Kunstschilder James Ensor (1860-1949) is dag op dag 74 jaar geleden overleden. Bijna elk museum van Schone Kunsten in ons land heeft wel een werk van de excentrieke teruggetrokken Oostendse schilder hangen. We gaan voor drie ontmoetingen met Ensor.
1. In het hoofd van… (West-Vlaanderen)
Ensor zag zichzelf meer als een componist dan als een gevierd schilder. Dat maakt het bezoek aan het Ensormuseum in Oostende ons duidelijk. Het museum bevindt zich in het vroegere curiosawinkeltje van zijn moeder en tante, waarboven zijn atelier lag. Je leert er niet alleen het werk van de symbolisch schilder kennen, maar ook zijn innerlijke leefwereld. Waarom was hij zo bezeten van maskers en skeletten? Tegen welke vooroordelen moest hij opboksen in het begin van zijn carrière? Het Ensormuseum is zowel boeiend als een beleving voor jong en oud. Bij een ticket hoort ook een toegangscode voor de app Ensorwandeling door Oostende. In Mu.Zee hangen ook een aantal werken van de meester. In december start het Ensorjaar in Oostende.
www.ensormuseum.be en www.ensor2024.be
2. De grootste collectie (Antwerpen)
Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, kortweg het KMSKA, beschikt over de grootste collectie werken van Ensor ter wereld: 38 doeken en heel wat etsen en tekeningen. Ze geven een duidelijk beeld van de creatieve evolutie die Ensor tijdens zijn leven doormaakte. De werken zijn in een aparte vleugel tentoongesteld. Sinds de restauratie geniet het KMSKA een ongeziene belangstelling. Kunstliefhebbers blijven er toestromen om naar de grote meesters te kijken. Naast Ensor schittert ook Peter Paul Rubens er als één van de vedetten van het museum. Verder vind je er vooral Vlaamse en Hollandse meesters uit alle tijden. Naar aanleiding van het Ensorjaar starten in september 2024 vier grote expo’s over de meester-schilder.
www.kmska.be
3. Liggend naakt (Brussel en Henegouwen)
Kunstverzamelaar Henri Van Cutsem wou in 1904 zijn gigantische collectie werken, waaronder verschillende van Ensor, aan de Belgische Staat overdragen. Het plan ging niet door. De bevoegde ambtenaar nam aanstoot aan een liggend naakt, een schilderij van Léonce Legendre uit 1864 die de nymf van Capri voorstelt. De collectie werd dan maar opgesplitst in een Brussels deel en een Doorniks deel. In de Kunstlaan in Brussel bevindt zich het Charliermuseum waar Ensor ook hangt. In Doornik werd de collectie ondergebracht in het door Victor Horta speciaal daarvoor gebouwde Musée des beaux-arts. Alleen al voor het gebouw zou je hier een kijkje nemen. De collectie bevat werken van Belgische meesters van de 15de eeuw tot nu.
www.charliermuseum.be en www.mba.tournai.be
