Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) over het Vlaamse renovatiebeleid: “De btw-verhoging zal helaas een rem zetten”

BRUSSEL De Vlaamse regering heeft het renovatiebeleid grondig vereenvoudigd. Voortaan is er één loket en één premie. Bevoegd minister Zuhal Demir (N-VA) wil op deze manier meer mensen aanzetten om te renoveren. De minister betreurt echter dat de btw op zonnepanelen en warmtepompen binnenkort (wellicht) weer opgetrokken wordt.

Renovatie is een belangrijke pijler van het beleid van de Vlaamse regering. “Dat heeft twee redenen”, zegt Zuhal Demir, die bevoegd is voor Energie. “Als je vat wil hebben op je energiefactuur, dan moet je maximaal isoleren. Te veel woningen verliezen warmte door slechte isolatie. Dat willen we aanpakken, en daarom stimuleren we mensen om te renoveren. De tweede reden is breder. Onze gebouwen zijn goed voor maar liefst 29 procent van de uitstoot van broeikasgassen. Dat is gigantisch veel. Dat moet dus naar beneden. We hebben daarom een pad uitgewerkt naar 2050, waarbij we drie miljoen woningen willen renoveren.”

De overheid stimuleert renovaties op verschillende manieren. De bekendste manier is natuurlijk het premiestelsel. Alle premies zitten voortaan onder één loket en één naam: de ‘mijn verbouwpremie’. Daarnaast investeert de overheid ook in lokale energiehuizen die mensen informeren en begeleiden tijdens het renovatieproces.

Wat zou u zelf de belangrijkste maatregel noemen die u deze legislatuur hebt genomen?

“Dat is de hervorming van het premiestelsel. Het systeem was zo ingewikkeld dat je door de bomen het bos niet meer kon zien. Er waren zoveel premies en die vielen allemaal onder verschillende diensten. Deze complexiteit weerhield mensen ervan een premie aan te vragen. We hebben het systeem zodanig hervormd dat er één loket overblijft, waar iedereen terechtkan. Maar ik ben het meest fier op de verbreding van het systeem. Vroeger waren deze premies vooral weggelegd voor de laagste lonen en voor mensen die niet werken. Wij hebben dit opengetrokken naar iedereen zodat ook de gewone werkenden een duwtje in de rug krijgen. Dat is nodig, want renoveren kost geld.”

Is het nodig dat ook een Marc Coucke van deze premies kan genieten?

“Neen, en hij zal ook maar een beperkt forfaitair bedrag kunnen krijgen. Het zijn vooral de middeninkomens die meer krijgen dan vroeger. Dat was mijn hoofdfocus. Vroeger vielen zij uit de boot. Vandaag kunnen ze tot 25.000 euro krijgen. Ook wie zelf zijn dak isoleert, heeft recht op een premie.”

U hebt ook de renovatieplicht ingevoerd. Sinds dit jaar zijn nieuwe eigenaars verplicht om hun woning binnen de vijf jaar energetisch te renoveren tot minstens EPC-label D. Is dat geen héél strakke timing?

“Anderen zeggen mij dat het niet strak genoeg is. Dit is geen makkelijke, maar wel een noodzakelijke maatregel. Elk jaar veranderen er honderdduizend woningen van eigenaar. Ruim vier op de tien van deze woningen hebben een EPC-label dat lager is dan D, en verbruiken dus veel energie. Wat doen mensen vaak als ze een nieuwe woning kopen? Eerst naar het dak en de ramen kijken. Vandaar deze maatregel. Als je je ramen en je dak goed onder handen neemt, dan kom je vrij vlot aan een D. We hadden ook een C of een B kunnen verplichten, maar dat doen we bewust niet. We geven wel een labelpremie aan wie verder wil gaan dan D.”

Wat met het asbestgevaar? Is het geen tijd om een versnelling hoger te schakelen? Er zijn nog altijd duizenden woningen met asbest.

“Toen ik aantrad, ging het over 2,7 miljoen woningen. Natúúrlijk moeten we ons daar zorgen over maken. Asbest is een kankerverwekkende stof. (feller) Het is schandalig dat de bedrijven destijds vrij spel kregen en daar zelfs nooit voor verantwoordelijk gesteld zijn. Maar je kan niet zeggen dat wij niets doen. We hebben de voorbije twee jaar maar liefst 124 miljoen euro uitgetrokken voor asbestafbouw. Dat is een verzesvoudiging! Bovendien komen we het asbest thuis ophalen. Daarnaast heb ik ook een asbestattest ingevoerd – en niet omdat ik graag attesten invoer. Wél omdat het zo belangrijk is. Wie een woning koopt, moet weten of daar asbest inzit.”

“Vroeger waren de voor de laagste lonen en voor mensen die niet werken. Wij hebben dit opepremies vooral weggelegd ngetrokken naar iedereen”

Zijn er nog maatregelen die u deze legislatuur wil nemen?

“De hervormingen zijn klaar. Het is nu vooral zaak om voldoende budgetten voorhanden te hebben. De Vlamingen zijn massaal aan het renoveren. We zullen dit jaar wellicht meer dan 200.000 aanvragen hebben voor de premie. Dat wil zeggen dat de motor vertrokken is. En wat we ook moeten doen, is zorgen voor voldoende arbeidskrachten in de bouw. Want dat is dikwijls een probleem. De mensen willen wel renoveren, maar ze vinden geen aannemers.”

De btw op zonnepanelen en warmtepompen zal vanaf 1 januari wellicht weer verhogen naar 21 procent. Zal dat geen rem zetten op de motor?

“Dat is ook mijn vrees, ja. En dat frus-treert mij. Ik begrijp niet waarom de federale regering dat doet. Zij noemt zichzelf toch de groenste regering ooit? Waarom gaat ze dan een rem zetten op de energietransitie? De btw-verhoging zal een nefast effect hebben. Wat de Vlaamse regering geeft aan de mensen, zal de federale regering weer afpakken. Vandaar mijn oproep: laat het btw-tarief staan op 6 procent. Dat geldt trouwens ook voor het btw-tarief op sloop.”

Bent u eigenlijk zelf een handige vrouw?

“Helaas niet, neen. (lacht) Verven lukt nog, en afbreken ook. Maar al het andere is niets voor mij. Ik ben van plan om binnenkort mijn huis wat extra te isoleren, maar ik zal daarvoor de hulp inroepen van mijn twee broers die wel handig zijn.”

U bent opgegroeid in een huis zonder badkamer, lees ik in uw boek. Was renoveren geen optie voor het gezin-Demir?

“Neen, dat was te duur. Wij woonden in een slecht geïsoleerd huis met flinterdunne ramen. Helaas was er toen geen uitgebreid premiestelsel voor werkende mensen. Ook de mogelijkheid om via de overheid een goedkope lening te verkrijgen, bestond niet. Gevolg: wij hadden geen geld om te renoveren. Ook daarom ben ik zo blij dat we vandaag wél de werkende mensen een duwtje in de rug kunnen geven.”