Uitwaaien op de biohotspot van de Noordzee: Schiermonnikoog. De Nederlandse parel van de Wadden

Slechts op enkele uren rijden, diep in Nederland, ligt een uniek stukje natuurparadijs. Schiermonnikoog. Gelegen in de Waddenzee en qua landoppervlakte slechts 40 km² groot. En toch thuisbasis voor meer dan 10.000 planten en diersoorten én onmisbare stopplek voor miljoenen vogels. Dé biohotspot van de Noordzee. Ideaal oord voor actie, culinaire hoogstandjes en vooral veel rust.

Dankzij zijn brede zandstrand is Schiermonnikoog, het meest oostelijke Waddeneiland van Nederland, vooral in de zomer een toeristenmagneet. Maar ook tijdens de donkerste maanden van het jaar is Schier meer dan enkel een groot stiltecocon. Want Lyte Pole wordt geprezen om zijn rust. Niet verwonderlijk want het hele eiland is nationaal park. Flora is hier duidelijk koning. De helft van alle planten en bloemen die in de Nederlandse floraboek staan vermeld, zijn hier terug te vinden en worden nauwelijks verstoord. Want met net geen 950 inwoners is Schier autoluw en enkel bereikbaar per veerboot. Enige opstapplek is Lauwersoog, ook de onze dus. Vijfenveertig minuten later bereiken we het op één na kleinst bewoonde Waddeneiland. Een taxi brengt ons naar de groene lanen van Schiermonnikoog-Dorp, nauwelijks vier kilometer verderop. Een pittoresk, schattig gehucht en

tevens de kleinste gemeente van Nederland. Al tijdens onze korte rit merken we meteen de rust en ruwe schoonheid die het eiland uitstraalt.

Kompas in de duisternis

Onze slaapplek voor de volgende dagen: Om de Noord, het meest noordelijke hotel aan de rand van het meest noordelijk gelegen dorp van Nederland. Beter in de uithoek van (Fries) Nederland kan je niet zitten. Het uitzicht vanuit onze kamer is fenomenaal: een 180-graden gezichtsveld over de licht ondergesneeuwde duinen met dé landmark van het eiland als eenzame bewaker: de rode vuurtoren. Eén van de twee torens die de ‘skyline’ domineren. Overdag model voor Instagrammabele foto’s, ’s nachts met zijn lichtantenne kompas in de duisternis voor schepen én magische spelbreker van een imposante sterrenhemel. Even verderop ligt de niet-actieve witte Zuidertoren. Vanaf juli wordt hij dagelijks verlicht met prachtige projecties van

kunstenaars. Aanrader zeker wanneer je deze baken al fietsend tussen de paadjes van de duinengordel passeert. Vervoersmiddel bij uitstek op Schier is de tweewieler. Niet erg want de gemakkelijk bereikbare minipaadjes nodigen uit om op de pedalen te trappen. De Fietsersbond beloonde Schier niet toevallig met de stempel ‘Fietsgemeente 2022’.

Aarde kussen

Afspraak van onze eerste activiteit is bunker De Wasserman. Restant van de Atlantikwall en met 20 meter de hoogste spot van Schier. Dé plek om het eiland in één blik te aanschouwen. Boven op het betonnen oorlogsmonument is zelfs bij slecht weer te zien hoe hemel en aarde elkaar intens ontmoeten en het natuurlijk licht de omgeving in een mysterieuze gloed onderdompelt.

Onderdompelen zal wandelcoach Jacqueline ons ook doen. In onze eerste stapjes mindful wandelen. Na een kopje thee vertrekken we op eigen tempo de woeste natuur in. We stappen niet “maar kussen met onze voeten de Aarde”, fluistert ze ons met haar rustige stem toe waardoor ze ons ook mentaal nog dichter bij de natuur brengt. Het geluid van onze voetstappen wordt enkel onderbroken door het getrappel van Exmoorpony’s en enkele uiterst zeldzame Sayaguesarunderen die het eiland huisvest. Herboren maken we daarna kennis met een andere troef. De culinaire keuken. Doordat het ondiepe water van de Waddenzee vlug opwarmt, groeien algen er snel. De basis voor een enorme rijkdom aan voedsel voor vissen, vogels en zeehonden. Maar niet alleen in zee, ook op het bord zit het gebied vol verrassende smaken. Met zeekraal en vooral veel verse vis. De gastrinomische keuken is een verlengstuk van de puurheid van het eiland.

