moet je dat bewijzen. Anders is het laster.”

Dus laster behoort niet onder de vrijheid van meningsuiting voor u?

“Neen. Als ik overal rondbazuin dat u een kinderverkrachter bent, dan moet ik met bewijzen afkomen. Anders is het laster. Het gerecht heeft de zaak trouwens geseponeerd.”

Laten we vooruitblikken op het nieuwe jaar. Wat is voor uw partij de grootste uitdaging?

“Eindelijk wat meer media-aandacht krijgen. ( lacht ) Neen, de voeten op de grond houden en keihard verder werken, dat is de uitdaging. We mogen geen ‘Kristof Calvo’ke’ doen. Hij waande zich één jaar voor de verkiezingen al minister met chauffeur. Dat is mijn grootste angst. We mogen ons niet gewonnen wanen.”

Ik dacht dat u zou zeggen: eindelijk een partner vinden.

“Wij hebben partners, hè: bijna een miljoen Vlamingen zou voor ons stemmen. Ik hoef dus geen schouderklopjes in de Wetstraat. Onze ambitie is duidelijk: wij willen de grootste partij worden. Als dat lukt, liggen de kaarten gunstig. Het is dan te hopen dat Bart De Wever (N-VA) eindelijk het geweer van schouder verandert.”

Wat denkt u?

“Ik zie voorlopig weinig hoopgevende signalen. Theo Francken die geen ondervoorzitter mag worden, Jan Jambon die nu ook kritiek uit eigen rangen moet slikken: elke rechtse N-VA’er wordt monddood gemaakt, zo lijkt wel.”

Dat uw ideologie thuishoort op de stortplaats van de geschiedenis, liet De Wever dit najaar noteren in De Standaard.

“( blaast ) Ik wik en weeg mijn woorden: Bart De Wever is al tien jaar oppermachtig, maar doet daar niets mee. Hij faalt op politiek en op strategisch vlak. Vlaanderen staat er vandaag slechter voor dan toen. Zie het onderwijs, zie de wachtlijsten, noem maar op. Dat hij mijn partij beschimpt, is niet nieuw. Maar het zou niet de eerste keer zijn dat hij op zijn woorden terugkomt. Hij heeft zelfs de socialisten terug aan de macht geholpen. Wat ik hem trouwens kwalijk neem.”

Wat is dit jaar de grootste uitdaging voor de Vlaamse regering?

“( op dreef ) Eindelijk de communautaire kaart trekken. Vlaanderen is in ijltempo een tweede België aan het worden. Het idee ‘wat Vlaanderen zelf doet, doet het beter’ is helaas in rook opgegaan: dát is het palmares van Bart De Wever. En hoe Jan Jambon in deze crisis aan het handje loopt van Alexander De Croo (Open VLD) … ( zucht ) Jambon is een leeuw zonder klauwen. Sla toch eens op tafel, man. Als hij zegt dat de cultuursector open zal blijven, dan wordt ze gesloten. Als hij zegt dat de scholen open zullen blijven, dan komt er week extra vakantie. Nu zegt hij dat het CST zal afgeschaft worden. Wat denkt u dat er zal gebeuren? (zwijgt even) Mijn Vlaams hart bloedt. Dit maakt de strijd voor de Vlaamse zaak niet makkelijker. Dit is echt bijzonder jammer.”

Wat is dit jaar de grootste uitdaging voor de federale regering?

“Het is moeilijk om een keuze te maken. ( denkt na ) Als je kijkt op structureel niveau, dan is het migratiebeleid de grootste uitdaging. We zitten middenin een nieuwe asielcrisis, maar niemand spreekt erover. Maar op korte termijn is de inflatie het grootste gevaar. De rente is laag en de prijzen stijgen. Gevolg: de koopkracht neemt af. De mensen worden in sneltempo armer, zonder dat ze daar grip op hebben. En de regering lijkt er niet echt wakker van te liggen.”

Hoe zou u het aanpakken?

“Wij hebben een drietrapsraket voorgesteld om de energiefactuur aan te pakken. Eén: de btw moet omlaag naar 6 procent. Wij waren deze legislatuur de eerste partij die dat voorstel indiende. Twee: alle onnodige heffingen moeten uit de factuur gehaald worden. En last but not least: weg met al die verschillende intercommunales en politieke benoemde postjes. Er mag zelfs één groot energiebedrijf komen.”

U krijgt trekjes van de PVDA.

“( boos ) Dat heeft daar niets mee te maken. Waarom zou een Vlaams energiebedrijf niet uit Vlaams-nationale hoek kunnen komen? Wij geloven dat een overheid zijn burgers moet beschermen als het over basisbehoeften gaat zoals gas, water en elektriciteit. We mogen dit niet overlaten aan de private markt alleen.”

Is dat genoeg om de inflatie aan te pakken?

“Neen. Het fundamentele probleem is de torenhoge belastingdruk, waardoor mensen te weinig loon overhouden. We moeten besparen op de communautaire factuur, de migratiefactuur en de politieke factuur.”

De voorbije drie jaar spendeerde uw partij al 2,35 miljoen euro belastinggeld aan Facebook. Uzelf komt aan een bedrag van 765.000 euro. Vindt u dat niet waanzinnig?

“Neen, want het is bittere noodzaak. Anders worden we monddood gemaakt. Uit een studie blijkt dat amper twee procent van de berichtgeving in deze crisis voor de oppositie is ( van de spreektijd op VRT en VTM, red ). Als ik opiniestukken instuur, dan worden die steevast geweigerd. Wij kunnen dus niet anders, als we onze boodschap willen brengen. Onze kiezers begrijpen dat ook. En trouwens, als Obama gebruik maakt van sociale media, dan applaudisseren onze tegenstanders. Maar als wij het doen, dan willen ze die uitgaven aan banden leggen. Dat is doorzichtig, hoor.”

Laatste vraag. In Antwerpen zijn de peilingen voor uw partij minder goed. Klopt er iets van het gerucht dat u naar daar zou verhuizen?

“Als ik een echtscheiding wil, dan moet ik vooral dat doen. ( lacht ) Neen, dus. Wij hebben in 2017 een huisje gekocht in Schoten. Mijn vrouw en ik hebben dat samen verbouwd. Ik kan intussen stopcontacten steken, tegelen en zelfs gyproc-wanden plaatsen. Er is eindelijk licht aan het einde van de verbouwtunnel. Nu verhuizen, zou een scheiding van tafel en bed betekenen.”

Is 2024 uw laatste slag als voorzitter?

“Dat weet ik echt niet. Een partijvoorzitter kan pas stoppen als er ‘loser’ op zijn voorhoofd staat. Want zolang hij verkiezingen wint, moet hij verder doen. Dat is mijn gruwelijk lot, maar ik leg me daarbij neer. ( lacht )”