Sri Lanka: smaragdgroene parel in de Indische Oceaan

Sri Lanka is een onweerstaanbare mix van eeuwenoude cultuur, boeddhistische tempels, theeplantages, ongerepte wouden, gouden stranden en vriendelijke mensen. Het tropische eiland is ook bijzonder rijk aan fauna en flora en herbergt één van de grootste wilde olifantenpopulaties ter wereld. Wie naar deze traanvormige groene parel in de Indische Oceaan reist, ontdekt een veelzijdige Aziatische toeristische bestemming in zakformaat.

(Door Peter Van Oyen)

Sri Lanka wordt soms wel Boeddha’s eiland genoemd. Boeddha bezocht het eiland meermaals en vond hier zijn eerste verlichting. In het bergstadje Kandy wordt de belangrijkste relikwie van Sri Lanka bewaard: een hoektand van Boeddha. Die bevindt zich in de Dalada Maligawa, de Tempel van de Tand.

Alleen al de ligging van Kandy is spectaculair. De culturele en geestelijke hoofdstad van Sri Lanka ligt tegen de berghellingen en rond een kunstmatig meer. Populair is dan ook een wandeling errond tijdens de zonsondergang. Minder geweten is dat Kandy – en zijn meer en omgeving – fungeerde als decor voor Spielbergs kaskraker Indiana Jones and the Temple of Doom.

“De tand die hier bewaard wordt, behoorde toe aan Boeddha zelf. Het kostbare relikwie wordt dan ook angstvallig bewaakt”

Voor alle duidelijkheid: er is totaal geen verband tussen de tempel die het leven van Indiana Jones zuur maakte en de Tempel van de Tand. Wel integendeel. De Dalada Maligwa is één van de belangrijkste tempels voor de Boeddhisten. De tand die hier bewaard wordt, behoorde immers toe aan Siddharta Gautama, oftewel Boeddha zelf. Het kostbare relikwie wordt dan ook angstvallig bewaakt. Bezoekers die de met witte buitenmuren omzoomde tempel binnentreden, worden gefouilleerd en moeten hun schoenen uittrekken.

We lopen blootsvoets door vertrekken en hallen, waar tientallen Boeddhabeelden staan. Aan de Inner Temple, een rechthoekig bouwwerk van twee verdiepingen dat omgeven is door zuilengalerijen, prachtig houtsnijwerk en mooie plafondschilderijen, zien we meer mensen. Hier verdringen zich tientallen pelgrims voor een met zilver en ivoor ingelegde deur. Daarachter bevindt zich het schrijn, dat bestaat uit zeven gouden kisten van opeenvolgende grootte die in mekaar passen als een matroesjka. In de binnenste kist zou zich de tand van Boeddha bevinden. Niemand krijgt die ooit te zien. Wel wordt drie maal daags de buitenste kist aan de pelgrims en bezoekers getoond. De Sri Lankezen brengen dan een offerande, die hun een veilig leven moet bezorgen. Een voor ons wat vreemd ritueel, maar het dwingt wel respect af.

Olifantenland

Het wondermooie tropische eiland is gezegend met veel natuurschoon en is de thuis voor vele exotische diersoorten. Zo geven officiële cijfers aan dat er in Sri Lanka nog zo’n 5.000 tot 6.000 wilde olifanten vrij rondzwerven. Voor liefhebbers van deze dikhuiden is het eiland dan ook een paradijs.

Elk jaar tijdens het hoogtepunt van het droge seizoen (september-oktober) komen er in de buurt van Kaudulla Tank honderden olifanten samen op zoek naar water en voedsel. Doordat het meer grotendeels is opgedroogd, zijn er uitgestrekte graslanden ontstaan die de dikhuiden aantrekken. Het fenomeen staat bekend als The Gathering en is de grootste bijeenkomst van Aziatische olifanten ter wereld. Tijdens jeepsafari’s in het Kaudulla National Park en het aanpalende Minnerya National Park kan je tijdens deze periode soms tot wel 200 olifanten spotten.

Kalm loopt een grote familie olifanten op de groene grasvlaktes langs het Kaudulla meer. De groep staat onder de leiding van een aantal matriarchen, die de kleintjes lijken te beschermen. Een aantal oudere olifantjes spelen en sparren met elkaar. Steeds meer groepen olifanten verschijnen. We zien ook gigantische, solitaire olifantenstieren, in de buurt van de families ronddwalen. Onder de indruk van de talrijke safari-jeeps met druk fotograferende toeristen zijn de dikhuiden allerminst. Dit is olifantenland. Het feit dat je op een korte tijd zo maar tientallen loslopende wilde olifanten kunt observeren, bewijst dat Sri Lanka het land is met de hoogste dichtheid aan olifanten ter wereld. Dat leidt onvermijdelijk tot conflicten tussen mens en dier. Het land zoekt naar oplossingen om het samenleven mogelijk te maken (zie kader).

Teletijdmachine

Vele reizigers eindigen hun reis aan de zuidwestkust van Sri Lanka, waar ze in badplaatsjes als Bentota en Ahungalla de goudgele zandstranden vinden, die hen uitnodigen voor enkele daagjes platte rust. In deze regio vind je ook het weergaloze vestingstadje Galle, dat op de Unesco-lijst staat.

Galle heeft iets ondefinieerbaar, het is charmant en laat je niet los. Ooit was Galle na Batavia de belangrijkste stad voor de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). De stad is ommuurd met imposante wallen die langs drie kanten omgeven zijn door de oceaan. Een wandeling over de metersdikke muren, met zijn zware bastions, vuurtorens en bronzen kanonnen die op de oceaan zijn gericht, voert je in gedachten terug naar lang vervlogen tijden.

Ook beneden, in de nauwe straatjes, worden we door een teletijdmachine recht naar de 17de eeuw gekatapulteerd. We passeren weelderige koloniale huizen, met verborgen tropische tuinen. In de van buiten witgepleisterde Groote Kerk (de eerste protestantse kerk op Ceylon), kan de sfeer niet Hollandser zijn. Het interieur is volgens Calvinistische traditie sober, met witgekalkte kale muren en donderhouten kerkbanken. Oeroude grafstenen met namen als Vanderstraten en Vanderspaar herinneren ons aan het Hollandse verleden van het stadje. We zijn weer terug in de Gouden Eeuw, maar dan onder de tropenzon.