De imposante waterburcht, met na de stenen brug ook nog een ophaalbrug. (foto PvO)

Eropuit: Waan je ridder of jonkvrouw in het Muiderslot vlak bij Amsterdam

Het ultieme kasteelgevoel kun je beleven in het Muiderslot, vlak bij Amsterdam. Deze waterburcht is volledig omringd door een slotgracht en omgeven door prachtige tuinen. Het kasteel is volledig bewaard, alsof je zo de middeleeuwen binnenstapt.

Door Peter Van Oyen

Het Muiderslot is niet alleen een fraaie burcht, maar is ook mooi gelegen. Net voorbij het oer-Hollandse stadje Muiden, pronkt het kasteel aan de monding van de rivier De Vecht en het IJsselmeer (de vroegere Zuiderzee). Het kasteel van Muiden was een onderdeel van de Hollandse Waterlinie, een reeks forten die het nabijgelegen Amsterdam moest beschermen. Hoe strategisch de ligging ooit was, zo idyllisch is het vandaag.

Middeleeuws gevoel

Kasteel Muiderslot heeft nog altijd een origineel middeleeuws gevoel. Het slot werd eind 13de eeuw gebouwd door de Hollandse Graaf Floris V, met de bedoeling om tol te heffen op De Vecht. Hoewel het kasteel nadien herhaaldelijk is verwoest, werd het steeds in zijn oude staat hersteld. Vandaag is het Muiderslot nog steeds één van de best bewaarde middeleeuwse kastelen van Nederland.

Het Muiderslot lijkt wel het ultieme kasteel, zoals je vaak ziet in films en televisieseries. Al van ver is het silhouet van deze massieve bakstenen burcht met zijn slotgracht en forse hoektorens te zien. Wanneer we over de stenen brug en ophaalbrug lopen, wanen we ons in een ridderfilm. Ook binnenin valt het op hoe groot en massief de waterburcht is. We ontdekken imposante zalen met wapens en wapenschilden en beklimmen de torens om te genieten van een indrukwekkend uitzicht over de slotgracht en de rivier. Kasteel Muiderslot werd duidelijk gebouwd om een aanval te weerstaan. Zeker wanneer we op de kantelen staan, is het echt niet moeilijk om in gedachten terug te dwalen naar de tijd van kasteelheer Floris en zijn ridders. De schrijver Nescio zag zelfs oud middeleeuws licht, toen hij in 1950 tijdens een bezoek door de kijkgaten op de binnenplaats van de waterburcht keek. “Daar binnen op een stuk muur, zie ik wat zonneschijn uit 1275”, schreef hij in zijn dagboek. Dat hij onder de indruk was van al dat middeleeuwse machtsvertoon, blijkt uit het feit dat hij plots in zijn dagboek warempel overschakelde op het Frans met ‘Vivre, vivre toujours’.

De indrukwekkende ridderzaal vol kunst. (foto PvO)
De indrukwekkende ridderzaal vol kunst. (foto PvO)

“Wanneer we over de ophaalbrug lopen, wanen we ons in een heuse ridderfilm”

Bekende bewoner

Over leven gesproken: 300 jaar na Floris V woonde een andere bekende dichter en schrijver in het kasteel. Niemand minder dan Pieter Corneliszoon Hooft, beter bekend als P.C Hooft, nam begin 17de eeuw zijn intrek in het Muiderslot. De dichter, die tot Drost was benoemd van Muiden (een juridische ambtenaar), liet het kasteel grondig renoveren en zorgde ervoor dat hij er comfortabel in kon wonen naar de standaarden van de Gouden Eeuw. P.C Hooft vormde zijn kasteel ook om tot een soort intellectueel-artistiek centrum. Vier decennia lang nodigde hij in de zomer de interessante culturele persoonlijkheden van zijn tijd uit, zoals de schrijvers Bredero en Van den Vondel, de humanist Vossius en de wetenschapper Huygens. In de nog bestaande ridderzaal werden onder Hooft regelmatig toneelstukken opgevoerd. In één van de torens van het slot bevindt zich de werkkamer van P.C Hooft. In de lichtrijke torenkamer, met zicht op de slotgracht en de tuinen, vond de schrijver de inspiratie voor zijn voornaamste werken.

