De Achterhoek verrast achter iedere hoek

Met de herfst op til kijkt men in de Achterhoek, een landelijke regio in het oosten van Nederland, al volop uit naar het wildseizoen. Maar niet enkel voor foodies heeft de streek veel te bieden. Het is er ook ideaal om te fietsen en wandelen en vooral ook om gezellig te genieten.

door Wouter Vander Stricht

Een coulisselandschap. De term staat synoniem met de Achterhoek, de streek in de oostelijke Nederlandse provincie Gelderland. Die provincie wordt ook wel De Graafschap genoemd en dat doet dan weer een belletje rinkelen als gelijknamige profvoetbalclub.

Met de term coulisselandschap bedoelt men een halfopen landschap dat door heggen, houtwallen en muurtjes het karakter van een toneel met coulissen heeft. Zo heb je elke bocht die je om gaat weer een heel nieuw decor. Je wordt dus achter elke hoek verrast, want de ene keer doemt er een boerderij op, de volgende keer een kasteel.

Verrassende wildbereidingen

De streek is ook uitermate geschikt om te wandelen en te fietsen. De fiets- en wandelknooppunten zijn er in overvloed. Heel wat hotels werken ook fietsarrangementen uit waarbij je bagage je netjes achterna reist. De Achterhoek mikt ook op foodies en tijdens het wildseizoen laten de vele chefs klassieke wildgerechten en verrassende bereidingen op hun publiek los. Bij de talloze eetadressen met een wildmenu, wel 40 in totaal, horen vaak ook gastenkamers. Zo konden wij in Havezathe Carpe Diem genieten van vier onderdelen van het zevengangenmenu. Met onder meer rillette van gans, wildzwijnnek en hertenrug die overheerlijk bereid waren, kregen we het betere werk geserveerd. Gecombineerd met een fijne selectie wijnen was het plaatje compleet. Dat we er konden overnachten was uiteraard ook een pluspunt.

Onze tweede wildmaaltijd van het weekend genoten we in Hotel Bakker. We sliepen er op wandelafstand, in de De Gravin van Vorden. Liesbeth Bakker – de derde generatie in een hotel/restaurant dat al driekwart eeuw bestaat – begeesterde er ons met haar passie. Zelf gaat ze ook soms mee op jacht, wat er aan wild geserveerd wordt komt ook van de lokale jacht. Als je het café en restaurant binnen stapt, overvalt een nostalgische gevoel je. De hertengeweien hangen er aan de muur, het meubilair doet aan vroeger denken, zelfs het porselein op tafel is voorzien van wildtaferelen en de sfeer is er knus. “Noem het een wat cultachtige sfeer”, zegt waardin Liesbeth. De Achterhoekse gastvrijheid komt er ook tot uiting bij een fijne begroeting en dito afscheid van de gastvrouw zelf. “Vlamingen voelen zich hier goed thuis”, verzekert ze.

Lokale producten

Lekker eten is dus geen probleem in de Achterhoek, maar er is ook veel te doen. We maakten er kennis met Nico en Annemiek die er hun Landwinkel ‘De Verse Kers’ (deversekers.nl) runnen. De stikstofproblematiek slaat ook hard toe bij de noorderburen en daarom transformeerde het koppel het bedrijf. Van de grootschalige kweek van varkens en het houden van melkkoeien stapte men onder meer over naar de kersenteelt. Het hele bedrijf kan je bezoeken, wij dronken er een koffie met gebak, maar je kan er ook lunchen.

Annemiek vertelt enthousiast over haar zoete kersen. Maar de Landwinkel maakt deel uit van een coöperatieve van winkels. Er worden lokale producten verkocht, en uiteraard ook het vlees van de eigen dieren. Op kleinere schaal worden nu nog varkens gekweekt, als hobby en om de weides te bevolken startte Nico met de kweek van Dexter-koeien. Erg kleine runderen met roots in Ierland, maar bekend om hun mals en gemarmerd vlees.

In de Achterhoek bevinden zich veel boerderijen en landelijke woningen, doorheen dat landschap is ook er ook de Silo Art Tour uitgewerkt. Op heel silo’s en andere agrarische gebouwen mochten kunstenaars zich uitleven. Er zijn langs die kunstwerken zowel routes voor de fiets als de auto uitgestippeld. Wij hielden even halt aan Recreatie- en kinderboerderij Feltsigt in Bekveld waar kunstenaar Dopie met de kinderen in het achterhoofd een speels en kleurrijk kunstwerk tevoorschijn toverde.

“Op ‘t moment dat Zutphen al floreerde was Amsterdam nog maar een vissersdorpje”

Dorp met acht kastelen

De rijke geschiedenis van de regio is ook verbonden met de vele kastelen die er staan. In Vorden, een dorp van dik 7.000 inwoners, zijn er maar liefst acht kastelen. Die zijn verbonden op een 34 kilometer lange fietsroute, de oudste bewegwijzerde in Nederland. Wandelingen in de buurt zijn er ook bij de vleet. Ons bezoek leidde langs het Kasteel Hackfort dat zich op een prachtig landgoed situeert en beschikt ook over een watermolen. De molen is voorzien van een waterrad met schoepen en wordt aangedreven door water uit de Baakse Beek. Als de waterstand het toelaat, malen vrijwillige molenaars graan met de ambachtelijke molen en stellen ze deze open voor publiek.

Wat verderop ligt dan weer het prachtige kasteel Ruurlo, dat nu dienst doet als museum met het Nederlandse neorealisme als centraal thema, het grootste in zijn soort in Europa. Tal van werken van Kunstenaar Carel Willinck (1900-1983) horen er tot de permanente collectie. Het kasteel deed ooit dienst als gemeentehuis, maar is nu omgebouwd tot een museum, de geschiedenis van het kasteel en de evolutie ervan kun je er in de videozaal aanschouwen.

Bezoek Hanzestad Zutphen

Ons weekendje Achterhoek sloten we af met een bezoek aan Zutphen, een Hanzestad. In de middeleeuwen werden handelsroutes opgezet vanuit Duitsland richting Noordzee en de Baltische Zee en langs die routes floreerden de steden. Zutphen is dan ook een van de oudste steden van Nederland. In 1194 verkreeg het al stadsrechten als een van de eersten in Nederland. “Op dat moment was Amsterdam nog een vissersdorpje”, symboliseert onze gids. Zutphen ademt dan ook geschiedenis. De omwalling van de stad, waarin de nissen vroeger huisjes waren, is nog vrij intact. Nog een anekdote die gids opdist is die van de prostituees die in een kooi werden opgehesen in het stadscentrum, een mogelijke verklaring voor naam lichtekooi. Een bezoek met een gids is zeker een meerwaarde, maar er zijn ook stadswandelingen die je langs het nieuwe stadhuis, maar ook de Walburgiskerk en Wijnhuistoren brengt. Vanop de Wijnhuistoren, met beiaard met 48 klokken die wekelijks bespeeld wordt, heb je ook een prachtig overzicht op de stad.

Ook de moeite waard om halt te houden is schepenkoepel. Die dateert al van 1697 en bevindt zich in de poort die toegang biedt tot het stedelijk museum. De koepel bevat meer dan 10.000 schelpen, koralen en mineralen. De stad heeft tal van gebouwen die nog dateren uit de 14de eeuw.

Heel wat andere dorpen en steden in de Achterhoek zijn zeker ook het bezoeken waard. Iedere gemeente heeft zijn museum waar je de geschiedenis van de streek kunt proeven, maar de herfst biedt ook ruimte aan wandelen, fietsen en culinair genieten.