Op reis naar het midden van de aarde. Quito, de Ecuadoriaanse hoofdstad

Een metropolis met een boeiende geschiedenis, pal op de evenaar, omgeven door vulkanen, en klimatologisch is het er een heel jaar lang lente. Ons lijkt het onmogelijk om niet gefascineerd te raken door Quito, een van de hoogstgelegen hoofdsteden ter wereld.

Durf je de koepel van de Iglesia de Santo Domingo beklimmen? Zonder nadenken knik ik bevestigend op de vraag van mijn gids Gonzalo, die me na een rondleiding langs de kunstschatten in de kerk naar boven leidt. Op het dak waag ik me over een smalle richel tot aan een kleurrijke koepel, die mijn exclusieve uitzichtpunt over Quito wordt. En het is meteen raak! Quito blijkt een gigantisch grote stad, helemaal te midden van het Andesgebergte. Het historische centrum met haar machtige kerktorens en kloostergebouwen ziet er nog uit zoals de Spanjaarden het van de 16de tot de 18de eeuw hebben opgetrokken. Net ten noorden van het Centro Histórico bevindt zich het moderne stadsdeel met hoge kantoorgebouwen, appartementsblokken en de grotere hotels, terwijl de volksere wijken tegen de berghellingen aan zijn gebouwd. Mijn gids somt de namen van de verschillende wijken en de vulkanen rondom de stad op. Maar Quito is zo overweldigend, dat het wat veel is om dit zicht op de stad in een keer in me op te nemen.

Pittige klim

Een tweede panoramapunt, waar we naartoe trekken, is het Monumento del Virgen de Quito. Dit 35 meter hoge beeld waakt over de stad bovenop de El Panecillo. De klim ernaartoe is best pittig, te meer omdat elke stap er een is op bijna 3.000 meter hoogte. Door het gebrek aan zuurstof gaan inspanningen hier zwaar doorwegen, en daar hou je tijdens een bezoek aan Quito en het uitstippelen van een rondreis door Ecuador toch best rekening mee. In het geval van het Monumento del Virgen de Quito hoef je wel niet per se een inspanning te leveren, want je kunt er ook voor enkele dollars met de taxi heen. Rondom dit monument met weidse uitzichten op Quito en het Andesgebergte bevinden zich tientallen eetkraampjes, waar toeristen en locals gezellig verbroederen tijdens de lunch. Hier vind je in december trouwens ook de hoogste kerststal ter wereld.

Sterke Vlaamse invloed

Na de afdaling van El Panecillo neem ik in het historische centrum van Quito nog wat tijd voor een bezoek aan enkele opvallende kerken, die getuigen van het religieuze fanatisme tijdens de Spaanse kolonisatie. De barokke façade van de Iglesia de la Compañia de Jesús is opgetrokken met vulkanische stenen, terwijl het interieur door al het goud meer weg heeft van een paleiszaal. Behalve misvieringen vinden er geregeld avondconcerten plaats, wat de hele setting in een mystieke sfeer doet baden. In het aangrenzende kloostergebouw bots ik in een tijdelijke tentoonstelling over de jezuïeten in Zuid-Amerika op de foto van een naamgenoot. Het onderzoek loopt of hij familie van mij is, maar in de loop der eeuwen hebben Vlaamse missionarissen in Quito met zekerheid een grote invloed op de kunst en de samenleving nagelaten. Mechelaar Joos de Rijcke of Jodoco Ricke geldt zelfs als een van de pioniers van de Escuela Quiteña (School van Quito), een van de belangrijkste kunststromingen uit de koloniale geschiedenis van Zuid-Amerika. Werk van de Escuela Quiteña is in alle religieuze gebouwen van Quito terug te vinden, ook in het Convento de San Francisco, het oudste en grootste koloniale complex in de stad. Tijdens een rondleiding door het klooster blijkt dat onze landgenoot Joos de Rijcke niet enkel oog voor de kunsten had, want hij stichtte er ook de allereerste bierbrouwerij op het Latijns-Amerikaanse continent. Salud!

