Unizo-topman Karel Van Eetvelt over de uitdagingen van de toekomst: “We hebben migratie nodig”

De uitvoering van de taxshift, de begrotingsperikelen, de mogelijke invoering van mystery calls, de vluchtelingstroom, het zijn spannende tijden voor ondernemers. Mooie tijden, meent Karel Van Eetvelt (49), grote baas van ondernemersorganisatie Unizo. Of juister: mooiere tijden dan twee jaar geleden toen Elio Di Rupo (PS) nog de plak zwaaide. Al waarschuwt hij ook.

Karel Van Eetvelt is voorlopig tevreden over de Zweedse ploeg (N-VA, MR, CD&V en Open VLD) van premier Charles Michel (MR). “De vorige regering was het ondernemen niet gunstig gezind. Zelfs in die mate dat ondernemers zich afvroegen of zij een last waren voor de samenleving. De regering-Michel is dat wel. Je merkt dat alleen al aan de communicatie. Het beschuldigende vingertje verdwijnt. Deze regering uit ook ambitie om ondernemers zuurstof te geven. Veel meer dan de regering-Di Rupo. Al ligt er nog werk op de plank. Op het vlak van inspecties bijvoorbeeld. Daar moeten nog dwaasheden opgekuist worden.”

Ondernemers klagen nog steeds dat inspectiediensten hen zoeken. Een voorbeeld: het maximumbedrag dat cash betaald mag worden. Europa zegt 10.000 euro. De vorige regering, die heiliger dan de paus wou zijn, zei 3.000 euro. De inspectie controleert echter alleen wie ontvangt, niet wie betaalt. De ondernemers dus. Zij krijgen de boetes voorgeschoteld. Maar soms staan ondernemers voor de keuze: of ze aanvaarden cash, of ze spelen hun klanten kwijt aan Frankrijk en Nederland. De omzet van de tweedehandsverkoop in de haven van Antwerpen is sinds de invoering hiervan met 13 procent gedaald. Die in Rotterdam is met 13 procent gestegen.

Neen. Deze regering zal niet terugkomen op haar beslissing. En maar goed ook. Als je nu niet doorduwt, dan mis je straks de boot als de groei in Europa weer aanwakkert. Maar tegelijk moet de regering ook haar budget in evenwicht krijgen.

Absoluut. Zeker tegen het einde van deze legislatuur. Als je wilt dat de samenleving draait, dan heb je economische groei nodig. Maar die zal er niet komen als er geen vertrouwen is van consument en investeerder. Een te hoge schuldgraad is een hinderpaal voor dat vertrouwen. Een land moet stabiliteit tonen.

Simpel: besparen op de staat. Dat is een groot deel van de oplossing. Men moet mij toch eens uitleggen hoe andere Europese landen erin slagen minder uit te geven en toch beter te werken? En twee: de sociale zekerheid. Wat deze regering daarin doet, is niet genoeg. Wie het rapport van de Pensioencommissie leest, weet dat de huidige maatregelen niet volstaan om de vergrijzing aan te kunnen en een goede sociale zekerheid voor de toekomst uit te bouwen.

Dat zál op tafel komen. Maar ik heb daar geen schrik van. Principieel kan een vermogenswinstbelasting voor mij, maar dan alleen in een globaal kader waarin andere belastingen dalen. Anderzijds: ik herinner mij dat Marc Coucke vorig jaar afgebrand werd omdat hij geen belastingen betaalde op de verkoop van zijn vennootschap. Kijk wat hij nu doet (Coucke maakte deze week bekend 75 miljoen euro te investeren in de strijd tegen kanker, red). Dat is wat ondernemers doen met hun geld. Ze stoppen het heus niet onder hun matras.

Neen. De koopkracht is niet het eerste probleem van België. Ik weet dat dit niet uit te leggen is aan de mensen, maar de vorige regeringen hebben in volle crisis wel degelijk geïnvesteerd in koopkracht. De lonen zijn zelfs gestegen. En de btw op elektriciteit werd verlaagd: een domme maatregel. De ondernemingen hebben de volledige factuur van de crisis moeten betalen.

Wij bekijken dat heel rationeel. Ons uitgangspunt is, en daarover bestaat zelfs geen discussie: er is geen andere optie dan die mensen hier op te vangen en voor de tijd dat ze hier zijn, een waardevolle plaats te geven in onze samenleving. Dat lijkt mij logisch. Twee: hoe kan dat beter dan hen meteen in te schakelen in de economie zodat zij een toegevoegde waarde kunnen creëren? We hebben al bekomen dat de procedure voor een arbeidskaart ingekort is van zes tot vier maanden. Wat mij betreft, is dat zelfs nog niet snel genoeg. Weet je: veel mensen, ook politici, maken de fout deze instroom te vergelijken met gezinshereniging. Daar heb je inderdaad vaak mensen met lage competenties die moeilijk aan de bak komen. Deze situatie is anders. Vluchtelingen zijn vaak hooggeschoold en hebben aardig wat geld.

Ik denk dat wel. In verschillende technische en technologische richtingen is de vraag naar arbeid groter dan het aanbod. Ofwel vertrekken die bedrijven naar het buitenland, ofwel vullen wij die leemte met migranten. Twee: multiculturaliteit is ook gewoon een grote troef voor de economie. We moeten daar met een positieve bril naar kijken.

Mensen reageren vaak angstig uit onwetendheid. De politiek pikt die reacties op. De media hebben ook een verantwoordelijkheid. Zij brengen alleen negatieve verhalen. Dat frustreert mij mateloos. Als alleen het negatieve rolmodel getoond wordt, hoe wil je dan dat de samenleving migratie anders gaat bekijken? We moeten er juist alles aan doen om te bewijzen dat negen voorbeelden op de tien niet negatief zijn. Wij met Unizo investeren heel hard daarin. Wij tonen onze ondernemers wat de toegevoegde waarde van migranten kan zijn. En dat werkt. Alleen haalt dat nooit de media. En natuurlijk, als er dan aanslagen gebeuren zoals in Parijs door mensen van een andere afkomst, dan werkt dat in op de psyche van de mens.

Omdat die maatregel alleen de ondernemer viseert en eigenlijk bijna beschuldigt. Komaan. Denk je echt dat dat de oplossing zal zijn? Alleen de ondernemer aanpakken is trouwens ook discriminatie.

Discriminatie is een maatschappelijk probleem. Je moet dat breder bekijken. Het begint al in het onderwijs. Ik stel vast dat de doorstroming van migranten slecht is. Positieve rolmodellen opvoeren is een tweede zaak. Maar ook omgekeerd moeten migranten meer inspanningen leveren om zich aan te passen.

Eén groep aansprakelijk maken is ook geen oplossing. Dat is even hypocriet als stellen dat de tabaksverkoper schuldig is aan het rookgedrag van jongeren. Op de werkvloer is de discriminatie trouwens vaak nog veel straffer. Dat is ook wat veel ondernemers mij vertellen. Zij willen wel, maar voelen zich daardoor gehinderd. Als men mij kan aantonen dat mystery calls effectief zijn én kunnen ingevoerd worden in een globale aanpak waar ook de werknemer voor zijn verantwoordelijkheid geplaatst wordt, dan ga ik mijn verzet daartegen opgeven.