Wint een Belg een Oscar? Johan Heldenbergh: “We maken zeker een kans”

LOS ANGELES – Komende nacht worden in Los Angeles weer Oscars uitgedeeld. Geen Vlaamse of Belgische films die dit jaar in de prijzen kunnen vallen, maar met acteurs Johan Heldenbergh (Quo vadis, Aida?) en Koen De Bouw (The man who sold his skin) is ons land toch goed vertegenwoordigd.

Het zijn drukke dagen voor Johan Heldenbergh, die tussen interviewsessies over zijn nieuwe film Mijn vader is een saucisse en een werktrip naar Lissabon nog een uurtje tijd heeft om over de Oscars te praten. Zenuwachtig klinkt hij niet, het is dan ook al de derde keer dat een film waarin hij meespeelt kans maakt op de overwinning. “In onze categorie, die van beste niet-Engelstalige film, maakt Another Round van regisseur Thomas Vinterberg het meeste kans. Maar Quo vadis, Aida? staat zonder twijfel op de tweede plek. Het zal heel spannend worden, net zoals toen met The Broken Circle Breakdown . Weet je dat we toen verloren met slechts drie stemmen verschil?”

Misschien moet ik je eerst even complimenteren: Quo vadis, Aida? is niet minder dan een topfilm.

“Man, het is zo’n goeie film. Tot een half uur na de screening, toen ik hem dus voor het eerst zag, was ik sprakeloos. Ik was volledig starstruck . Hoe Jasna ( Duricic, de Servische hoofdrolspeelster, red.) dat laatste kwartier van die film speelt, is ronduit werelds. Ik reken dat bij de tien beste acteerprestaties die ik ooit gezien heb. Het wil wat zeggen.”

Als er geen sprake was van corona, zou je nu dan in Hollywood zijn?

“Nee, sowieso niet. Ik weet dat ze van elke film slechts vier mensen toelaten, en ik speel niet de hoofdrol. Ik sta op plek 6 op de callsheet . Anderen verdienen het om daar te zijn. Met The Broken Circle Breakdown was dat anders, dat was mijn baby die ik zelf mee geschreven had en waarin ik een hoofdrol speelde. Nu ga ik zelfs niet wakker blijven voor de uitslag. Ik heb een kindje van 18 maanden en morgen vertrek ik naar Lissabon voor de opnames van een Franse film. Ik kan me niet veroorloven om midden in de nacht voor de televisie te hangen. Ik zal het ’s morgens wel zien aan alle sms’jes die ik gekregen heb van ‘jammer, net niet!’ (lacht).”

Zou een overwinning iets betekenen voor je carrière?

“Voor de hoofdrolspelers wel, zij zullen meer werk krijgen als Quo vadis, Aida? wint. Mijn prijs is met die nominatie eigenlijk al binnen. Want dankzij die nominatie gaat zo’n film de wereld rond, waardoor je naam en IMDB-score toch lichtjes omhoogschieten. Maar het verandert niks aan mijn ambitie die ik al decennialang koester: ik wilde goed genoeg worden om heel mijn leven lang als acteur aan de slag te kunnen blijven. Dat is niet evident. Ik las in een onderzoek van de acteursgilde dat maar 9% van alle acteurs in Vlaanderen daarin slaagt. Ik ben daar dus bij en hoop daarbij te blijven.”

Het is je derde keer in een film die kans maakt op een Oscar. Ik ging altijd uit van de tweede.

“Ik had een rol van zo’n tien seconden in een film (Antonia’s Line, red.) die in de jaren 90 al een Oscarnominatie in de wacht sleepte, en toen ook won. Nu is het dus de derde keer, wat uitstekend op mijn mentale cv staat (lacht). Mijn bucketlist van toen ik 20 jaar was, is al volledig aangestipt. En eigenlijk ruim overschreden. Ik word dan ook elke dag dankbaar wakker. Weet je dat ik onlangs auditie mocht doen voor een stem in een Disneyfilm? En niet in de Vlaamse versie, maar wel in de internationale versie. Het feit dat ik daarvoor gevraagd word, is onwerkelijk. Al denk ik toch niet dat ik de rol ga krijgen.”

Ook opmerkelijk: er is nog een andere Vlaamse acteur die kans maakt om in jouw categorie te winnen.

“Klopt. Twee Vlaamse acteurs tegenover elkaar, dat is hét bewijs dat de Vlaamse cinema goed werk levert, dat het VAF goed werk levert, dat de Tax Shelter goed werkt. Die Tax Shelter zorgt voor meer coproducties met het buitenland, waar ze heel graag meesurfen op die gunstige regeling in België. Vaak is er dan een clausule waarin staat dat er een aantal Belgen voor en achter de camera moeten meedraaien. Dat biedt kansen voor ons. Ook worden er hier hele goeie commerciële films gemaakt, die het in heel Europa goed doen en waardoor de Vlaamse film een kwaliteitslabel is geworden. In Frankrijk kijken ze met grote ogen naar wat wij hier allemaal maken. Talent krijgt hier echt een kans. En om dat zo te houden, mag je absoluut geen middelen afnemen van het VAF of het Tax Shelter. Want dan is het gedaan met deze weelde.”

Wanneer krijgt het grote publiek de kans om je aan het werk te zien in ‘Quo vadis, Aida?’?

“Dat hangt af van wanneer de bioscopen weer open mogen. Maar onderschat de coronacrisis in de cinema niet: wij zijn vertrokken voor vier of vijf jaar van ellende. Er liggen immers zoveel films nog op het schap – want de grote filmlanden zijn vorig jaar gewoon blijven doorwerken, maar alle releases werden uitgesteld – dat het nog maar de vraag is hoe lang een Oscargenomineerde film in België te zien zal zijn. Want wat gaan de bioscopen doen? Op veilig spelen. Kiezen voor zekerheden, zoals Marvelfilms. Zelfs de kleine, alternatieve bioscopen zullen kiezen voor zekerheid. Ze programmeren de films waarvan ze de grootste return verwachten. Dat maakt het heel lastig voor alternatieve films.”

Laatste vraag: wie krijgt de beeldjes voor beste film, beste acteur en beste actrice?

“Ik heb niet eens alle films gezien. Ik weet zelfs niet waar ik ze zou kunnen bekijken. Mank heb ik gezien, die vond ik goed, maar niet top. The Trial of Chicago 7 heb ik gezien: wel oké, maar ook niet wauw. De laatste keer dat ik echt onder de indruk was van een Oscargenomineerde film, was van Three Billboards Outside Ebbing, Missouri uit 2017. Ik hou dus wel van Frances McDormand, al vind ik al haar personages te veel op elkaar lijken. Net daarom ben ik zo’n fan van Gary Oldman, die vaak een metamorfose doormaakt.”