De waarheid op je bord: laat je niets wijsmaken (deel 1)

Modediëten met daarbijhorende voedingsnonsens schieten als paddenstoelen uit de grond. De voedingstrends en hypes zijn niet te volgen. Speltbrood wordt en masse geproduceerd en suikers worden aanzien als grote boosdoeners in onze voeding. Wat moeten we nu nog geloven over gezonde voeding? Onze ‘huisdiëtiste’ Nathalie Antonis somt de “echte waarheden” over voeding even op.

1. Kokosvet is gezond alternatief voor boter

Opgepast want kokosvet bestaat voor 85 % uit verzadigd vet. Consumptie van verzadigde vetten verhoogt het slechte LDL–cholesterol en dus het risico op hart- en vaatziekten. Het advies is om kokosvet alleen bij uitzondering te eten.

 2. In gevogeltegehakt is minder vet dan al het ander gehakt

Dagelijks 100 gram vlees, vis of een volwaardig vervangproduct is voldoende. Vlees bevat eiwitten, vitaminen zoals vitamine B12 en mineralen, maar ook verzadigde vetten. De verzadigde vetten dienen in een gezonde voeding beperkt te worden. Kies daarom op de eerste plaats voor mager (maximum 10 g vet op 100 gram vlees) vers vlees en op de tweede plaats mager (maximum 15 gram vet per 100 gram bereid vlees) bereid vlees of vleeswaren. Daarnaast is het aan te bevelen vlees wekelijks te vervangen door een stuk vis en één keer per week door een vegetarisch alternatief. Vergelijk zelf verpakkingen want dan kom je tot verrassende constataties. Zo bevat gevogeltegehakt dat nog net binnen de noemer “mager bereid vlees” valt wel meer vet dan puur rundergehakt.

Grafiek gehakt. Bron: Nubel, Belgische voedingsmiddelentabel.

3. Aspartaam (E951) is gevaarlijk

Aspartaam (E951) is een zoetstof. Zoetstoffen hebben als kenmerk voedingsmiddelen zoeter te maken ondanks dat ze weinig tot geen calorieën aanleveren. Alle toegelaten zoetstoffen zijn onderworpen aan strenge eisen op vlak van veiligheid. Maar toch blijft aspartaam een negatief imago behouden. Aspartaam heeft een E-nummer gekregen wat wil zeggen dat de stof veilig is bevonden. Wel is er voor elk E-nummer een aanvaardbare dagelijkse inname – ADI – bepaald. Voor Aspartaam is die grens gelegd op 40 mg/ per kilogram lichaamsgewicht. Deze hoeveelheid mag dagelijks geconsumeerd worden zonder enige gezondheidsschade op te lopen. In een gezonde voeding wordt geadviseerd om

• in algemeen minder te grijpen naar zoete voedingsmiddelen om de zin in zoet beperkt te houden
• Light frisdranken te beperken tot maximum 0,5 l per dag
• Voedingsmiddelen gezoet met zoetstoffen zijn niet steeds gezonde producten. Het gaat meestal om producten uit de restgroep zoals koekjes, chocolade en snoepjes die in gezonde voeding sowieso beperkt dienen te worden.

“Alle toegelaten zoetstoffen zijn onderworpen aan strenge eisen op vlak van veiligheid.”

4. Speltbrood is gezond

Er is heel wat te doen rond speltbrood. Het zou gezonder zijn dan ander brood en wordt soms als glutenvrij bestempeld. Fout! Speltbrood is op vlak van calorieën en samenstelling van de macronutriënten – vetten, eiwitten, koolhydraten – vergelijkbaar met tarwebrood. Wel is speltbrood voor bepaalde mineralen (ijzer, zink, magnesium en fosfor) een betere bron. Daarnaast bevat speltbrood net zoals tarwebrood gluten. Wel is de structuur van gluten in spelt verschillend van tarwe, waardoor het lichter verteerbaar zou zijn. Tot slot nog interessant om te weten, de benaming speltbrood verwijst net zoals bij roggebrood en tarwebrood naar de graansoort. Deze benaming is geen garantie dat het brood 100% samengesteld is uit het graansoort waarnaar het vernoemd is. Raad van de diëtist: kies voor een volgranen of gedeeltelijk volgranen brood of in de volksmond “volkoren” of “bruin” brood en varieer de verschillende graansoorten.

5. Van maaltijden overslaan, vermager je niet

Een volwassen persoon heeft drie volwaardige maaltijden per dag nodig om alle essentiële voedingsstoffen op te nemen. Wie toch een maaltijd overslaat, gaat dat nadien meestal compenseren met grotere porties door sneller te eten en ongezondere keuzes – vette en suikerrijke voedingsmiddelen. Ook één of twee gezonde tussendoortjes zijn toegelaten voor wie tussen de hoofdmaaltijden honger krijgt. Elke 4 uur iets eten is zelf een goed idee om te voorkomen dat je uitgehongerd geraakt en je jezelf stort op de hoofdmaaltijd.

6. Light is een beter keuze

Tal van lightproducten vullen de supermarktrekken, maar het is zeker niet steeds de beste keuze. Light is gewoon een definitie voor alle voedingsmiddelen die 30% minder kcal, vet of suiker bevatten dan een gelijkaardig product. Een voorbeeld: light chips heeft een verlaagd vetgehalte, maar bevat toch nog steeds redelijk wat (onverzadigde) vetten, koolhydraten en calorieën: ongeveer 480 kcal op 100 g chips.

Conclusie: heel wat nonsens over voeding gaan de ronde, maar laat je niks wijsmaken! Wondermiddelen bestaan niet. Leer jezelf gezonde eet- en leefgewoontes aan om overgewicht en allerlei welvaartsziekten te voorkomen.