Controverse rond nieuwe Disneyfilm: Polynesisch personage voorgesteld als ‘half varken, half nijlpaard’

De nieuwe Disneyfilm wordt pas in het najaar verwacht, maar ‘Moana’ doet nu al heel wat stof opwaaien in Polynesië en omstreken. De reden: een personage, de halfgod Maui, is vrij fors uitgevallen en zou de stereotype beeldvorming over Polynesiërs bevestigen. Een Nieuw-Zeelands parlementslid vindt het schandalig dat Maui “voorgesteld wordt als half varken, half nijlpaard”.

In de Polynesische mythologie is Maui een heroïsch figuur dat de Pacifische Eilanden gecreëerd zou hebben door ze uit de zee te vissen. “Maar deze Maui ziet er uit alsof hij de eilanden heeft opgevist, gefrituurd en opgevreten“, fulmineert Eliota Fuimanono Sapolu, een Samoaanse rugbyster.

Jenny Salesa, Nieuw-Zeelands parlementslid en Tongaanse van origine, is ook niet te spreken over het personage. “Als ik foto’s bekijk van Polynesische mannen en vrouwen van de laatste 100-200 jaar, dan hadden de meeste mensen geen overgewicht. Dit is onaanvaardbaar”, zegt ze. En Will Ilolahia van de Pacific Island Media Association noemt de Disney-versie van Maui een “typisch voorbeeld van Amerikaanse stereotypering“.

Wat de critici er niet bij vermelden, is dat uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijkt dat negen van de tien dikste landen of regio’s ter wereld tot de paradijselijke Pacifische Eilanden behoren. “Tot 95 procent van de volwassen bevolking heeft overgewicht in sommige landen”, zegt Temo Waqanivalu van de WHO, zelf afkomstig uit Fiji. Hij wijst er ook op dat men er rondere lichamen mooi vindt. “In Polynesië heerst daadwerkelijk de perceptie van ‘big is beautiful’, zegt Waqanivalu.

Uit een poll van The New Zealand Herald blijkt dat de verontwaardiging beperkt blijft. Op de vraag: ‘Stelt Disney de Polynesische bevolking verkeerd voor?’ komen volgende antwoorden:
– Ja, het is een stereotype voorstelling door voor een Polynesiër met overgewicht te kiezen: 18%
– Nee, ik vind Maui niet zwaarlijvig, maar wel groot en sterk: 36%
– Wie maalt hier om? Het is maar een Disneyfilm: 36%

Wij zijn geneigd ons bij deze twee laatste antwoorden aan te sluiten. En trouwens: als de filmindustrie kiest voor knappe mannen en vrouwen met een droomlijf, volgt er kritiek omdat er onrealistische standaarden als ideaal voorgespiegeld worden. Maar nu er gekozen wordt voor een held met een maatje meer, is het weer niet goed. We zouden bijna medelijden krijgen met Disney!