Een ongewoon ambitieuze Wouter Beke (CD&V), Vlaams minister van Welzijn, schept duidelijkheid over heikele issues: “Ik wil geen coronapaspoort of vaccinatiepas”

Het is een herboren Wouter Beke die spreekt. Dat de Vlaamse bovenarmen vlot bloot gaan voor het vaccin, doet de belaagde minister deugd. De CD&V-er klinkt ambitieuzer dan ooit. Hij wil álle 16-plussers tegen 11 juli een eerste prik geven. Beke zet ook de puntjes op de i. Een coronapaspoort komt er niet. Dat Vlaanderen sneller versoepelt dan Wallonië, is wél denkbaar. Met de vaccingulzigheid van Veerle Heeren zit hij dan weer verveeld. Zelf zei hij neen tegen een overschotje.

Of hij al terrasplannen heeft voor het weekend? Het is donderdagnamiddag in Brussel. Wouter Beke, Vlaams minister van Welzijn, kijkt verrast op. “U overvalt me met de vraag. Ik weet het nog niet. Mijn weekends zitten al maandenlang propvol vergandelen . Dat betekent vergaderen al wandelend. Zelf uitgevonden. ( lacht) Dat zal ook dit weekend niet anders zijn, vrees ik. Ik durf weinig te plannen. Ik zou liever een onverwacht terras doen dan een verwacht terras afzeggen.”

Het is Moederdag, meneer Beke. Ik durf u aanraden niet te veel te ‘vergandelen’.

“Mijn dochter zegt dat ook. ( lacht ) Ze wil heel graag ontbijt op bed doen. Ik heb haar beloofd dat dat zeker zal lukken.”

Wat is uw merk op het terras: een stevige trappist of een warme choco?

“Een frisse pint. Zonder twijfel. Ik hou ervan een stevige wandeling of een fietstocht af te sluiten met een fris pintje op een terras. Dat is iets wat ik écht mis in deze crisis. Ik hoop dat het dit weekend lukt. Leopoldsburg heeft trouwens een rijke traditie daarin. Het centrum is ook in normale tijden één groot terras.”

Brengen de terrassen de dalende cijfers niet in gevaar?

“Neen, ik denk het niet. We kiezen voor een voorzichtige aanpak. Alleen de terrassen. Het is goed dat mensen elkaar georganiseerd kunnen ontmoeten. Het zijn vooral ongeorganiseerde evenementen zoals La Boum die de cijfers in gevaar brengen.”

U duikt haast elke dag goedgeluimd op in een vaccinatiecentrum. Mag ik zeggen dat u beter in uw vel zit dan vorig voorjaar?

“U mag dat. En het klopt nog ook. ( lacht ) Ik heb de zaken meer in de hand. Vorig jaar was het grote probleem dat de woon-zorgcentra in brand stonden en dat ze onvoldoende beschermingsmateriaal hadden. Ik wou wel mondmaskers en testen aanbieden, maar ik had die niet beschikbaar. De vaccinatiecampagne heb ik meer in de hand. Ik ben nog afhankelijk van leveringen en andere overheden, maar toch. We hebben dit minutieus voorbereid.”

Maniakaal zelfs, hoor ik van mensen in uw omgeving.

“( knikt ) Wie een oorlog wil winnen, móet logistiek sterk staan. Dit is de grootste logistieke operatie sinds de Tweede Wereldoorlog. ( op dreef ) En waarom is dat zo belangrijk? Omdat vaccinatie de énige manier is om het virus te verslaan. Al de rest is tweede orde. We zetten nu 100.000 prikken per dag. Dit weekend zullen vier op de tien volwassen Vlamingen een eerste prik gekregen hebben. We zitten perfect op schema om 11 juli te halen ( elke volwassen Vlaming één prik, red ). Als dat lukt, kunnen we sámen zomeren.”

Is dat dankzij u?

“Dat zeggen, zou pretentieus zijn. Het is wel dankzij onze visie en aanpak. We werken strak leeftijdsgebonden, van oud naar jong, en vooral heel aanklampend. We doen dat met eerstelijnszones, callcenters, lokale besturen, vrijwilligers, noem maar op. We werken heel dicht bij de mensen. Dat is een verschil met andere regio’s. Ook in Vlaanderen is er vaccinatietwijfel, hoor. Mijn vader is een gepensioneerd huisarts. Hij is vrijwilliger in twee vaccinatiecentra. Hij krijgt veel vragen. Maar elke bezorgdheid is weg te werken met een goed antwoord, zegt hij. Wij behoren niet toevallig tot de beste leerlingen van de Europese klas. Joe Biden wil tegen 4 juli zeventig procent van de volwassen Amerikanen een eerste vaccin gegeven hebben. Ik kan u zeggen: wij zullen verder staan.”

Het doet u zichtbaar deugd na de felle kritiek.

