Ontdek Samos: Griekse eilandparel waar cultuur, geschiedenis en het goede leven samenkomen

Gelegen voor de Turkse kust biedt het pittoreske Griekse eiland Samos een onvergetelijke mix van cultuur, schilderachtige dorpjes, gezellige havens en heerlijke lokale wijnen. Samos is ook de geboortestek van de bekende filosoof/wiskundige Pythagoras, alom gekend omwille van zijn Stelling van Pythagoras.

Verwacht geen massatoerisme op Samos, laat staan een uitgebreid all inclusive-aanbod. Neen, kleinschaligheid en authenticiteit zijn op dit eiland de sleutelwoorden. Mijn hotel – het Casa Cook Samos – ligt pal aan de luchthaven, al stoort dit niet echt. Want veel vliegbeweging merk ik niet op tijdens een laat ontbijt op het hotelterras met zicht op de zee. Een ietsje verderop zie ik het vasteland blinken in de zon. Dat vasteland blijkt later Turkije te zijn.

Op naar Pythagorian

Na het ontbijt wandel ik naar het havenstadje Pythagorian, volgens mijn Samos-gids de meest sfeervolle stad van het eiland. Sfeerrijk is inderdaad een mooie omschrijving voor Pythagorian. Of kleurrijk, want deze havenstad bruist van de activiteit. Pythagorian is vernoemd naar de filosoof en wiskundige Pythagoras en dat zullen we geweten hebben. Vooral in de souvenirshops, waar men overal uitpakt met de Beker der Rechtvaardigheid, een stenen drinkbeker – toegeschreven aan Pythagoras – op een poot, met in de poot een holle leiding. De beker is zo ontworpen dat deze vanzelf leegloopt wanneer ze te vol wordt geschonken. Grappig en tegelijk ingenieus, maar het werkt wel degelijk. Ik koop zelden souvenirs, al maak ik deze keer met plezier een uitzondering.

Weinig kans op verdwalen in Pythagorian; het stadje omhelst niet meer dan een hoofdstraat die op een strandboulevard uitloopt, en daaromheen een web van kleurrijke zijstraatjes. Het stadje weet mij instant te bekoren.

De tempel van Hera

Na heerlijk ronddwalen in Pythagorian ben ik klaar voor de rest van het eiland. En hoewel Samos niet zo groot is, is het eiland wel uitdagend genoeg om een huurauto te verantwoorden. Mijn eerste stop de volgende ochtend is de tempel van Hera of Heraion. Dit tempelcomplex is een ruïnesite, daterend uit de 8ste, 7de en 6de eeuw voor Christus. Dit moet ooit een van de grootste en meest prestigieuze tempelcomplexen van de Oude Wereld zijn geweest, al heeft de tijd hier fors huisgehouden. Wat rest is een uitgestrekte site vol stenen, pilaren, verminkte zuilen, replica’s van marmeren beelden, altaren en een ‘heilige weg’ die ooit naar Pythagorian leidde.

Mijn volgende halte is Samos-stad. Dit is meteen de grootste stad op Samos. De stad bevindt zich in een diepe baai, met een strandboulevard die de havenactiviteiten scheidt van het centrum. Ik verken Vathy, de centrale stadswijk die tegen een helling is aangebouwd, en als het kloppend hart van Samos-stad wordt omschreven. Tijdens mijn zwerftocht spot ik smalle steegjes, typische zuiderse gebouwen, kerken en andere heiligdommen, neoklassieke gebouwen en stadspleintjes. Minder sfeerrijk als Pythagorian, maar een vluchtige passage waard.

Goddelijke zeevruchtenschotel

Mankeerde Samos-stad wat sfeer en authenticiteit, dan ontdek ik die des te meer een goeie tien kilometer verder, in Kokkari, een pittoresk vissersdorpje vol couleur locale dat onmiddellijk mijn hart weet te veroveren. Denk maar aan typische Griekse huisjes met bloembakken, smalle steegjes, beschilderde straten en slapende katten in de middagzon.

Ook Kokkari is ingebed in een baai, hier te midden van een groene, heuvelachtige setting met wijngaarden, pijnbomen en olijfbomen. De restaurantterrasjes bevinden zich net niet in het water, al scheelt het niet veel. Ik pik een lichtjes goddelijke zeevruchtenschotel mee, terwijl ik enkele lokale vissers gadesla die met hun buit pal naast het restaurant aanmeren.

“Ik dwaal rond in verlaten straten en geniet van een ouzo in de lokale taverna”

De Potami-watervallen

Na de lunch staan de watervallen van Potami hoog op mijn ‘to do’-lijstje. Naar het schijnt bestaan er twee wegen richting watervallen, eentje vanuit een hoger gelegen restaurant, en een tweede vanaf de parking vlakbij het strand van Potami Beach. Ik ging voor optie twee. Die vraagt enige inspanning, want de weg leidt door het bos, langs stromende beekjes en hoge rotswanden, en over krakkemikkige houten bruggetjes. Op het einde wacht zelfs een ijskoude bergrivier, want de watervallen liggen verscholen middenin een kloof. Gelukkig was ik vooraf gebriefd, en stak mijn zwembroek in mijn rugzak. De moeite waard? Jazeker. Want de omgeving is impressionant.

Op dag twee van mijn ontdekkingstocht, besluit ik de bergen in te trekken, en wat bergdorpjes te verkennen. Onderweg is het genieten. Vooral de slingerende weg door de bossen van Samos-stad naar het kloostercomplex van Zoodochos Pigi weet mij te bekoren. Eenmaal boven geniet ik met volle teugen van een prachtig panoramisch zicht over de Egeïsche Zee en de Turkse kustlijn.

Mijn tocht leidt me langs bergdorpjes als Leka, Kastania en Marathokampos, waar ik heerlijk kan ronddwalen door verlaten straatjes. Terwijl ik mezelf in de lokale taverna op een ouzo trakteer, geniet ik van de rust. Het massatoerisme heeft Samos duidelijk nog niet ontdekt.

Wijnproeverij

Niet alleen de ouzo smaakt op Samos: hier kan je ook heerlijke wijnen drinken. Weliswaar overwegend een ietwat zoete variant, maar daarom niet minder verleidelijk op de tong. Ik besluit mijn verblijf af te sluiten met een bezoek aan het Vakakis-wijngoed, een van de meest gerenommeerde wijndomeinen op het eiland.

Een wijnproeverij kan niet achterblijven. Terecht. Die weet mij voluit te bekoren. Het aanbod overspant zowel droge als semi-zoete en zoete witte wijnen, alsook rosé en rode wijnen. Achteraf trakteer ik mezelf op een rode wijn, geproduceerd van rode muscatdruiven. Meteen een feestelijke afsluiter van mijn 4-daagse Samos-trip. Het degusteren is voor later, in België.