Dieter Coppens en acht mensen met jongdementie openen ‘Restaurant Misverstand: “Het is zo’n programma dat onder de huid kruipt”

Vanaf aanstaande woensdag opent Dieter Coppens de deuren van het nieuwe ‘Restaurant Misverstand’, het eerste restaurant in België waar het voltallige personeel de diagnose jongdementie heeft. “Dit was een pittig programma om te maken”, aldus de presentator.

In Vlaanderen hebben naar schatting meer dan 125.000 mensen de hersenziekte dementie. Bijna 7.000 daarvan zijn jonger dan 65 jaar. Hun geheugen, spraak en vaardigheden gaan langzaam achteruit. Door hun ziekte krijgen mensen met jongdementie vaak te maken met onbegrip. Daarnaast moeten ze vaak verplicht stoppen met werken, waardoor hun zelfvertrouwen een deuk krijgt. Daar wil Restaurant Misverstand verandering in brengen: door de buitenwereld te tonen wat ze wél nog kunnen. Natuurlijk zal niet alles van een leien dakje lopen, want geen enkele medewerker heeft al ervaring in de horeca. Maar fouten maken kan in dit restaurant geen kwaad. “Wat te vaak gebeurt, is dat mensen met jongdementie thuis zitten en eigenlijk niks meer mogen. Hun taken worden overgenomen door anderen, terwijl het zo belangrijk is om te focussen op wat ze wel nog kunnen. Om hen het gevoel te geven dat ze er wel nog bij horen.”

Ik heb de eerste aflevering al mogen zien en ik kan niet anders zeggen dat het enorm aangrijpt. Ik kan me voorstellen dat dit niet het gemakkelijkste programma was om te maken.

“Klopt. Het is zo’n programma dat onder de huid kruipt. Ik merkte dat ik soms volledige dagen met een krop in de keel rondliep en dat er ‘s avonds, in de auto, tranen over mijn gezicht rolden. Mijn ogen zijn opengegaan en zeker die eerste dagen ben ik wel geschrokken. Want jongdementie is meer dan vergeetachtig zijn, het heeft een impact op spraak, motoriek, oriëntatievermogen, … Als je aan jongdementie lijdt, worden alle rollen die je hebt in het leven je ontnomen: je beroep, je relatie met je partner, je rol als ouder. En het kan ons allemaal overkomen. Daarom vond ik het zo belangrijk om dit te maken. We mogen niet iedereen die een beperking heeft zomaar laten vallen.”

Je bent zelf al geconfronteerd geweest met dementie in je eigen familie, bij je twee grootmoeders.

“Ik heb het inderdaad van dichtbij gezien, maar op 80- of 90-jarige leeftijd is dat toch nog iets anders dan jongdementie. Maar ik herinner me wel hoe mijn oudste grootmoeder aftakelde. Ze zat in een home in Oostende en als ik op bezoek ging, samen met mijn kinderen, waren er eerst nog wel wat standaardvragen, maar dat werden er telkens minder. Hoe ben je naar hier gekomen? Zijn dat jouw kinderen? Op den duur bleef ze die twee vragen de hele tijd herhalen. Wist ze op den duur nog wie ik was? Geen idee. Maar dat ze een menselijke aanwezigheid voelde die haar liefhad, dat weet ik wel zeker.”

Sommige deelnemers wisten al na tien seconden niet meer wat ze net hadden gegeten. Wisten ze wel nog wie jij was, of dat ze aan dit programma deelnamen?

“De meesten wisten goed dat ze aan een tv-programma deelnamen. Ze keken er ook telkens naar uit om in de keuken of de zaal te staan en zich te kwijten van hun taak. Bij sommigen had ik mijn twijfels of ze mij herkenden, zelfs na al die weken. Maar uiteindelijk liep het restaurant wel. De evolutie was onmiskenbaar, en dat was heel mooi om te zien. Natuurlijk waren er goede en minder goede dagen. Het werk had ook een impact op hen. Claude, een van de deelnemers, zei me dat hij ‘s nachts wakker lag, omdat hij iets minder ver stond in het traject dan anderen. Hij was dus nog iets beter, maar werd wel geconfroteerd met anderen die veel minder konden. ‘Dat staat mij ook nog te wachten’, zei hij. In ieder geval hebben ze allemaal veel aan elkaar gehad. Het waren bondgenoten in de strijd tegen jongdementie. Dat was mooi om te zien. Nu is het een hechte vriendengroep geworden die elkaar geregeld ziet om samen te gaan eten, of om op weekend te gaan, zoals dat binnenkort gebeurt.”

‘Restaurant Misverstand’, vanaf 16 maart elke woensdag om 20.35 uur op Eén.