Ontbijtbabbel met F.C. De Kampioenen-actrice en -scenariste An Swartenbroekx: “Champagne ontkurkt en samen geklonken op Johny”

Op kerstdag is het zover: dan kan heel Vlaanderen genieten van de kerstspecial van F.C. De Kampioenen. De populairste voetbalploeg van het land blaast dertig kaarsjes uit, en dat viert Eén met alle fans, met een extra lange special en terugblik op het dertigjarig bestaan. “Deze special geeft het publiek de kans om afscheid te nemen van Xavier en Johny.”

Kerstmis nadert, en na vele jaren komen de Kampioenen opnieuw samen. Met dank aan actrice en scenariste An Swartenbroekx die in dit ‘kutjaar’ – zoals ze 2020 omschrijft – toch nog de kracht en inspiratie vond voor een tv-special van anderhalf uur. Die kerstspecial wordt een humoristisch en ontroerend lichtpunt in donkere dagen. “Ik voel heel sterk dat veel mensen hier naar uitkijken. Eindelijk een familieprogramma waar je met het hele gezin van kunt genieten op kerstdag. Eentje vol kerstsfeer, humor, ontroering en een beetje hoop. Net wat we allemaal nodig hebben dezer dagen.”

Wat kan je vertellen over het verhaal van die special?

Ik wil eigenlijk niet te veel verklappen, maar het is uiteraard de eerste Kerstmis die de Kampioenen gaan vieren zonder Xavier. Daar heeft iedereen het natuurlijk moeilijk mee. De grote vraag is of Carmen zal opdagen, of ze in staat zal zijn om mee te vieren. Ook de eeuwige vijanden DDT en Fernand zijn uitgenodigd, maar iedereen moet uiteraard financieel bijdragen. Gaan die twee listen verzinnen om aan dat geld te geraken? De special is een typisch Kampioenenverhaal vol humor, gecombineerd met het verdriet om het overlijden van Xavier.

Je was heel close met Johny Voners, die in maart is gestorven. Was er ooit sprake van het einde van F.C. De Kampioenen?

Zoals je weet, waren Bart Cooreman en ik druk bezig aan acht nieuwe afleveringen die in 2021 op televisie zouden komen. De scenario’s van de eerste vier waren al helemaal klaar. Maar in februari kreeg ik een telefoontje van Johny, die me vertelde dat ik onmiddellijk naar hem thuis moest komen. Zijn kanker was uitgezaaid naar zijn hersenen en hij had niet lang meer te leven. Op die dag, op 8 februari, is mijn rouwproces begonnen. Mijn beste vriend ging sterven. Bovendien besefte ik toen dat al die scenario’s de vuilbak in konden en dat – samen met het leven van Johny – ook de Kampioenen stopten. Ik wilde zelf niet meer schrijven als Johny er niet meer bij kon zijn. Dat F.C. De Kampioenen dan zou stoppen bij de vierde film, daar had ik vrede mee genomen. Dat gevoel overheerste bij mij de eerste maanden na zijn dood. Maar plots schoot er een idee in mijn hoofd voor een scenario. Het leek wel ingefluisterd. Ik ben onmiddellijk in actie geschoten, heb mijn collega’s in de tuin uitgenodigd en het hen voorgelegd. Een kwartiertje later was iedereen unaniem: dit is het! We hebben flessen champagne ontkurkt en met z’n allen geklonken op Johny.

Ongetwijfeld was heel dat schrijfproces een heftige periode.

Absoluut. Het is ook een terugblik op dertig jaar F.C. De Kampioenen en dan moet je oud beeldmateriaal laten zien. Ik heb aan collega’s gevraagd om me hun favoriete momenten uit dertig jaar F.C. De Kampioenen door te sturen. Dat moest ik dus allemaal bekijken om te zien wat bruikbaar was. Ik werd dus non-stop geconfronteerd met Johny. Met de fantastische acteur die hij was, een toonbeeld van de lach en de traan in één mens. Dat deed pijn. Ik heb dikwijls geweend. De start was dus niet makkelijk, maar ik voelde me enorm gesteund door mijn collega’s. Maar hoe harder ik werkte, hoe beter ik Johny’s dood een plaats kon geven. Uiteindelijk kon ik echt als scenarist naar het verhaal kijken. Mochten we lachen met de dood? Konden we zwarte humor gebruiken? Dat hebben we in deze special wel gedaan. Dat is niet helemaal een stijlbreuk, maar toch wel iets nieuws voor F.C. De Kampioenen. Zo werden het vijf heel pittige maanden, waarin ik zeven op zeven werkte. Bovendien bleef het spannend tot op het einde: als er iemand tijdens de opnames positief zou testen op corona, was het afgelopen.

Wil dat ook zeggen dat er alsnog nieuwe afleveringen komen?

Wij zijn dat onderwerp met onze ploeg heel bewust uit de weg gegaan. Ook omdat de meningen daarover verdeeld zijn. Het is een enorme knoop om door te hakken en ik denk niet dat het opportuun is om dat nu al te doen. In 2021, wanneer we nog eens kunnen samenkomen met de ploeg, zullen we erover babbelen. Als individu mag ik daar nu geen mening over geven. Ik ben maar een schakeltje in die hele ketting.

Hoeveel deugd deden de opnames van deze special eigenlijk?

Enorm veel deugd! Wij zijn met z’n allen in quarantaine gegaan. Een verhaal van F.C. De Kampioenen kun je namelijk niet maken social distancing. Het is bovendien een kerstverhaal, er moet dus geknuffeld worden. Wij mochten dus doen wat niemand anders mocht: elkaar aanraken en vastpakken. En ik ben echt een knuffelbeest, ik wil constant iedereen vastpakken. Heel even kon dat dus. Na de opnames moest ik daar weer van afkicken. Heel vreemd dat dat plots niet meer kon.

Ben jij trouwens een grote fan van Kerstmis?

Het enige dat ik echt leuk vind aan deze periode is dat je ongegeneerd het hele huis en de tuin kunt volhangen met lampjes. Ik ben dit keer zelfs in de plataan gekropen om licht te brengen in de duisternis. (lacht) Nog een voordeel is dat die datum voor Kerstmis elk jaar vastligt. Niemand die zegt: de 25ste kan ik niet. En dus houdt iedereen vrij om met de familie samen te komen. Ik ben wel een familiemens. Al ben ik er niet rouwig om dat het hele gedoe met die cadeautjes tot een minimum beperkt kan worden. Ik word elk jaar opgezadeld met die taak om voor iedereen cadeaus te kopen, zelfs voor mezelf. Uiteraard vind ik het wel heel erg dat zo’n feest voor mijn vader van 85 en mijn schoonmoeder van 90 wegvalt.

Wat mogen we je voor 2021 toewensen?

Heel veel tochten met mijn nieuwe campervan. Ik ben dit jaar tot het besef gekomen dat ik het laatste decennium keihard gewerkt heb en dat ik op een weekje vakantie hier en daar na te weinig me-time heb gehad. In november heb ik de klik gemaakt: ik wil weer kunnen reizen op de manier die ik het prettigst vind. Met weinig luxe, maar met veel vrijheid. Vroeger reed ik rond in een rood postautootje met een matras achterin, nu kan het dus iets luxueuzer in mijn rijdende hotelkamer van 12 vierkante meter. Daar ga ik in 2021 dus veel gebruik van maken. Ik wil mezelf wat rust gunnen, en wat avontuur.

F.C. De Kampioenen-kerstspecial, op 25 december om 20.25 uur op Eén.