De werkkamer van P.C. Hooft in een van de torens: hier schreef hij zijn voornaamste werken. (foto PvO)
De werkkamer van P.C. Hooft in een van de torens: hier schreef hij zijn voornaamste werken. (foto PvO)

Kasteel Muiderslot is ook bekend omwille van zijn mooie tuinen, die P.C Hooft liet aanleggen om zich te vermaken. Het is een groene schatkamer, omdat vergeten en bedreigde bloemen- en plantensoorten hier nog steeds een thuis vinden. De tuin wordt in tweeën verdeeld door een overgroeide Loofgang. Langs de ene kant bewonderen we De Kruidhof, met kruiden die een feest zijn voor de neus. De andere kant is De Warmoeshof, met een groentetuin die stamt uit de 17de eeuw.

Pruimentijd

Rond het kasteel ligt ook de meest bekende pruimenboomgaard van Nederland. Hij bestond al in de tijd van P.C Hooft, die er graag zat met zijn culturele vrienden. Het verhaal wil dat de schrijver en de leden van de Muiderkring op hun laatste zomerse afspraak afscheid namen met het gezegde ‘Tot ziens in de Pruimentijd’. Ergens in de volgende zomer dus, zonder te bepalen wanneer. De uitdrukking bestaat nog steeds in ons taalgebied. Met dank aan P.C Hooft en zijn Muiderslot.

Praktisch

Kasteel Muiderslot ligt in Muiden. Met de wagen is het ongeveer 2 uur rijden vanuit Antwerpen

Het kasteel is nog tot en met 31 oktober dagelijks open van 10 tot 17 uur. Volwassenen betalen 17,50 euro, kinderen tot en met 11 jaar: 10 euro. Gratis voor houders van I Amsterdam Card / GoCity Pass Amsterdam.

Info: Kasteel Rijksmuseum Muiderslot, Herengracht 1, 1398 AA Muiden, muiderslot.nl

Nog meer kastelen

Château de Chantilly, kunst en slagroom (Chantilly, Frankrijk)

Op drie kwartier rijden van Parijs ligt het sprookjesachtige Kasteel van Chantilly, gelegen in een domein van ruim 115 hectaren. Dit imposante renaissancekasteel is vandaag één groot museum, met een immense kunstcollectie. Klein ‘wist-je-datje’: de crème chantilly (slagroom) zou hier voor het eerst bereid geweest zijn voor één van de banketten.

www.chateaudechantilly.fr

Kasteel Reinhardstein, burcht op rots (Ovifat, België)

Middenin de Oostkantons vind je Reinhardstein, een middeleeuwse burcht op een rots boven de vallei van de Warche. Met zijn ligging op 500 meter is Reinhardstein het hoogst gelegen kasteel van België. In de verschillende ruimtes van het kasteel kan je onder meer wapenuitrustingen en wandtapijten uit de riddertijd bewonderen.

www.reinhardstein.net

Kasteel Clervaux, uit de as herrezen (Clervaux, Luxemburg)

© De Agostini via Getty Images

In het Luxemburgse dal van de Clerve, niet ver van de Belgische Ardennen, pronkt een bekend kasteel: Château de Clervaux. Na de Tweede Wereldoorlog bleef er van dit kasteel niet veel meer over, maar de burcht werd volledig gerestaureerd. Het kasteel heeft weer zijn prachtige witgekalkte muren en grote ronde toren teruggekregen.

www.clervaux.lu/fr/le-chateau-de-clervaux.html

Burg Eltz, woontorens en wapens (Wierschem, Duitsland)

© Universal Images Group via Getty Images

Middenin een sprookjesachtig landschap aan de Moezel, zie je Burg Eltz al van ver liggen. In totaal werd er zo’n 500 jaar aan het kasteel gebouwd. Rondom het slotplein zijn er acht woontorens, die je onder begeleiding kan bezoeken. Er is ook een indrukwekkende collectie historische wapens te zien.

www.burg-eltz.de

Château Montaigle, romantisch arendsnest (Onhaye, België)

(foto's Peter Van Oyen/Getty)
(foto’s Peter Van Oyen/Getty)

Montaigle is een op en top middeleeuwse benaming en betekent letterlijk ‘arendsberg’. De site ligt op een rotspunt boven de mooie vallei van de Molignée. De aanblik van dit kasteel, één van de mooiste voorbeelden uit die tijd, heeft al zoveel romantici aangesproken.

chateau-fort-de-montaigle.be

Volgende week laten we ons inspireren door het thema water.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier