Ontbijtbabbel met tv-maker Annemie Struyf: “Ik heb ondertussen al heel wat heftige onderwerpen aangesneden”

Sinds afgelopen woensdag is draagmoederschap plots een ‘hot topic’. Met dank aan Annemie Struyf die er een intieme en ontroerende human interestreeks over maakte voor Eén. “Het is een heel complex onderwerp om op tv uit te spitten. Een supergevoelig thema, maar ook heel interessant.”

Voor wie het gemist zou hebben (en er door thuiswerk niks over hoorde aan het koffieapparaat op de bedrijfsvloer): in de nieuwe Eén-reeks Draagmoeders volgt Annemie Struyf een aantal draagmoeders en wensouders. Want kinderen krijgen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Voor sommigen is draagmoederschap de enige weg naar een eigen kind. “Drie jaar geleden kwam ik in contact met draagmoeder Lies, die toen 14 weken zwanger was. Lies wilde graag meewerken aan een reportage over draagmoeders, omdat ze merkte dat het thema veel vragen opriep. Ik dook zelf in het thema en deed ook een oproep naar andere draagmoeder-verhalen. Zo ontstond de idee van een reeks over draagmoeders en, meer algemeen, ook over ouderschap en kinderwens.”

Van reeksen over Vlamingen in Frankrijk, Spanje en Noorwegen ga je nu naar zo’n zwaar thema als draagmoederschap.

“Ik heb in mijn carrière al heel wat heftige onderwerpen aangesneden. Ik heb vreselijke reportages gemaakt – ik bedoel met een vreselijk onderwerp – over vrouwelijke genitale verminking. Ik heb vroeger boeken geschreven en tv-reeksen gemaakt over aids in Afrika, het lot van meisjes en vrouwen in Afghanistan. Op den duur had ik zoveel heftige thema’s behandeld dat ik ook eens iets anders wilde doen. Ik ben toen La vie en rose gaan maken in Frankrijk, daarna Eviva España en meer recent Het Hoge Noorden . Dat had ik even nodig. Iets lichtere onderwerpen, of toch in vergelijking met een gruwelijk onrecht als genitale verminking. Met Draagmoeders raak ik weer een heftig thema aan. Een supergevoelig thema ook, want elk verhaal van een draagmoeder heeft ook een kant van de wensouders.”

Je hebt zelf vijf kinderen, begreep je alle gevoeligheden van wensouders? En begrijp je het draagmoederschap? Vrouwen die zo altruïstisch zijn dat ze een kind ter wereld brengen om het meteen daarna af te geven?

“Ik vind het draagmoederschap iets ongelooflijks én haast niet te geloven. Kun je iemand een groter cadeau geven dan een kind? Nee toch. Dat merk je ook heel hard in mijn reeks. We laten zien dat het niet niks is om een kind te dragen, tot de rand van je fysieke kunnen te gaan tijdens je zwangerschap en bevalling, ergens ook een risico te nemen, en dat kind dan na de geboorte af te geven. Soms aan mensen die je niet kent. Ik zou het zelf niet gekund hebben. Heel straf wat die draagmoeders doen.”

Toch is ‘Draagmoeders’ zeker niet gemaakt om het draagmoederschap te promoten.

“Nee, absoluut niet. Ik wil niemand op ideeën brengen met deze reeks, ik wil geen rooskleurig beeld neerzetten van het draagmoederschap. In de reeks zitten een paar voorbeelden van hoe het zeer mooi en goed kan verlopen, maar ik ben ervan overtuigd dat er maar heel weinig mensen in staat zijn om dit op een goede manier te doen. De gevallen waarin het compleet fout loopt, krijg ik natuurlijk niet zo makkelijk voor mijn camera. Wettelijk is het ook zeer moeilijk. Wie bevalt van een kind, is volgens de wet de moeder. De wensouders moeten eerst als pleeggezin optreden en daarna een adoptieprocedure starten. En die kan zeer lang duren. Ook in de reeks loopt het trouwens niet voor iedereen goed af.”

In ieder geval is het een thema dat heel wat mensen beroert.

“Het thema leidt tot ontzettend heftige discussies, heb ik al gemerkt. Het is moeilijk om er een neutraal gesprek over te voeren. Daarom ben ik ook altijd heel voorzichtig in wat ik zeg. Natuurlijk heb ik makkelijk spreken, ik heb vijf kinderen. Maar ik heb me wel eens afgevraagd: hoe ver moet je gaan om een kinderwens te vervullen? Is er ergens een grens? Is het wel goed om die wens koste wat kost na te jagen? Op technologisch vlak kan er steeds meer. In Spanje zit een dokter die zelfs vrouwen van zestig nog zwanger kan krijgen. Ik denk dat er ergens een grens is die we moeten respecteren. Voor sommigen is het zeer moeilijk om gelukkig te worden zonder kinderen, en dat kan ik zeer goed begrijpen. Maar moet alles wat technologisch mogelijk is ook effectief uitgevoerd worden?”

Draagmoeders, elke woensdag om 20.40 uur op Eén.