Viceminister-president Annemie Turtelboom (Open VLD) wijst coalitiepartners terecht: “Ik ben niet fair behandeld”
Annemie Turtelboom, Vlaams viceminister-president en minister van Financiën, Begroting en Energie, ligt onder vuur. Al maandenlang. Door de oppositie, maar ook binnen haar partij. Berichten verschenen al over een exit uit de regering. Door de energieheffing die ze invoerde, de zogenaamde Turteltaks. Altijd pijnlijk voor een liberaal, een taks die je naam draagt. Maar ook omdat haar partij te weinig uit de verf zou komen in die regering. Maar wie denkt dat de 48-jarige Antwerpse uitgeteld in de touwen ligt, vergist zich. Vandaag verdedigt ze zich tegen alle kritiek.
Om met de deur in huis te vallen: weegt Open VLD te weinig in de Vlaamse regering?
Nee, dat vind ik niet. Wij maken echt een verschil. Kijk alleen al naar Financiën. De schenkingsrechten zijn drastisch verlaagd. Resultaat? Meer schenkingen en een meeropbrengst van 75 miljoen vorig jaar. Zonder ons was die verlaging er niet gekomen. De vergroening van de verkeersfiscaliteit: minder mensen kopen dieselwagens omdat de taksen op milieuvriendelijke wagens verlaagd zijn. Of de verlaging van de miserietaks. (feller) Wij verlagen de belastingen, dat is onze stempel. Ik heb nu ook de hervorming van de successierechten op tafel gelegd.
Over die schenkingsrechten zeggen coalitiepartners CD&V en N-VA dat ze minder opbrachten dan verwacht.
O, maar als elke minister 75 miljoen meer zou binnenbrengen, dan is onze begroting morgen in evenwicht.
U vindt niet dat uw partij assertiever moet zijn?
Neen. (zwijgt even) Je kan natuurlijk altijd assertiever zijn. Maar ik pas ervoor streepjes te trekken wat onze verdienste is, en wat de verdienste van de anderen is. Wij nemen duidelijke standpunten in, zoals onlangs in het onderwijsdebat, én we pakken de problemen aan. Zo moet het.
In de peilingen wordt Open VLD wel weggeduwd?
Kijk: het zou fijner zijn goede peilingen te hebben. Maar anderzijds zie ik ook dat onze peilingen al jaren stabiel blijven.
Op 13 à 14 procent. Bent u tevreden daarmee?
Het is natuurlijk onze ambitie om meer te halen. Maar het is ook al gebleken dat wij in een campagne altijd boven onszelf uitstijgen.
“Voel ik me in de steek gelaten? Ja, ik heb de kastanjes alleen uit het vuur mogen halen”
Als er een klimaattop georganiseerd wordt, wordt uw naam niet genoemd. Is dat niet vreemd voor een minister van Energie?
Dat is eenvoudig te verklaren. Wij stippelen een parallel traject uit rond energie dat moet uitmonden in een groot energiepact. We vonden dat te belangrijk om onder te brengen in de klimaattop. Er zijn trouwens ook kranten die schrijven dat er tot op vandaag maar één iemand is die al tastbare klimaatmaatregelen gerealiseerd heeft: ikzelf met de vergroening van de verkeersfiscaliteit. Maak u geen zorgen: onze zichtbaarheid zal nog groot genoeg zijn.
U hebt, binnen en buiten uw partij, zwaar onder vuur gelegen voor de nieuwe energieheffing, ook wel gekend als Turteltaks. Hoe hebt u dat beleefd?
(denkt na) Ik vond dat niet fair. Iedereen wist dat de oversubsidiëring voor een gigantische schuldenberg zorgde. Mijn partij, toen in de oppositie, heeft de vorige regering herhaaldelijk gewaarschuwd daarvoor. Wat kon ik doen? Om de hete brij heen lopen? Ik heb nooit op die manier aan politiek gedaan. Ik besef ook dat ik daarom af en toe de wind van voren krijg. Toen ik minister van Asiel en Migratie was, stelde ik taalkennis en werk als voorwaarden om papieren te krijgen. Ik ben toen afgeschilderd als een verschrikkelijk harde tante. Er volgden betogingen en hongerstakingen. Vandaag zou niemand nog zeggen dat die twee voorwaarden niet essentieel zijn. Toen ik minister van Justitie was, heb ik ervoor gezorgd dat Fouad Belkacem (woordvoerder Sharia4Belgium, red) zijn zes maanden celstraf uitzat. Wat ik toen over me heen heb gekregen! Is er vandaag iemand die mij geen gelijk geeft? Lef hebben is voor mij cruciaal in de politiek. Je moet lef hebben om iets aan te pakken. Anders ga je best kaarten.
Voelt u zich in de steek gelaten door uw coalitiepartners?
