Lieve Blancquaert en Nathalie Basteyns maken aangrijpende docureeks over de aanslag in Zaventem: “Iedereen die er was, is nu verbonden met elkaar”

Op 22 maart 2016 werd ons land opgeschrikt door aanslagen in Brussel. In de aangrijpende docureeks En toen was het stil blikken fotografe Lieve Blancquaert en regisseur Nathalie Basteyns vijf jaar na de feiten terug en brengen verhalen van enkele Vlamingen die toevallig ter plaatse waren op dat vreselijke moment.

“Iedereen herinnert zich wel waar hij of zij was, vijf jaar geleden, toen het nieuws van de aanslagen in Brussel bekend raakte”, steekt Lieve van wal. “Maar hoe gaat het met de mensen die daar aanwezig waren in Zaventem vijf jaar na de feiten? Die explosie en het trauma dat ermee gepaard gaat, hebben een enorme impact gehad op hun levens. Wij vonden de tijd nu rijp om daarover na te denken en naar hen te luisteren, zeker in deze coronaperiode waarin alle aandacht gaat naar het virus. Als je de drie afleveringen ziet, zal je het gevoel krijgen dat het ook over jou gaat, over ons allemaal. En over alle aanslagen wereldwijd. Wat als er zo’n drama op je pad komt? Hoe ga je dan verder? Voor mij is dit een verhaal over liefde en hoop. En loutering.”

Vijf jaar na de feiten, het lijkt nog allemaal niet zo lang geleden. Maar dit was wel het geschikte moment om terug te blikken?

Lieve: “Vijf jaar is heel lang en heel kort tegelijkertijd. Het is in ieder geval lang genoeg om terug te blikken. De waas is verdwenen, het hoofd is uit de mist en uit het stof. Er valt nu heel goed te analyseren zonder in sensatie te vervallen. Het is ook lang genoeg om te zien of je wel kunt genezen van immens verdriet en kunt verlost raken van zo’n trauma.”

Nathalie: “Sommige van de mensen die we geportretteerd hebben, zeiden ons: we zullen nu ons verhaal aan jullie vertellen, maar dan proberen we er een streep onder te trekken. We hebben heel lang naar hen geluisterd en kregen achteraf de reactie dat het aanvoelde als een ongelooflijk sterke therapie. Verwacht dus geen flitsende documentaire. We hebben ervoor gekozen om echt naar deze mensen te luisteren, zonder sensationele beelden, zodat de kijker echt hoort wat ze te vertellen hebben. Het resultaat is een serene, mooie en rustige reeks over mensen die geen zware fysieke letsels hebben, maar die innerlijk heel diep geraakt zijn.”

Jullie hebben uiteindelijk acht mensen geportretteerd. Was het een lang proces om de juiste mensen en verhalen te vinden?

Lieve: “Ik heb heel wat telefoontjes gepleegd en heb ook met mensen gesproken die er niet over willen vertellen, die nog te veel woede in zich hebben, die er nog niet klaar voor zijn of die zo hard veranderd zijn dat ze zichzelf niet zouden herkennen. Daar moet je begrip voor opbrengen, je mag als tv-maker dan niet pushen. Uiteindelijk zijn we bij acht totaal verschillende mensen en verhalen terechtgekomen. Voor elk van die acht was de aanslag in Zaventem een andere belevenis.”

Nathalie: “Het mooie en bijzondere is dat wij tijdens het maken aanvoelden dat al die verschillende mensen verbonden waren met elkaar. Mensen die in de rij stonden aan te schuiven zagen andere mensen sterven van wie wij de ouders hebben ontmoet. Om maar een voorbeeld te geven. Vijf seconden voor de explosie hadden deze mensen niks met elkaar gemeen. Door die bom zijn ze voor altijd met elkaar verbonden.”

Jullie klinken behoorlijk trots – geheel terecht overigens – op deze docureeks.

Lieve: “Ik ben enorm tevreden met het resultaat en supertrots dat ik hieraan heb mogen meewerken. Ik heb de drie afleveringen nu al zo vaak gezien, maar het blijft mooi en ontroerend om te zien. Heel emotioneel wel, ik hou het nooit droog als ik kijk. Het is gewoonweg verdomd mooi gemaakt.”

Nathalie: “Ik heb de laatste tijd vooral fictie gemaakt (Nathalie is een van de regisseurs van Beau Séjour , red.) , maar ben echt heel trots op dit project omdat het me zo na aan het hart ligt. De reeks gaat wel over de aanslag in Zaventem, maar heeft universele thema’s als rouw en loutering. Als je kijkt, ga je het gevoel hebben dat dit over gelijk welke aanslag kan gaan. Wat als er iets heel dramatisch gebeurt in je leven? Daar gaat het over.”

‘En toen was het stil’, vanaf 15 maart elke maandag om 20.40 uur op Eén.