“Ja, natuurlijk. Het voorbije jaar was niet altijd fijn. Ik ben ook maar een mens. ( even stil ) Ik werd uitgelachen, hé, toen ik de ambitie van 11 juli op tafel legde. Ik was een onbezonnen man. Wel, ik ben blij dat ik doorgezet heb. Ik vond het belangrijk om een helder perspectief te geven. Dat houdt onze focus scherp. En het vooruitzicht op een vrijere zomer motiveert mensen om zich te laten vaccineren.”

In Wallonië en Brussel laten minder ouderen zich vaccineren. Wordt dat een probleem?

“Ik hoop van niet. Ik hoop dat zij extra inspanningen leveren. Want het klopt: we zijn pas veilig als zeventig procent van de bevolking gevaccineerd is. Dat betekent 86 procent van de volwassenen. Voorlopig lijkt alleen Vlaanderen dat te halen. Wij kregen aanvankelijk kritiek voor onze strakke leeftijdsvolgorde: van 100 jaar naar 90 naar 80, enzovoort. ( op dreef ) Maar waarom deden we dat? Omdat ik precies wou weten wie wel en wie niet komt. Als je dat weet, kan je gericht werken. Andere regio’s zetten meteen de deuren open voor alle 65-plussers. Dan heb je minder zicht daarop.”

De vaccinatiebereidheid zou dalen met de leeftijd, blijkt in andere landen. Wat zal u doen om jongeren te overtuigen?

“Aanklampend te werk gaan, ópnieuw. We willen de evenementensector daarbij betrekken. Wat is onze ambitie? Samen zomeren. Ook jongeren willen dat. Dat betekent een terrasje doen, vrienden uitnodigen, op reis kunnen en wie weet zelfs een festival in augustus. Dat perspectief moet de twijfelaars overtuigen.”

Wat vindt u van de invoering van een coronapaspoort zoals in Denemarken en Duitsland?

“Dat is géén goed idee. In Denemarken wordt dat zelfs gebruikt voor de kapper of een horecabezoek. ( benadrukt ) Ik wil géén coronapaspoort of vaccinatiepas. Wat wil ik dan wel? Er is een Europees certificaat op komst. Dat moet reizen mogelijk maken. Je zou dat certificaat ook in eigen land kunnen inzetten. Niet voor een cafébezoek, zoals Rudi Vervoort wil ( Brussels minister-president, PS, red ), maar wél om bijvoorbeeld evenementen mogelijk te maken. Op voorwaarde dat iedereen de kans heeft gekregen op een eerste prik.”

Zal het certificaat gelden voor jongeren onder de 18?

“Die vraag ligt momenteel op de Europese tafel. Ik heb thuis een zeventienjarige. Ik weet dat dat voor onrust zorgt. Ik kan u wel zeggen dat ik graag ook alle 16- en 17-jarigen tegen 11 juli gevaccineerd wil hebben. Als de leveringen op schema blijven, dan moet dat lukken.”

Zal één prik volstaan om op reis te gaan?

“Dat is het voorstel van het Europees parlement. Een certificaat zal verkregen kunnen worden na een eerste prik of een negatieve test of het bewijs van antilichamen. Ik kan me daarin vinden.”

Wanneer zijn alle 65-plussers en kwetsbare groepen gevaccineerd?

“Dat zal lukken tegen zondag 23 mei. Pinksteren. Dan zullen alle kwetsbare groepen gevaccineerd zijn en tegelijk ook de helft van alle volwassen Vlamingen.”

En wat dan? De vrijheid teruggeven aan de mensen?

“( knikt ) Inderdaad, op voorwaarde dat de ziekenhuisopnames drastisch dalen. In andere landen, waar de helft al gevaccineerd is, zien we die daling ook effectief. Laat ons zeggen dat we in de eerste helft van juni het ‘gewone’ leven moeten teruggeven. Dat betekent meer mensen zien, de binnenhoreca open, terugkeermomenten naar het werk, enzovoort. Het ‘buitengewone’ leven, zoals festivals, zal voor de tweede helft van de zomer zijn. Het is daar dat het certificaat kan helpen.”

Veel mensen voelen huidhonger. Wanneer mogen we elkaar weer vastpakken?

“Dat is een goede vraag. Ik voel dat ook. Ik heb mijn moeder geen knuffel meer gegeven sinds maart vorig jaar. We zien elkaar alleen op het terras met een mondmasker op. ( denkt na ) Dat is ook iets voor begin juni, vind ik. We moeten het aantal knuffelcontacten durven uitbreiden. Dat is zó belangrijk. Als ik één les leer uit deze crisis, dan wel dat mensen sociale dieren zijn. We hebben anderen nodig om mens te zijn. Ik ben daarom heel blij dat vanaf dit weekend meer bezoek mogelijk is in onze woon-zorgcentra en dat ook de cafetaria’s weer opengaan.”

Was het fout om de bewoners zo lang af te snijden van bezoek?

“Ik heb daarmee geworsteld. Dat werd mij ook verweten. ( even stil ) We konden niet anders, écht niet. Maar akkoord: dat mag niet meer gebeuren.”

