Op ontdekkingsreis in Montenegro: met de Baai van Kotor in de hoofdrol

Na buurland Kroatië, probeert nu ook Montenegro de toeristische wereld te verleiden met een mix van zon, zee, natuur, charmante badplaatsen en kunsthistorische steden. Wij focussen vooral op de Baai van Kotor, sedert vele jaren op de Unesco Werelderfgoedlijst, al lonken ook Budva, de Adriatische kust en, landinwaarts, de bergen. Kortom, aan variatie geen gebrek. Wat mij direct een gevuld balboekje oplevert.

Mijn avontuur begint in Kroatië, meer bepaald op de luchthaven van Dubrovnik. Die bevindt zich op amper een goede 10 kilometer van de grens met Montenegro. Met een huurauto rijd ik via de Baai van Kotor naar Budva, het vlaggenschip van het Montenegrijnse toerisme. De ommuurde binnenstad heeft wonderwel de tand des tijds overleefd, waardoor ze wat aan Dubrovnik doet denken, evenwel zonder de overkill aan toeristen. Het is heerlijk rondslenteren in de oude binnenstad, een labyrint van straten, stegen, pleintjes en robuuste vestingmuren. De oude stad bestaat uit een mix van Romeinse, Byzantijnse en Venetiaanse invloeden. Een opspelende honger stuurt me naar de nabijgelegen jachthaven, waar ik vanaf de waterkant geniet van een panoramisch zicht op de bergen en een Montenegrijnse lunch.

Sprookjesachtig stadje

De volgende dag staan Kotor en Perast op het programma. Kotor is naast Budva die andere absolute publiekstrekker die iedereen gezien moet hebben. Terecht, ook hier is het historisch centrum omgeven door een potig netwerk aan metersdikke vestingmuren, bastions, wachttorens en impressionante toegangspoorten. Daarachter wacht een middeleeuwse binnenstad vol nauwe stegen en doorgangen. De Stari Grad ofte de oude stad van Kotor kwam wel een stuk drukker over dan die van Budva, al heeft dat ongetwijfeld ook te maken met het feit dat er pal naast de hoofdingang naar de binnenstad een mastodont van een cruiseboot aangemeerd ligt. Kotor bevindt zich namelijk aan het uiteinde van de grootste en mooiste fjord van Zuid-Europa, de Boka genaamd. Deze fjord is door Unesco tot Werelderfgoed uitgeroepen, en bestaat uit een aaneenschakeling van baaien en zeestraten.

“Budva doet aan Dubrovnik denken, maar dan zonder de massa’s toeristen”

Aan één van die baaien houden we halt in Perast, een sprookjesachtig stadje dat eigenlijk niks meer is dan een lange lint van Venetiaanse paleizen, pakhuizen en stijlrijke restaurants.

De bergen in

De kustlijn in Montenegro is min of meer vlak, maar het hinterland bestaat gedeeltelijk uit een bergenmassief met de 1.895 m hoge Orijen als hoogste berg langs de Adriatische kust. Om de een of andere reden heb ik het in mijn hoofd gehaald om de Orijen al fietsend te beklimmen, weliswaar met een e-mountainbike, maar toch. Vanuit Herceg Novi, waar ik de fiets huur, trek ik met de fiets in de autokoffer richting bergflank. Ik begin mijn rit naar de top via een grindpad halfweg de berg. Of dat denk ik toch: een fikse tocht later eindigt het grindpad ergens op een doodlopende richel op een 200 meter van de top. Weinig erg, want onderweg was het tussen het puffen door voluit genieten van de vele panoramische zichten op de bergen en de kustlijn.

Wanneer ik mijn e-bike terugbreng, maak ik van de gelegenheid gebruik om Herceg Novi te ontdekken. Gelegen aan de monding van de Baai van Kotor, is de oude binnenstad gebouwd tegen een steile helling. Vandaar trappen, veel trappen. Die leiden finaal naar een gezellige zeepromenade met zicht op de Baai van Kotor en de Adriatische Zee. Hier vind je ook het zeefort Forte Mare, een 14de-eeuws fort dat ooit de baai tegen indringers moest beschermen, maar nu als toeristische trekpleister wordt gebruikt. Van alle hierboven aangevinkte steden, was Herceg Novi de minst toeristische. En om die reden misschien wel de meest authentieke. Ik beland finaal op het centrale stadsplein de Trg Herceg Stjepana waar ik, onder de palmbomen, een terrasje meepik.

Cowboy in de bergen

Mits een beetje fantasie is Montenegro te omschrijven als één immens natuurpark, want het binnenland bestaat vooral uit bergen en heuvels en woud- en bosgebieden. De kustlijn doet dan weer sterk aan die van het nabijgelegen Kroatië denken. Ik trek per auto naar het Nationaal Park Biograska Gora, een bergmassief met verschillende kleppers boven de 2.000 meter. Hier vind je ook een van de laatste oerbossen van Europa. Biograska Gora bevindt zich in het midden van Montenegro, op een goede twee uur rijden van de kust. Het stadje Kolasin is in de winter een skigebied, in de zomer vormt ze de uitvalsbasis voor toeristen die al wandelend of fietsend de regio ontdekken. Ik doe dat op de rug van een paard, weliswaar onder begeleiding. Daarvoor trek ik naar een katun, een soort van zomerboerderij in de bergen die door de lokale boeren wordt gerund. Sommige katuns worden specifiek voor de veeteelt gebruikt, andere gedeeltelijk voor toerisme. Na een korte introductie trek ik met een vijftal andere toeristen de bergen in. De paardenexcursie eerder een gezapige trektocht duurt vier uur en leidt ons over bergkammen, door doorwaadbare rivieren, over bergtoppen en stapsgewijs dwars door eeuwenoude oerbosgebieden, ook al Unesco Werelderfgoed. Hoog op de rug van mijn paard krijg ik zowaar een flashback naar mijn kindertijd, toen ik met vriendjes uit de buurt cowboy en indiaan speelde. Deze keer zowaar op een echt paard. Beter wordt het niet meer, maak ik bij mezelf de bedenking.