(aarzelend) Ja, als je kijkt naar hun steun naar de buitenwereld toe. Intern zijn ze altijd correct gebleven. Maar extern heb ik de kastanjes alleen uit het vuur mogen halen. (feller) Het is wel de vorige regering (CD&V, N-VA en sp.a, red) die die contracten afgesloten heeft, hè. Wij zaten in de oppositie toen. Ik begrijp soms niet wat hen bezielde. Met de biomassacentrale in Langerlo bijvoorbeeld: 200 miljoen subsidie per jaar. Getekend, Freya Van den Bossche (sp.a, vorige Energieminister, red). Onvoorstelbaar. Biomassa is niet eens een energiebron van de toekomst. Zij zouden het schaamrood op de wangen moeten hebben. Als ik van die contracten verlost geraak, zal de heffing onmiddellijk dalen.
Dat zien uw coalitiepartners zo niet, hebben ze al laten merken.
Ik ben heel duidelijk: als ik van die contracten verlost geraak, daalt de heffing. Dat is mijn engagement aan de mensen.
Hoe moeilijk is het voor u die kritiek alleen te dragen?
Ik zal niet ontkennen dat dit een zware periode is. Maar weet je, ik kan wel wat aan. Ik heb al een en ander meegemaakt. In de politiek, én privé. (zwijgt)
U bedoelt?
Ik heb een tweeling verloren na 24 weken zwangerschap. Dat doet je relativeren. Als je thuiskomt, en je ziet je kinderen, dan denk je niet aan die kritiek (Turtelboom heeft twee kinderen, red). En dat is geen cliché wat ik zeg.
Hebt u fouten gemaakt?
Dat denk ik niet. Ik heb fouten opgelost. Ik zou het als liberaal ondraaglijk vinden mocht ik deze schuldenberg niet aangepakt hebben. Dat is voor mij ook nooit een optie geweest. Ik wil mezelf elke morgen kunnen aankijken in de spiegel.
“Ik heb een tweeling verloren na 24 weken zwangerschap: dat doet je relativeren”
Het is u in uw eigen partij niet in dank aanvaard dat u het woord Turteltaks mee in de markt hebt gezet.
Ik heb dat niet gedaan. De PVDA heeft dat gedaan, en journalisten en anderen hebben dat overgenomen.
U hebt wel voorgesteld het in te dienen als woord van het jaar.
Op voorwaarde dat het zou betekenen dat je een schuldenberg uit het verleden wegwerkt.
Verschillende media hebben al bericht over uw exit uit de regering. Was daar iets van aan?
Daar doe ik geen uitspraken over. Mensen die anoniem spreken, zijn niet relevant.
Waarom moeten ook de mensen die nooit voordelen genoten hebben van de subsidies mee betalen voor de put?
Dat is het meest onrechtvaardige in dit verhaal, dat klopt. Maar het kon niet anders. Als je enkel mensen zou aanspreken die zonnepanelen hebben, kan je een put van 9,2 miljard niet dempen. We hebben die oefening gemaakt.
Deze heffing versterkt wel het onrechtvaardigheidsgevoel, dat het altijd de gewone man is die moet betalen.
Dat gevoel is een probleem, akkoord. Je moet nadenken over systemen die je belastingen rechtvaardiger maken. Dat doen wij ook. Die schenkingsrechten, dat was geen taks meer, dat was pure diefstal. Mensen schonken niets meer omdat ze te veel taks moesten betalen. We hebben dat fors verlaagd. En dankzij de federale taxshift houden de mensen die werken netto meer over. Dat is rechtvaardigheid.
Dat het federaal overheidstekort zo groot is, is te wijten aan de overheid die op een bepaald moment boven haar stand is gaan leven. Niet de mensen.
De federale regering moet nog zwaar besparen om de begroting in evenwicht te krijgen. Hoe zit dat in Vlaanderen?
Wij zitten op schema om volgend jaar een begroting in evenwicht te hebben. Dit jaar blijft het tekort beperkt tot 172 miljoen. De grootste inspanningen zijn geleverd, maar we zijn er nog niet. Wij gaan verder besparen om ruimte vrij te maken voor nieuwe investeringen. Dit jaar pompen we 6,4 miljard in de economie.
Mogen mensen nieuwe lastenverhogingen verwachten?
Absoluut niet. De fiscale druk in de NV België is meer dan hoog genoeg. Die moet naar beneden. Dat is wat wij doen. We moeten verder besparen op de overheid.
Leven wij allemaal boven onze stand, zoals vicepremier Kris Peeters (CD&V) vorig weekend stelde?
Ik heb dat met verbazing gelezen. Ik ben het niet eens met hem. Ik vind dat mensen een grote vrijheid moeten hebben om het leven te leiden dat zij zelf willen. Dat het federaal overheidstekort zo groot is, is te wijten aan de overheid die op een bepaald moment boven haar stand is gaan leven. Niet de mensen.
Peeters kreeg de kritiek wereldvreemd te zijn, dat hij niet eens meer weet wat de prijs van een groot brood is. Weet u dat?
(lacht) Ik ga elk weekend naar de winkel, hoor. Of meestal toch. En ik weet vrij goed wat het kost een gezin van vier te onderhouden. Een brood varieert van 2,25 euro tot 2,80 euro.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier