Relatiedeskundige Rika Ponnet: “Het is een heel moeilijke tijd om in op te groeien”

In het kader van diversiteit en verbinding, toch belangrijke thema’s op verkiezingsdag, leest u hier voor een keer geen acteur, zangeres of tv-gezicht. Maar wel Rika Ponnet dus, relatiedeskundige, seksuologe, radio- en podcaststem, die voor deze zondagse therapiesessie zelf plaatsneemt op de zetel.

Tijdens de lange treinrit van Gent-Dampoort naar huis zindert mijn gesprek met Rika Ponnet nog na. De bekende relatietherapeute is dan ook een vat vol wijsheid, iemand met een boodschap, een passie en enorm veel kennis, die niet veel meer dan een handvol vragen nodig heeft om bijna twee uur opnameband te vullen. Dat ze überhaupt nog tijd had voor dit interview, mag een klein wonder heten. Want met lezingen, podcasts, wekelijkse radio-optredens en een eigen relatiebemiddelingsbureau lijkt vrije tijd wel een utopie. En dus wil ik van Rika weten…

Hoe ziet jouw ideale zondag eruit?

“Ik ben nogal een vroege vogel; ik sta dus vroeg op om naar de bakker te gaan en op mijn gemak te ontbijten. Voor mij is het ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag. Ook op weekdagen neem ik daar trouwens mijn tijd voor. Ik ga ook heel graag sporten en op zondag ga ik meestal wat langer lopen, een kilometer of 15. En daarna plan ik vaak een namiddag in met mijn dochters. Ik heb een tweeling van 16, tieners dus, met wie ik graag praat over hun leven. Ik vind het heel belangrijk om daar tijd voor te maken, om naar hen te luisteren en met hen te praten over vriendschappen, problemen, relaties, seks, … Ik geniet van die praatcultuur hier in huis.”

En wat valt je dan op tijdens die gesprekken?

“Dat de jeugd traag en terughoudend is als het op vriendschappen, relaties en seks aankomt. Maar ook goed geïnformeerd. Die terughoudendheid heeft alles te maken met sociale media. Jongeren zijn zich constant bewust van de blik van anderen. Ze zijn voorzichtig in wat ze delen. Toen ik jong was, was mijn vrijheid veel groter. Er werd meer variatie getolereerd. Om er nu bij te horen, ligt de lat zo hoog dat heel wat jongeren tegen een burn-out aan hinken. Omdat ze constant bezig zijn met de vraag: is wat ik doe wel goed genoeg? Veel jongeren worstelen daardoor met mentaal welzijn. Oudere generaties denken vaak dat dat aanstellerij is, maar het is echt een heel moeilijke tijd om in op te groeien. Daarom vind ik het zo waardevol en belangrijk om met mijn dochters bezig te zijn.”

Omdat het verkiezingsdag is: welke politicus zou mogen aanschuiven aan jouw ontbijttafel?

“Petra De Sutter. Ik heb een immens academisch respect voor de wijze waarop ze in haar prepolitieke carrière bezig was met thema’s die ook in mijn interesseveld liggen. Ik heb een immens respect voor de normen en waarden die ze uitdraagt en weet te vertalen naar de politiek. En voor de verbindende manier waarop ze aan politiek doet.”

En dus weten we ook al voor wie jij vandaag gaat stemmen.

“Dat vind ik niet erg. Eigenlijk geloof ik nogal in de verantwoordelijkheid van het individu, waarmee je automatisch in een rechtsere hoek belandt. Maar de wijze waarop rechts aan politiek doet, ervaar ik als zeer antisociaal. Door het werk in mijn praktijk ben ik overtuigd geraakt van het belang van solidariteit, en heb ik beseft dat ik veel geluk heb gehad in het leven. Bovendien maak ik me ook grote zorgen over milieu en klimaat, thema’s die om de een of andere vreemde reden niet prominent aanwezig waren in deze campagne.”

Even terug naar jouw vakgebied: word je soms niet radeloos van alle relatieproblemen die je tegenkomt? De cijfers lijken niet zo hoopvol. Is er eigenlijk nog wel een toekomst voor de traditionele relatie?

“Uiteraard! In mijn praktijk zie ik koppels met wie ik heel snel vooruitgang boek. Koppels die zijn vastgelopen in hun relatie omdat ze geen goed idee hebben van hoe een relatiedynamiek eruitziet. Het geeft me nog steeds een fantastisch gevoel om die koppels te kunnen helpen. Maar ik besef even goed dat ik minstens de helft van de koppels richting scheiding begeleid. Die komen op een moment dat hun problemen al te ver gevorderd zijn en eigenlijk geen goede manier vinden om uit elkaar te gaan. Na een paar sessies merken ze dat het een opgebrand verhaal is. Maar dat is ook oké. Minder destructief scheiden vind ik ook een waardevol gegeven.”

“Mijn relatietip? Verwaarloos je vriendschappen niet”

Worden relaties tegenwoordig niet te snel opgegeven?

“Nee, dat denk ik niet. Maar de verwachtingen die we koesteren, zorgen ervoor dat relaties er vandaag anders uitzien dan dertig jaar geleden. Relaties zijn niet beter of slechter dan toen, ze zien er gewoon anders uit. In de generatie van mijn ouders zag je zelden gescheiden koppels, maar ook daar werd ik niet vrolijk van. Veel van die mensen hebben niet snel genoeg opgegeven. Want veel van die huwelijken gingen gepaard met lijden. Alleen werd daar nooit over gepraat. In de dertig jaar dat ik deze job doe, heb ik nooit gedacht: jij hebt te snel opgegeven. Of jij hebt te weinig inspanning of moeite gedaan. Integendeel, ze zijn vaak ergens te impulsief ingestapt, met te weinig kennis. Wat dat betreft wil ik voor wat meer psycho-educatie op school pleiten. De jeugd wordt platgebombardeerd met Hollywoodfilms en romcoms. En niet iedereen heeft het intellectuele vermogen om te beseffen dat dat geen goede voorbeelden zijn van een geslaagde relatie.”

Heb je nog goede relatietips op deze mooie zondag?

“Verwaarloos je vriendschappen niet. Dat is tegenwoordig een zeer groot probleem. Vriendschappen zijn zeer voorwaardelijk geworden. We vinden vriendschappen van secundair belang, terwijl dat ook betekenisvolle relaties zijn. Kijk, de mens is niet gemaakt om alleen te zijn; toch zijn we zo hard bezig met bewijzen hoe goed we het alleen kunnen. Terwijl eenzaamheid de belangrijkste voedingsbodem is voor mentale problemen en burnouts. We werken niet te veel, we hebben een tekort aan betekenisvolle relaties. Daarom dit pleidooi voor meer vriendschap. Iedereen denkt bij een gezond leven aan gezond eten en veel sporten, maar vergeten de relaties. Het is niet ‘beter samen’, het is ‘noodzakelijk samen’.”

Rika Ponnet is op maandag 10 juni, in het Concertgebouw in Brugge, de keynote speaker op de jaarlijkse conferentie van Generation WOW, de community voor vrouwen in business. Het thema van de conferentie is ‘Better Together’. Info en tickets op www.generationwow.be.