Tijdens de Goede Week vormen de kerk en het klooster van San Francisco elk jaar opnieuw het start- en eindpunt van de Procesión de Jesus del Gran Poder. Duizenden Ecuadorianen nemen er aan deel. Allen krijgen ze gedurende een halve dag een paars habijt met puntmuts om ermee in processie door de stad te lopen. Een beperkt groepje mannen gaat nog een stap verder: ze geselen zich en in bloot bovenlijf dragen ze net als Christus een houten kruis met zich mee. Op het eind van de urenlange processie sluiten spontaan ook veel toeschouwers aan, wat de volksdevotie compleet en heel emotioneel maakt.

Kussen op de evenaar

Behalve het bijwonen van religieuze tradities en bezoeken aan cultuurhistorische plaatsen valt er in Quito nog veel meer te beleven. Een lekkere aanrader is een culinaire workshop bij Cooking Class Experience Ecuador, waar in kleine groepjes naargelang het seizoen een typisch Ecuadoriaans gerecht wordt bereid. De sympathieke chef-kok Karen overlaadt haar gelegenheidssouschefs met tips en goede raad, zodat zelfs een kluns in de keuken als ik er in slaag een fanesca, een maaltijdsoep, te bereiden.

Een absolute must tijdens een verblijf in Quito is een bezoek aan Mitad del Mundo, het midden van de wereld, net ten noorden van de stad. Eind 18de eeuw kwam een expeditie onder leiding van de Franse wetenschapper Charles Marie de La Condamine tot de conclusie dat de evenaar exact op die plaats loopt. En daar zijn de Ecuadorianen bijzonder fier op. Bij de onafhankelijkheid in 1830 werd het land zelfs genoemd naar de evenaar. Vorige eeuw volgde de bouw van een piramidevormig monument, waarrond intussen een groot toeristisch park is ontstaan. Onze eerste stop hier is het Museo Solar Intiñán. De hutjes met poppen van inheemse volkeren en opgezette dieren komen wat te schools over, maar de experimenten op de evenaar zijn verrassender. Zo blijkt het quasi onmogelijk om je evenwicht te behouden als je op de evenaar geblinddoekt probeert te wandelen. Een ei blijft – na veel geduld en een tiental keer proberen – mooi balanceren. Best amusant allemaal, al zou het effect van de evenaar niet bij elk experiment even doorslaggevend zijn.

Heel Instragammable op de site van Mitad del Mundo is het gigantische monument op de evenaar met in de voorgrond de iconische gele lijn, die de evenaar aangeeft en waar alle bezoekers staan te pronken om even gelijktijdig op zowel het noordelijke als zuidelijke halfrond te staan. Romantische zielen kussen elkaar op de evenaar.

Beklim eens een vulkaan

Nog een toeristische troef van Quito is de overweldigende natuur rondom de stad. Een boeiende manier om die te verkennen, is een ritje met de TelefériQo op de flanken van de vulkaan Pichincha. In amper tien minuten brengt de kabelbaan bezoekers van 2.850 m naar 4.000 m hoogte, waarna het nog minstens 3 uur stappen is tot op de top van de vulkaan. Uiteraard is dit alleen weggelegd voor reizigers met een goede conditie en pas na enkele dagen van acclimatisatie. Leuk om doen aan het bergstation van de TelefériQo – en helemaal niet uitputtend – is een schommelbeurt, waarbij het lijkt alsof je hoog boven de stad zweeft.

Een tweede uitstap vanuit Quito brengt me naar het gebied rond de vulkaan Antisana, dat pas sinds vorig jaar als nationaal park is erkend. Op een van de weinig geasfalteerde wegen door de bergen maken we een fietstocht, die boven de 4.000 meter algauw een uitputtingsslag wordt. Veel minder zwaar en zelfs haalbaar voor gezinnen met kinderen is een korte wandeling aan de oevers van de Laguna de la Mica. En de streek rond Quito biedt nog zoveel meer, zoals onder andere de warmwaterbronnen van Papallacta. Bovendien zijn de Stille Oceaan (met de Galapagoseilanden) en het Amazonewoud ook niet zo ver weg. Die nabijheid van zoveel indrukwekkende natuur in een land met een rijke cultuurhistorische traditie maakt van Quito een van de topbestemmingen in Latijns-Amerika. (Door Kris Clerckx)