Ontbijtbabbel met tv- en theatermaker James Cooke: “Het was voor een keer niet de Grote James Cooke Show”

Leef, alsof het je laatste dag is. Beroemde woorden van André Hazes jr., die ook uitstekend het aangrijpende nieuwe tv-programma van James Cooke omschrijven. In Leef! , vanaf morgen op Play4, portretteert hij zes mensen die zo ontzettend graag leven, maar waar een ziekte er anders over besliste.

John, Lien, Sylvia, Dimitri, Evy en Wouter. Zes prachtige mensen die binnenkort voorgoed afscheid moeten nemen van hun familie en vrienden, of dat net hebben gedaan. Maar niet zonder een bijzonder mooie, tastbare herinnering voor hen die achterblijven. Ze lieten James Cooke namelijk enkele dagen binnen in hun leven om een intiem portret te filmen. Een souvenir om steeds opnieuw te bekijken. “In het verleden heb ik zelf al afscheid moeten nemen van dierbaren, soms heel abrupt en onverwacht. Je botst dan vaak op hetzelfde: dat je bijzonder weinig tastbaar materiaal terugvindt van die persoon. Ik betrapte mezelf erop dat ik nog vaak belde naar een overledene, om de stem op zijn of haar voicemail te horen. Dat hoort natuurlijk bij het rouwproces. Met Leef! laten we een portret achter, een mooie herinnering voor vrienden en familie.”

Ik mocht de eerste aflevering al bekijken, maar die kwam wel met een waarschuwing van de persverantwoordelijke van Play4: kijk als je op je gemak bent en even kunt bekomen. En inderdaad, het was best heftig om te zien. Maar nog meer om te maken, stel ik me voor.

Heftig, dat woord klinkt zo beladen. Ik had na een opnamesessie nooit het gevoel dat ik met een baksteen in de maag naar huis reed. Maar ik denk wel dat Leef! een programma is dat kijkers kan raken, maar dat ook voor een glimlach op de lippen zorgt. We portretteren namelijk mooie mensen met een enorme levensvreugde. Daarom wilde ik ook dat uitroepteken in Leef!. Want die mensen willen zo graag leven, zeker nu, omdat ze weten dat hun tijd beperkt is. Ik vond dat fantastisch om te zien. Dus heftig? Ik denk dat het programma vooral veel liefde en levensvreugde uitstraalt.

Maar je besefte wel dat je ze na die draaidagen misschien nooit meer zou terugzien? Van de zes geportretteerden leven er nog twee.

Het afscheid was altijd heel moeilijk. Ik ben met elke geportretteerde drie dagen samen geweest. Die mensen hebben zich voor mij opengesteld en ik ben enorm blij en trots dat ik ze heb mogen leren kennen. Ze zaten al snel in mijn hart. Maar dan vertrek je na die drie dagen wel met het idee: ik hoop dat ik ze nog eens kan terugzien. Op emotioneel gebied is dat een rollercoaster, maar ik bekijk het als een positieve rollercoaster. We zijn geen drie dagen kommer en kwel gaan filmen, we hebben nooit een portret gemaakt van iemand die in een hoekje zat te huilen. Ik heb vooral veel levensvreugde gezien.

Als tv-maker sla je hiermee een andere, iets serieuzere weg in. Heb je dat gevoel ook?

Wanneer ik mezelf zie in dit programma, heb ik niet het gevoel dat daar een andere James Cooke staat. Ik blijf mezelf, maar het is wel een andere vorm van televisie. Ik werd er al op gewezen door collega’s van dat dit mijn eerste soloprogramma is op tv, maar zo voelt het niet, omdat ik het altijd heb kunnen maken met een van die mensen. Dit programma gaat over hen, niet over mij. Het is voor een keer niet de Grote James Cooke Show. Hoe fout zou het ook zijn om zelf té aanwezig te zijn? Wij maken een portret dat geliefden die achterblijven nog jaren kunnen koesteren. Ik moest naar de achtergrond verdwijnen, wat natuurlijk heel anders is dan in andere tv-programma’s die ik heb gemaakt. Normaal gezien spring ik voor een camera wanneer ik er eentje zie (lacht), maar als je zo’n programma maakt, weet je heel goed waar je plaats is.

Je bent heel ontwapenend, dat wisten we al uit de Gert Late Night-rubriek ‘Bedgeheimen’. Bestaan er voor jou taboes?

Ik ben als tv-maker wel aangetrokken tot thema’s waar de meeste andere mensen een grote bocht rond maken. Ook het thema dood wil ik niet uit de weg gaan. Dankzij Leef! krijg ik nu de kans om het taboe te doorbreken, of het in ieder geval minder groot te maken. Ben je bang? Hoe voel je je vandaag? Zulke vragen ga ik niet uit de weg. Ik wil zo’n thema niet doodzwijgen, sorry voor de woordkeuze. Omdat ik dat hard vind voor die mensen. Alsof ze niet bestaan. Ik luister trouwens ook echt graag. Dat zie je in Bedgeheimen , maar zeker ook in dit programma. Ik ben oprecht geïnteresseerd in hun leven en hun strijd.

In ‘Leef!’ laat je ook laatste wensen in vervulling gaan. Wat zou jouw laatste wens zijn?

Laat ons vooral hopen dat ik nooit hoef na te denken over wat mijn laatste wens zou zijn. Mensen vragen me nu of ik sinds de opnames anders kijk naar de dood. Nee, want ik ben niet terminaal. Ik kan me niet voorstellen hoe het is om veel te vroeg afscheid te moeten nemen van het leven. Maar als ik op de laatste wensen in het programma mag afgaan, zal het iets te maken hebben met familie en vrienden. Ze willen altijd nog iets bijzonders beleven met mensen die dicht bij hen staan.

Naast tv-maker ben je ook een theaterman. In hoeverre heeft corona een impact gehad op je professionele bezigheden?

Ik heb genoeg werk gehad, dus ik mag zeker niet klagen. Ik zat in De Slimste Mens ter Wereld , ik heb online theaterproducties gemaakt, ik had Leef!. Het zou dus wel heel fout zijn als ik hier ga klagen over corona. Ik denk vooral aan al die muzikanten, theatermakers, geluid- en lichttechnici, artiesten, mensen met een café of restaurant, … Mensen die nu zitten te wachten om weer aan de slag te gaan. Mijn verloofde Dorian is artiest en zit al thuis sinds maart. Er zijn gezinnen die nu de huur niet meer kunnen betalen, die het met de helft minder moeten doen. Vreselijke tijden zijn het voor die mensen.

Wat is het eerste dat je doet wanneer de restricties wegvallen?

Mijn mama bezoeken! Ze zit als hartpatiënt en gepensioneerde in twee risicogroepen en volgt de maatregelen minutieus op. We hebben elkaar al heel lang niet meer kunnen vastpakken. Vanaf het moment dat zij haar tweede prik heeft gehad, storm ik bij haar binnen.

‘Leef!’, elke maandagavond om 20.35 uur op Play4.