Is het eigenlijk denkbaar dat Vlaanderen sneller versoepelt dan Wallonië?

“Dat is niet ondenkbaar. ( wikt zijn woorden ) We werken op veel domeinen goed samen, maar inzake vaccinatie volgen we een andere aanpak. Vlaanderen mag niet het slachtoffer zijn van een regio die de doelstellingen niet haalt. Dan moeten we enkele dingen zelf kunnen beslissen. Ik denk vooral aan events in de zomer. Maar ik wil daar niet te veel op vooruitlopen.”

Er zijn ook Vlamingen die te gulzig zijn voor het vaccin. Uw partijgenote Veerle Heeren bijvoorbeeld, burgemeester van Sint-Truiden. Wat vindt u daarvan?

“( aarzelend ) Veerle heeft een ongelooflijk zwaar jaar achter de rug. Ze staat net zoals alle burgemeesters in het oog van de storm. Bovendien werd ze ook persoonlijk getroffen. Terwijl zij vocht voor haar stad, vocht haar partner in het ziekenhuis voor zijn leven. ( even stil ) Ik heb haar deze week gebeld. Ze heeft mij verteld dat ze gevaccineerd werd samen met de vrijwilligers, omdat ze dikwijls in het vaccinatiecentrum moest zijn. De manier waarop ze naar buiten kwam, was natuurlijk niet oké. Ze was beter meteen transparant geweest.”

U bent wel braaf. Vindt u dat geen machtsmisbruik? Zelfs haar familie en vrienden kregen voorrang.

“Zij zegt dat ze vragen van anderen doorstuurde naar het vaccinatiecentrum. Ze zal daar maandag op de gemeenteraad meer tekst en uitleg over geven. Het is goed dat ze toegeeft dat ze een inschattingsfout heeft gemaakt.”

Vindt u dat geen vreemd excuus? Welke inschattingsfout dan?

“( lang stil ) Ik weet ook niet hoe dat precies verlopen is. Ze heeft eerst geweigerd, maar daarna, toen de vrijwilligers aan bod kwamen, heeft ze toegezegd.”

Zou zij niet beter ontslag nemen?

“( fel ) Zij heeft haar stad door ontzettend woelige stormen geleid. Ik vind niet dat zij ontslag moet nemen voor één fout, waar ze zich trouwens voor geëxcuseerd heeft. Iedereen maakt fouten.”

Wordt ze te hard aangepakt? Er zijn nog lokale bestuurders die aanschoven voor de overschotjes.

“Dat is zo. Maar goed, ik zal de burgemeesters niet met de vinger wijzen. Het is ook dankzij de lokale besturen dat de vaccinatiecampagne zo goed draait. Dat keurt het niet goed, maar het mag ook eens gezegd worden.”

Hebt u overschotjes aangeboden gekregen?

“Ja. Ik heb dikwijls vaccinatiecentra bezocht en ik heb inderdaad kansen gekregen. Ik zei steevast neen. Ik wacht liever mooi mijn beurt af. ( glimlacht ) Ik zal trouwens de laatste minister van Volksgezondheid zijn zonder vaccin. Mijn collega Maron van Brussel is deze week gevaccineerd.”

Hebt u al een reis durven boeken?

“Neen. We hebben wel een mobilhome geboekt voor één week. Op het einde van juli. Ik hoop dat dat zal lukken. Maar ik besef heel goed dat ik deze zomer niet volledig zal kunnen ontspannen. Er komt een moeilijk najaar aan.”

U bedoelt?

“We hebben drie grote bezorgdheden. Dat het virus voortdurend muteert, is mijn grootste vrees. Welke varianten zullen er nog opduiken? En zijn onze vaccins daartegen gewapend? Twee: wat doen we met kinderen en tieners? Zullen we ook hen moeten vaccineren? Dat is een belangrijk vraagstuk voor deze zomer. En drie: wat met het boostervaccin?”

De derde prik?

“( knikt ) Dat is het opvolgvaccin dat nog meer bescherming moet bieden, ook tegen de varianten. Dat is echter nog niet beschikbaar. We zijn wel al bezig met de aanpak daarvan. Wellicht zullen we niet meer werken met grootschalige vaccinatiecentra. Ik hoop dat de latere prikken ingekapseld kunnen worden in het griepvaccin. U ziet: een zorgeloze zomer is nog niet voor dit jaar. ( glimlacht )”

De grootste uitdaging is wellicht nog niet genoemd. Het virus kan pas verslagen worden, als de hele wereld gevaccineerd is.

“Dat is zeker zo. De Europese Unie werkt aan een programma daarvoor. Dat is goed. Ik sta ook open voor het debat over de patenten, maar volgens mij zit daar niet het grootste probleem. Het gaat vooral over productiecapaciteit. Die moet opgetrokken worden.”

Laatste vraag. Hebt u al een mooi cadeau voor Moederdag?

“Neen. Oei. ( luid luid ) Gelukkig is ons moeder al content met een stuk taart. Het moet wel Limburgse vlaai zijn.”