Johan Heldenbergh schittert in Hollywood-film The Zookeeper’s Wife: “M’n marktwaarde is verhoogd, m’n loon niet”

De Poolse Antonina en haar man Jan Zabinski wisten tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan 300 Joden uit de handen van de nazi’s te redden door ze een schuilplek te bieden in hun dierentuin. Een verhaal dat schreeuwde om een verfilming. De Amerikaanse actrice Jessica Chastain stond erop dat Johan Heldenbergh de rol van Jan Zabinski zou spelen. En zo geschiedde. Opnieuw een Vlaamse acteur die door Hollywood wordt erkend.

Hoeveel stress heerst er op de set van een grote productie in vergelijking met Belgische films?
Over het algemeen is er weinig verschil. Alleen de schaalvergroting is even wennen. Er waren wel vier producenten constant aan de monitor geplakt bij de opnames. Dat ben ik niet gewoon. Maar ik had aanvankelijk meer stress omdat ik met Jessica Chastain en Daniel Brühl mocht spelen. Ik ben al starstruck als ik Els Dottermans tegenkom, laat staan acteurs met zo’n palmares. Ik wou mijn beste beentje voorzetten, want ik had een dragende rol met veel verantwoordelijkheid. Ergens speelt het mee dat als je geen goede acteerprestatie neerzet, je internationale carrière voorbij is. Dat is louter angst natuurlijk.

Ik kan me anders wel voorstellen dat er nu meer deuren opengaan.
Buitenlandse producenten kijken nu al iets minder vreemd op als mijn naam naar voren wordt geschoven voor een bepaalde rol. Dat helpt hen om een film makkelijker te verkopen bij financiers. Zo werkt het systeem nu eenmaal. Ik merk dus wel een verschil op dat vlak. Mijn marktwaarde is verhoogd, maar mijn loon nog niet. (lacht) Al hoeft dat niet meteen, ik ben tevreden zoals het nu is.

Jan en Antonina Zabinski waren zeer moedig. Zou je hetzelfde gedaan hebben?
Als ik alleen de gevolgen draag, zou ik tot veel bereid zijn voor een zaak waarin ik geloof. Maar niet als ik mijn kinderen in gevaar zou brengen. Dat frappeerde me het meeste in hun verhaal. Ze hebben ook het leven van hun kind in de waagschaal gesteld. Dan ga je echt voor een hoger doel, dat is heldendom. Hun zoo werd door de Duitsers actief gebruikt. Ze hebben letterlijk onder de neus van de bezetter Joden onderdak gegeven en buiten gesmokkeld.

Hoeveel wist je over het leven in de getto’s?
Ik was als jonge kerel gefascineerd door de holocaust. Alle boeken die er indertijd beschikbaar waren in het Nederlands heb ik gelezen. Ik was dus goed voorbereid. En toch was ik onder de indruk van de decors. Zo’n Amerikaanse productie mag je niet onderschatten. Meestal gebruik je als acteur je verbeelding op een filmset, maar dat was deze keer niet nodig. Ik moest niet acteren, gewoon rondkijken met empathie. Ik herinner me een opname waarbij ik het getto binnenreed en er plots 800 figuranten me passeerden, zogezegd op weg naar het station om naar de kampen te worden afgevoerd. Die scène heeft de film helaas niet gehaald.

Werken met dieren in films wordt altijd afgeraden. Is dat een fabeltje?
In dit geval toch. De opzet was om alleen met echte dieren te werken. Er zijn slechts een paar digitale ingrepen geweest. Jessica en ik zetten ons allebei in voor dierenrechten, dus wilden we geen dieren dwingen. Ik was wel bang om met olifanten te werken. Het zijn zulke imposante dieren en ze hebben een eigen willetje. Het viel al bij al goed mee. Ik heb al moeilijkere draaidagen gehad met menselijke acteurs. (lacht)

Oorlogsretoriek, termen als fascisme en nazisme worden opnieuw gehanteerd. We hebben nog niets geleerd?
Ik vind het een gevaarlijke periode. Het is allemaal heel kwetsbaar. Die termen worden niet altijd onterecht gebruikt als je ziet dat de man naast de huidige Amerikaanse president openlijk een neo-nazi is. Het is pijnlijk hoe de waarheid geweld wordt aangedaan en de publieke opinie wordt bespeeld. We kunnen echt wel lessen trekken uit de geschiedenis en moeten elke kans aangrijpen om een derde wereldoorlog te vermijden.

Een tijd terug kampte je met een burn-out. Welke voorzorgen neem je om niet in dezelfde val te trappen?
Door ‘nee’ te zeggen, ook tegen dingen die ik graag zou doen. Ik laat me niet meer zo zot maken om verschillende projecten tegelijkertijd aan te nemen. Ik heb mijn les wel geleerd.

The Zookeeper’s Wife is vanaf 10 mei te zien in de bioscoop.

(Henk Malyster)

Bekijk hieronder de trailer: