De waarheid op je bord: laat je niets wijsmaken (deel 2)

Voeding, het houdt ons bezig. Iedereen eet en heeft voeding nodig. Hierdoor is het een interessant gespreksonderwerp. Maar is het ook allemaal waar wat er gezegd en geschreven wordt over voeding? Hieronder volgt een tweede reeks “echte waarheden” over voeding. Deel 1 kon je hier lezen.

1. Glutenvrij eten is gezonder

Gluten zijn eiwitten die van nature voorkomen in bepaalde granen. Aangezien granen in veel producten verwerkt worden, is glutenvrij eten complex. Daarbij komt dat glutenvrije graanproducten zeer weinig voedingsvezels bevatten en armer zijn aan vitamine B en ijzer in vergelijking met standaardproducten. Glutenvrij eten is dus zeker niet gezonder. Enkel mensen met coeliakie of een aangetoonde glutensensitiviteit hebben er baat bij. Eens deze diagnose gesteld, kan je je beter laten adviseren om gezond glutenvrij te eten, eerder dan zelf te experimenteren met een glutenvrij dieet omdat het risico op voedingstekorten groot is.

2. Geitenkaas is beter voor de cholesterol

Net zoals andere kazen, bevat geitenkaas veel verzadigde vetten. Consumptie van te veel verzadigde vetten kan de cholesterol doen stijgen. Ook voor geitenkaas gaat de voorkeur uit naar magere varianten van 20+ en 30+.

3. Melk is ongezond

Het gonst van de geruchten dat mensen niet gemaakt zijn om melk te drinken. Steeds meer mensen zijn lactose-intolerant. Desondanks blijven melk en melkproducten aanbevolen in een gezonde voeding. Tal van onderzoeken rond melk worden opgezet, maar tot op heden is er geen enkel wetenschappelijk bewijs dat melk schadelijk is voor de gezondheid. Wel is geweten dat melk en melkproducten een belangrijke bron zijn van calcium. Uit noten, zaden en donker roene groenten kan ook calcium gehaald worden, maar in beperktere hoeveelheid. Zo zal een gezonde volwassene 2,1 kg broccoli (dat een calciumrijke groetne is) moeten eten om aan de dagelijkse calciumbehoefte te voldoen. Het is dan ook niet aan te raden om melk weg te laten. Wel kan melk, indien gewenst of nodig, volwaardig vervangen worden door onder meer calciumverrijkte sojamelk.

“Uit verschillende onderzoeken blijkt dat bioproducten beduidend minder pesticideresidu’s bevatten.”

4. Bioproducten zijn gezonder

Jaarlijks stijgt in België het aankooppercentage van biologische producten. De voornaamste drijfveer voor het kiezen van bioproducten is de gezondheid, zo blijkt uit de resultaten van de Belgische Voedsel Consumptie Peiling van 2014. Wetenschappers zijn het er echter nog niet over eens of biologisch geteelde voedingsmiddelen nu werkelijk gezonder zijn. De ene studie toont aan dat biologische producten meer voedingswaarden hebben en de andere spreekt dat tegen. Wel blijkt uit verschillende onderzoeken dat bioproducten beduidend minder pesticideresidu’s bevatten.

5. Fruit na de maaltijd is af te raden

Dat je geen fruit voor of na de maaltijd mag eten, heeft geen enkele wetenschappelijke grond. Dergelijke ideeën en fabels vloeien voort uit combinatiedieettheorieën die vaak een foutieve interpretatie hebben over de spijsvertering. Wel is het belangrijk alert te zijn dat dagelijkse aanbeveling van 2 tot 3 stukken fruit gehaald wordt. Maar eet fruit op het moment wanneer het jou het beste smaakt.

6. Aardappelen, brood en pasta zijn dikmakers

Elke dag frietjes met mayonaise eten, is af te raden. Maar gekookte of gestoomde aardappelen zitten boordevol belangrijke voedingsmiddelen zoals vitamine C. Ook de schrik om brood te eten is ongegrond. Vooral de geconsumeerde hoeveelheid van pasta, brood en aardappelen is belangrijk, want als we meer opeten dan we verbruiken, komen we wel aan.  Ook de bereidingswijze heeft een grote invloed op het aantal calorieën. Neem nu bijvoorbeeld een aardappel:

Bron: vzw nubel. Belgische voedingsmiddelentabel (4^e editie)

7. Bestaan “negatieve” calorieën?

Onder de noemer negatieve calorieën vallen voedingsmiddelen die het lichaam meer energie doet verbruiken dan dat de voedingsmiddelen aan calorieën opbrengen. Kortom, als desbetreffend voedingsmiddel geconsumeerd wordt, verlies je gewicht. Van (bleek)selder wordt dat wel eens verteld. Dit is een fabel. Voedingsmiddelen met negatieve calorieën bestaan niet.  Ook al vraagt de vertering van voedsel energie van ons lichaam, het energieverbruik is slechts een fractie ten opzichte van de energie die aangeleverd wordt door het voedingsmiddel zelf.

Diëtiste en diabeteseducator Nathalie Antonis