Rob Vanoudenhoven: “Ik leef nu van dag tot dag”

“Als me gevraagd wordt wat ik tegenwoordig voor de kost doe, dan is het antwoord: een beetje van dit en een beetje van dat.” Aan het woord is Rob Vanoudenhoven, die daarmee per ongeluk mijn eerste vraag beantwoordt. Anno 2024 is het gewezen tv-icoon, kunstenaar, theatermaker, festivalcoördinator, basgitarist en lid van de Weekwatchersbrigade. En – zo blijkt – een begenadigd verteller.

Het gebeurt maar zelden dat ik na een half uur in het interview nog maar één vraag heb gesteld, of beter: heb kunnen stellen. Rob Vanoudenhoven blijkt een donderende spraakwaterval, een soort ongeleid projectiel dat niet op één krantenpagina te vatten valt. En toch waag ik een poging …

Hoe ziet jouw ideale zondag eruit?

“Uitslapen, lang ontbijten en dan door het huis sloffen tot de koers begint, wegdoezelen, wakker worden en daarna misschien nog een wandeling maken door de stad. Ik probeer op zondag altijd zo weinig mogelijk te doen, maar dat lukt eigenlijk nooit omdat mijn vriendin geen zittend gat heeft. Er valt altijd wel iets te bezoeken, er zijn altijd wel vrienden die binnenspringen. Terwijl ik er wel nood aan heb om een keer niks te doen. Ook voor mijn inspiratie. In de verveling ontstaan ideeën, maar wie heeft tegenwoordig nog tijd voor verveling? Vroeger was alles dicht op zondag, behalve de bakker. Dan kon je niet veel doen. Die rustdag bestaat niet meer; alles moet namelijk renderen.”

Dat klinkt als: vroeger was alles beter.

“(lacht) Sommige dingen wel ja. Maar als je dat beweert, ben je een zaag. En ik word ook wel beschouwd als een zaag. Een aantal dingen was vroeger in ieder geval beter, maar met de opkomst van de gsm is er veel veranderd. We bouwen geen rustmomenten meer in in ons leven. Sta je in de rij bij de bakker, in de supermarkt of in de wachtzaal van de dokter; iedereen zit naar z’n gsm te staren. Alles is ook altijd meteen beschikbaar. Hunkeren en uitkijken naar iets, dat bestaat niet meer. Terwijl er zoveel plezier zit in dat hunkeren. Vroeger bestelden wij in de muziekwinkel een album dat uit Londen moest komen. Drie weken later had je het en ging je met al je vrienden rond de pick-up zitten. Dat zijn we compleet verleerd. De homo sapiens is de homo consumentus geworden.”

Die frustratie lijkt me ‘gefundenes Fressen’ voor een kunstenaar.

“Absoluut, en die frustratie zit ook in mijn kunst, net als humor en verbinding. Ik probeer weer iets moois te maken met die frustratie. Ik neem er ook altijd mijn tijd voor, en kan daarvan genieten. Ik hunker naar een werk dat uiteindelijk af is, maar ik geniet ook van de evolutie ervan. In mijn werk met de Belgische vlag zitten misschien wel 40.000 gekleurde paperclips. Daar zit met andere woorden behoorlijk wat arbeid en tijd in. Gelukkig ben ik een enorme fan van paperclips. (lacht) Iedereen ter wereld gebruikt ze, maar ze worden altijd weggegooid, terwijl paperclips nooit vergaan en letterlijk voor verbinding zorgen. Bovendien zijn ze architectonisch interessant door de ingenieuze manier waarop ze geplooid zijn. Afijn, dat kunstwerk zit vol met maatschappijbetekenis: als je een paperclip dicht laat, glijden ze van elkaar af, maar plooi je ze open, dan haken ze aan elkaar.”

Zitten er politieke statements in je werk?

“Nee, mijn werk is apolitiek, maar er zit natuurlijk wel een commentaar in op de maatschappij. We zijn hier maar voor een bepaalde tijd op deze aardbol; we kunnen er maar beter het beste van proberen te maken.”

“We bouwen geen rustmomenten meer in in ons leven”

Heb jij eigenlijk het beste gemaakt van je tv-carrière? Ten tijde van ‘Alles kan beter’ en ‘De XII werken van Vanoudenhoven’ was je niets minder dan een icoon, maar sinds 2015 staat er nauwelijks tv-werk op je palmares.

“Ik heb niet het gevoel dat mijn tv-carrière heel abrupt geëindigd is. Ik ben ooit, eerder toevallig, in de tv-wereld verzeild geraakt. Terwijl ik op mijn 15de dacht dat ik arbeider zou worden. Ik ben heel dankbaar voor wat ik allemaal op tv heb mogen doen; ik heb er heel veel geleerd en meegemaakt. Maar ambitieus ben ik nooit geweest. Alles is zo’n beetje op mijn pad gekomen, en ik heb enkel ja gezegd. Zo is trouwens ook de kunst op mijn pad gekomen. Meer als uitlaatklep dan als ambitie. Door mee te doen aan het programma Stukken van Mensen wilde Geert Verbeke van de Verbeke Foundation een expo met mij. Zo is de bal aan het rollen gegaan. Vroeger maakte ik kunst tussen de soep en de patatten, nu is het een carrière. Niet dat ik geen televisie meer wil maken, maar het komt de laatste jaren niet meer zo op mijn pad.”

En wat als je een voorstel zou krijgen om een nieuw seizoen van ‘De XII werken van Vanoudenhoven’ te maken?

“Ik zou daar zeker over gaan praten, maar toch ook wel wat langer over nadenken dan vroeger. Ik wil niet pedant klinken, maar been there done that. Toen ik dat programma maakte, was ik bijna nooit thuis. Ik was jong, ik genoot er enorm van, maar het was ook loodzwaar. Ik heb mijn kinderen die eerste jaren niet zien opgroeien omdat ik altijd aan het werk was. Ik weet niet of ik dat opnieuw wil.”

Koester je nog dromen?

“Nee, want dromen impliceert ambitie, en die heb ik niet. Ik leef van dag tot dag. Ik sta ’s morgens op en hoop dat het een mooie dag wordt. Zo leef ik al decennia, eigenlijk sinds mijn ouders gescheiden zijn en mijn moeder met haar drie kinderen naar een sociale woning moest verhuizen. Sindsdien heb ik besloten het leven te nemen zoals het komt. Die instelling heeft me ver gebracht. Wist je dat ik vorige zomer de coördinatie heb gedaan van de twee Rammstein-concerten in Oostende? Ik werd daarvoor gevraagd en als yes-man kon ik niet weigeren. Uiteindelijk heb ik me rot geamuseerd. Dus als iemand me vraagt wat ik voor de kost doe, zeg ik: een beetje van dit en een beetje van dat. Die instelling, die mij overigens veel vrijheid biedt, heeft al voor een interessante carrière gezorgd.”

Meer info over Rob Vanoudenhoven vind je op robvanoudenhoven.be.