Adembenemend Alaska vanop zee

Waarom is een cruise langs het zuidoosten van Alaska zo onvergetelijk? Adembenemende landschappen, diepgroene wouden, ijsblauwe gletsjers, walvissen en zeearenden: het passeert allemaal de revue. Vanop het dek van de MS Koningsdam als tribune, kijken we met niets als bewondering toe.

Door Peter Van Oyen

ThePanhandle, zoals het zuidoosten van Alaska wordt genoemd, is een immens natuurgebied, dat bestaat uit donkergroene eilanden en een ruige kust met fjorden en besneeuwde bergen. De weinige nederzettingen in deze wildernisarchipel zijn enkel per boot of vliegtuig bereikbaar. Een cruise is dus niet alleen een erg aangename maar ook logische manier om dit gedeelte van Alaska te ontdekken. Cruiseschepen doen de Inside Passage, een zeeroute van 1.600 km, van onderaan Canada tot aan het uiterste topje van Zuidoost-Alaska. Gedurende zo’n 700 km vaar je tussen een labyrint van beboste eilandjes. Onze route gaat van Vancouver naar Juneau, vervolgens naar Skagway en dan naar Glacier Bay, om dan de terugtocht naar Vancouver aan te vatten via Ketchikan. Om onze eerste stop Juneau te bereiken, was ons schip Koningsdam van de rederij Holland America Line, al een nacht, dag en morgen onderweg. De eerste dag op zee gebruiken we om het schip te verkennen. Tijdens de ochtend van de tweede dag vergapen we ons aan het machtige landschap dat langzaam voorbijglijdt. We leren al snel dat Alaska bekijken vanop een schip een bijzondere charme heeft.

Juneau: gletsjers en walvissen

Het voormalige goudzoekersdorp Juneau schopte het tot hoofdstad van Alaska en heeft door de toevloed van ambtenaren en politici een bevolking van iets meer dan 30.000 inwoners. In dit deel van de wereld is dat heel wat. Juneau omschrijft zich dan ook als een kosmopolitisch stadje, al is dit sterk overdreven. De stad moet het vooral hebben van zijn prachtige ligging aan de oever van het Gastineau Channel (zee-engte tussen het vasteland en het eiland Douglas), met in de rug de steile wanden van Mount Juneau en Mount Roberts. Even ten noorden van de stad ligt de Mendenhall Glacier, een ijsbergmassa die van het gigantische Juneau Icefield naar beneden stroomt. Via een wandelpad komen we al gauw aan het ijskoude gletsjermeer, waarin we eeuwenoude stukken ijs zien ronddrijven.

Juneau is ook de plaats waar je bijzonder veel kans hebt om bultrugwalvissen te spotten. In Auke Bay kiezen we het ruime sop met als doel op zoek te gaan naar deze reuzen. Reeds na een kwartiertje varen, worden we omsingeld door bultruggen die af en toe hun reusachtige staart laten zien. Verderop zwemt nog een groep. Tijdens de zomermaanden zijn ze hier met honderden, want de wateren rond Juneau zijn zeer voedselrijk. Daarna zoeken ze warmere oorden op. We zien ook zeeotters drijven en zonnende zeeleeuwen op een boei. In Alaska is de natuur overal.

Onze volgende stop, Skagway, is het tastbaarste bewijs van de goudkoorts aan het eind van de 19de eeuw. Toen in de Klondike Rivier in het Canadese Yukon goud gevonden werd, wilden avonturiers van heinde en verre deze goudvelden zo snel mogelijk bereiken. De snelste weg hiernaartoe was het Lynn Canal, een diepe fjord die door het kustgebergte snijdt. Aan het eind ervan ontstond bijna van de ene dag op de andere Skagway. Van hieruit vertrokken de goudzoekers dan al lopend of per paard over de ruige White Pass naar de goudvelden in Yukon. Velen overleefden de barre tocht niet. Een spoorlijn moest beterschap brengen. Maar toen enkele jaren later de eerste stoomlocomotief over de sporen tufte, was het goud op en vertrokken de meeste pioniers om ergens anders hun geluk te gaan beproeven. Skagway verstilde in de tijd. De gebouwen die hier nog staan, dateren bijna allemaal uit de periode van de Goldrush en geven het plaatsje een bijzondere charme.

Vandaag spoort er opnieuw een trein over de White Pass naar Yukon, maar nu met cruisetoeristen als passagiers. De treinrit die door nauwe kloven en over indrukwekkende bruggen gaat, is werkelijk spectaculair. Slingerend door het kustgebergte, zien we het fraaie maar ruige landschap aan ons voorbijflitsen. Vanuit onze warme coupé, krijgen we steeds meer bewondering voor de goudzoekers die deze wildernis destijds wisten te trotseren.

