Bart Moeyaert brengt nieuwe roman: “Ik blijf een ingang vinden om als kind te denken”

35 jaar na zijn debuut Duet met valse noten pakt auteur Bart Moeyaert uit met een nieuwe roman: Tegenwoordig heet iedereen Sorry. Een verhaal over een meisje met een gebruiksaanwijzing en haar broer die wordt beschouwd als een zorgenkind. Maar eigenlijk gaat het boek gewoon over Bart zelf.

Tekst: Steven Verhamme / Foto: Filip Naudts

Hoe kom je aan die prachtige titel van je nieuwe boek?

Terwijl ik aan mijn boek werkte, heb ik aan verschillende titels gedacht. De uiteindelijke titel vond ik in de scène waarin de moeder van het hoofdpersonage Bianca die opmerkelijke zin ook letterlijk uitspreekt. Ik las er bij het herlezen altijd overheen. Het verhaal speelt zich af in de wereld zoals die nu draait. Naar mijn idee zegt iedereen voortdurend sorry. Het is een gemakkelijk woord geworden, waardoor het aan betekenis heeft verloren. Aan de andere kant merk ik op dat niemand het nog nodig lijkt te vinden zich te verontschuldigen. Sorry lijkt een nutteloos woord geworden. Denk aan al het gif dat zonder sorry gespuid wordt op sociale media.

Waarom is Sorry met een hoofdletter geschreven?

Mijn hoofdpersonage Bianca maakt van het woord een naam. Op het moment dat Bianca de soapactrice Billie King ontmoet, noemt ze zichzelf Sorry. Billie King gaat onmiddellijk mee in de wereld van Bianca. Ze vervangt heel tijdelijk de moeder die niet meer omkijkt naar haar dochter.

Het meisje is een ‘kind met een handleiding’. Hoe construeer je zo’n personage in je boek? Is dat door observatie?

Bij elk boek begin je als schrijver bij jezelf. Soms ga ik terug naar mijn kindertijd om dicht bij mezelf te blijven. Als jongste van een gezin van zeven zou je me kunnen vergelijken met Alan, het broertje van Bianca. Als jongste kreeg ik naar mijn gevoel veel aandacht. Ik heb me in de plaats gesteld van al mijn broers in één personage. Hoe is het om ‘het andere kind’ te zijn, het kind dat minder aandacht krijgt?

Angst is een centraal thema. Hoe moeilijk is het om je in te leven in een 12-jarige die in angst leeft?

We denken na onze 21ste verjaardag aan onze toekomst, we schetsen ons leven als volwassene. Terugkeren in de tijd wordt daardoor lastiger. Mensen denken op den duur voor de gemakkelijkheid ook dat ze niet meer weten hoe het was, acht of twaalf of zestien zijn. Ik heb nog altijd een connectie met mijn kindertijd en jeugd, waardoor ik een ingang blijf vinden om als een kind of jongere te denken en te voelen. Dit boek heb ik niet geschréven voor twaalfjarigen. Ik heb het als twaalfjarige verteld aan een leeftijdsgenoot. Dat is iets geheel anders. Nog nooit vond ik de toon en de vertelstem van mijn hoofdpersonage zo belangrijk als in dit boek.

Heb je het gevoel dat het schrijven je makkelijker of moeilijker afgaat naarmate je ouder wordt?

Het wordt moeilijker. Het is vreemd om dat vast te stellen, want ik dacht dat het door de ervaring juist eenvoudiger zou worden. Als je leert koken, word je er bedrevener in. Met schrijven ligt dat bij mij blijkbaar anders. Ik wil mezelf niet herhalen. Ik ben goed in zelfsabotage. Ik ga mezelf altijd weer in vraag stellen. Tegenwoordig heet iedereen Sorry is daardoor een compleet ander boek geworden dan alle vorige.

In 2019 verschijnt een poëziebundel van je hand. Is dat iets compleet anders of overlappen die genres?

Ik werk al een tijdlang aan een bundel gedichten, maar ik heb nog niet kunnen detecteren wat het thema is. Een dichtbundel moet een richting hebben en die heb ik nog niet gevonden. Gaat het over afscheid nemen, de liefde, aftakelen? De finale beslissing welke gedichten er in de bundel komen is nog niet gevallen. Het is dus nog even afwachten.

Tegenwoordig heet iedereen Sorry is uit bij uitgeverij Querido.