Vette wielen

Bij (val)avond valt het al extra hard op hoe donker Schier kan zijn. Met bijna geen lichtvervuiling echt de donkerste plek van Nederland. Een garantie op een dot van een sterrenhemel dus. Volgens metingen zo’n 3.000 per onbewolkte maanloze nacht. Enkel onderbroken door het ronddraaiend licht van de vuurtoren. Om op zijn Nederlands te zeggen: ook te land, ter zee en in de lucht imponeert het natuureiland.

De volgende ochtend, geen klassiek ontbijt maar een ontbijtkoek en dampende kop koffie in de hand, bovenop alweer Wasserman. Startplek ditmaal voor onze fatbiketour. Dé manier om langs de rauwe randen het wilde eiland in alle uithoeken te verkennen. Zeker in de winter. Gids van dienst is Erwin Zantinga. Wereldreiziger, avonturier en geoloog in wording en dus levende encyclopedie op twee wielen. Met het geluid van de botsende golven in de verte als startsignaal beginnen we. Na enkele honderden meters fatbiken zien we het ook: nergens ter wereld verandert het landschap op zo’n recordtempo op zo’n korte afstand. Duinen, bossen, polders, kwelders, wadplaten en kleine plassen. De extra ‘vette’ wielen van onze bike zijn geen overbodige luxe in zoveel diversiteit. Een gebied dat Erwin als zijn broekzak kent, zeker na diens krachtexploot enkele jaren geleden. Vechtend tegen de ruwe natuurelementen wandelde hij 28 uren non-stop langs de 28 stokoude strandpalen. Naast een uitgebreide kennis heeft hij ook gelukkig een goede dosis empathie, zeker voor onze kuitspieren. Op tijd en stond stoppen we om te genieten van de weidse vergezichten, de mythes of laten we gewoon de stilte van de natuur in ons opnemen.

Superbreed strand

We zien meer grazers dan mensen, voelen ons eventjes alleen op de wereld, en de wereld lijkt van ons alleen. Z-a-l-i-g. Via een van Europa’s breedste stranden (tot wel 1 kilometer) trappen we terug richting dorp, waarna een massage volgt en de gouden handen van Barbera Massing Massage ons abrupt weer in rustmodus duwen.

De volgende ochtend zoeken we opnieuw de zandkorrels op. Met één wiel extra dan. Want de wind nodigt extra uit tot onze activiteit van de dag. Blokarten. Met een gocartachtige driewieler over zandkorrels scheuren dus. Na een korte briefing, zeil strak gespannen, zoeven we niet veel later over het kale strand. De gezond priemende wind in ons gezicht, beukend tegen natuurelementen en met enkel de zee als toeschouwer.

Naast Great Barrier Reef

Een wheelie en tientallen donuts later is het tijd voor de populairste activiteit, een must-do op Schier. Wadlopen. Lopen over werelderfgoed. Want dat is de Waddenzee. Sinds 2009 in het Unesco-rijtje met de Kilimanjaro, Great Barrier Reef en Grand Canyon. Niet even bekend misschien maar met de voeten stevig in het zand beseffen we waarom deze zee in dit select gezelschap is terechtgekomen. Een dynamisch gebied dat om de zes uur, elk tij, verandert, maar nergens zo ongerept bereikbaar is.

Pas bij vertrek realiseren we dat we de trouwste toerist, de zeehond, niet hebben gezien. Een extra reden om terug te komen. Want na enkele uren wisten we al waarom deze plek het mooiste natuurstekje van Nederland wordt genoemd. Een kunstwerk vervaardigd door Moeder Natuur. En toch, toch is Schier duidelijk veel meer dan enkel natuur en plezier.

Praktische info:

Interessante websites: www.visitwadden.nl/waddeneilanden, www.vvvschiermonnikoog.nl

Logies: Strandhotel Om de Noord (www.hotelomdenoord.nl)

Activiteiten: Mindful wandelen: www.beginmaar.nl, Blokarten en/of powerkiten: www.reactief-buitensport.nl, Fatbiken via info@atbiketoursschiermonnikoog.nl, www.fatbiketoursschiermonnikoog.nl

Culinaire aanraders: De goddelijke bisque van waddengarnalen in Wad Anderz (www.wadanderz.nl), Tapasmenu in restaurant Noderstraun (www.restaurantnoderstraun.nl)

Wist-je-dat…
… Schier een autoluw eiland is en enkel bereikbaar met de veerboot via Lauwersoog (vijf uitvaarten per dag)?
… door een samenspel van rauwe zandbanken en wind het brede strand nog verder uitdijt?