Glacier Bay: krakende ijsmuren

Wie Alaska zegt, denkt aan met eeuwige sneeuw bedekte bergen en gletsjers die afbrokkelen in de zee. In het immense nationaal park Glacier Bay, dat alleen te bereiken is over water, wordt dit allemaal netjes op de boeg van de MS Koningsdam gepresenteerd. Voor we de meer dan 100 km lange baai binnenvaren, worden Park Rangers met een zodiac aan boord gebracht, om ons de hele dag via de scheepsintercom van commentaar te voorzien.

Ons schip glijdt in stilte door Glacier Bay, waar maar één cruiseschip tegelijk mag varen en het aantal schepen per dag beperkt is tot twee. We trekken met jas en muts naar de boeg, waar je een ongehinderd zicht hebt op de zee, de bergen en gletsjers. Zeeleeuwen en otters piepen even met hun kopjes boven het wateroppervlak. Naarmate we dieper in Glacier Bay doordringen, worden de bergen hoger. Als het zeewater van donkergrijs in lichtblauw verandert en de eerste ijsschotsen tegen de scheepsromp klotsen, weten we dat de gletsjertongen niet ver af meer zijn.

De motoren worden stilgelegd als de MS Koningsdam de 50 meter hoge ijsmuur van de 1,5 km brede en 34 km lange Marjorie Glacier bereikt. Stil kijken we naar dit magische ijslandschap, dat bestaat uit een chaos van ijstorens in alle schakeringen van wit tot blauw. Plots galmt gekraak uit het diepste van de ijsmassa, waarna een brok zo groot als een huis in zee stort. Het geraas is enorm. De waterkolom veroorzaakt een golf die het rimpelloze wateroppervlak overspoelt. Er gaat een siddering door het schip en een paar minuten wiebelen we zachtjes, tot de rust terugkeert.

Op de terugweg varen we een fjord in, met op het eind de Johns Hopkins Glacier, nog zo’n ijskanjer in Glacier Bay. Hier zien we zeehonden op de ijsschotsen rusten. Aan weerszijden van de gletsjer rijzen met sneeuw bedekte bergen de intussen staalblauw geworden hemel in. Alle National Geographic-programma’s ten spijt: op een natuurspektakel van deze omvang waren we niet voorbereid. Hier kom je voor.

Ketchikan: zalm en totempalen

Onze laatste ‘Port of Call’ is Ketchikan, alweer zo’n eilandje in de archipel van wildernis. Het stadje lijkt wel tegen de beboste bergen aangekleefd en bestaat uit een paar straten. Ketchikan leeft langs, van en op het water en verkoopt zichzelf als ‘Salmon Capital of the World’. Al meer dan 100 jaar komt het overgrote deel van alle wilde zalm die in Noord-Amerika wordt geconsumeerd uit de zalmrijke wateren rond het stadje. De mannen die in diverse visconservenfabrieken in de buurt van het stadje werkten, kwamen tijdens het weekend vertier zoeken in Creek Street, een voormalige rosse buurt op palen. Vandaag wandel je over een promenade met pastelkleurige huisjes, waar je nu restaurants en shops vindt. Langs de kreek volgen we ook de Old Men’s Trail, een geheim padje waarlangs getrouwde mannen naar de rosse buurt slopen.

Onmiddellijk buiten de stadskern, begint het Misty Fjords National Monument, een immens natuurpark met wouden, bergen en fjorden. Wegen zijn er niet. We kiezen voor een excursie met een bootje dat ons dieper in het gebied zal brengen. Eerst stappen we af in het native dorp Saxman, dat een grote verzameling bontgekleurde totempalen herbergt. Ze vertellen ons stuk voor stuk verhalen uit de oorspronkelijke Tinglit-cultuur waaruit een immense liefde en respect voor Moeder Natuur blijkt.

Daarna gaat het per boot verder langs de ruige kustlijn van Tongass Narrows. Bij de bouwvallige pier van de verlaten George Inlet Cannery leggen we aan. Na een uitleg over zalm en de viswerkingsindustrie, maken we een korte wandeling door het gematigde regenwoud. De gids vertelt ons honderduit over de fauna en flora in dit gebied en meldt ons droogweg dat het hier stikt van de beren. Ze zitten meestal wel veel dieper in het woud, nuanceert hij, maar helemaal gerust zijn we toch niet. De rest van de dag brengen we al varend door in het indrukwekkende landschap van Misty Fjords. We zien otters, robben en zeeleeuwen in het water spelen. In een hoge boom op een eilandje, kijkt een grote witkopzeearend ons minachtend aan. Net wanneer we onze camera nemen, gaat hij er klapwiekend van door. Weer te laat voor die foto.