Exclusief interview met Ruud Gullit: “Die Gouden Generatie heeft ook niet gebracht wat ervan verwacht werd”

Wat leert een interview van een half uur met Ruud Gullit? Dat de vroegere middenvelder, inmiddels scherpe voetbalanalist, ondanks al zijn titels en prijzen niet in zijn voetbalverleden leeft. Dat de Nederlander van Surinaamse afkomst intussen al even begenadigd is in e-sports als op een voetbalveld vroeger. En bijna even goed in golfen. Dat De Zwarte Tulp nog steeds even geëngageerd is inzake racisme in het voetbal. “Niet zo naïef zijn, Frank.” En nog steeds even gek op Egypte. En nu ook op zijn Skechers. 30 minuten Gullit: leuk hoor.

Ruud Gullit, vandaag precies 62 jaar, is zonder meer een icoon van het Nederlandse voetbal. Een greep uit zijn indrukwekkend palmares: zes landstitels met Feyenoord, PSV en AC Milan, tweemaal de Europacup 1 met AC Milan, Europees kampioen met Nederland, Ballon d’Or in 1987, twee keer Wereldspeler van het Jaar, in de Top 100 van World Soccers Greatest Footballers of All Time. Say no more … Op zijn palmares als trainer tussen 1996 en 2011 (Chelsea, Newcastle, Feyenoord, LA Galaxy en Terek Grozny) prijkt dan weer de FA Cup met Chelsea, als eerste buitenlandse coach. En daarna bleef de Nederlander van Surinaamse afkomst als analist voor Engelse en Nederlandse voetbalprogramma’s nog steeds een levende legende. Een man met een mening. En nog steeds immens populair, omwille van zijn charisma, maatschappelijke opvattingen (vooral over racisme), zijn humor …

Best grappig, trouwens. Ik interviewde het trio Marco van Basten-Frank Rijkaard-Ruud Gullit in ‘88 in Milanello, het oefencentrum van AC Milan – het gouden Nederlandse trio van de Italiaanse topclub was net met Oranje Europees kampioen geworden. Bij onze terugkeer op de hotelkamer bleek geen woord geregistreerd … Dat moet nu beter, 36 jaar later spreken we elkaar opnieuw. Aanleiding is de bekendmaking van het ambassadeurschap van Ruud Gullit die vanaf dit najaar de schoenen en kleding van het merk Skechers gaat promoten. Uit de perstekst: “Ik heb altijd een passie gehad voor stijlvolle schoenen. Mijn tijd als voetballer in Italië versterkte dat alleen maar en de uitstraling en het comfort van Skechers blijven me imponeren.”

Daarover hiernaast meer, daarmee zitten we meteen terug in Italië, in ‘88 en bij AC Milan. Mijn bandje draait nu wel.

Je was toen 26, was al twee keer in Nederland en één keer in Italië landskampioen geweest én met Nederland Europees kampioen. Hoe kijk je terug op jouw topjaren als voetballer?

“Het waren in elk geval hoogtepunten in mijn carrière, de titels met AC Milan en het EK 88 met mijn land. Maar eerlijk, ik denk daar nooit meer aan. Neen, neen, neen! Ik denk liever vooruit, geniet liever van wat voor mij ligt, in plaats van achter mij. Het is ook al zolang geleden, man! Je kan het voetbal van vandaag niet meer vergelijken met dat van toen. Het is ontzettend geëvolueerd. Maar ik ben blij met mijn periode. Ik heb het goed gehad.”

Al zei je ooit dat de enige keer dat je als voetballer echt plezier had jouw periode na AC Milan en Sampdoria was, bij Chelsea.

“Dat klopt. Omdat Milan gewoon hard werken was. Héél hard werken en winnen, winnen, winnen. Waarop ik met alles wat ik had geleerd in Italië gewoon lekker kon voetballen bij Chelsea. En minder oefenkampen en stages, veel meer vrijheden. Ik kwam ook in de Premier League aan in een periode dat het voetbal er niet zo geweldig was en ze topspelers als Klinsmann, Cantona, Bergkamp moesten aantrekken om het niveau op te trekken. Wat het vrij gemakkelijk maakte daar te spelen als je uit Italië kwam. Al was de combinatie speler-trainer geen goed idee. Maar Chelsea (één jaar speler, twee jaar speler-trainer, red.) was echt genieten.”

En dat kon je buiten het voetbal ook meer in Londen dan in Milaan?

“Ik was en ben een city-boy, van het platteland word ik niet gelukkig. Zelfs Genua (Gullit speelde tussen 1993 en 1996 ook 2,5 jaar voor Sampdoria, red.) was voor mij een dorp waar weinig te beleven was. Kortom, in Italië kreeg ik bovenop het voetbal de liefde voor beauty – hun mode, meubels, taal, eten … mee, wat voor mij heel belangrijk is geweest. Maar Londen blijft wel mijn favoriete stad. Ik kom er nog heel graag. En vaak.”

Als analist voor ‘Match of the Day’ ook. Na je trainerscarrière werd je vanaf 2011, afgezien van een korte tussenperiode als jeugdcoach en T2 bij Oranje, vooral voetbalanalist bij verschillende Nederlandse, Engelse en Italiaanse televisiezenders. Je voerde de term ‘sexy voetbal’ in. Maar is het voor jou nog wel sexy?

“Ik zie in de Premier League nog wel het spectaculairste voetbal, maar dat wil niet zeggen dat het Engelse voetbal het beste is. Dat is dan misschien eerder de Spaanse competitie, maar ook in de Serie A en de Bundesliga heb je heel goede ploegen.”

Je lijkt me wel niet het type dat zijn dagen alleen vult met voetbal.

“Oh neen, ik kijk niet dagelijks voetbal. En als een wedstrijd vervelend wordt, doe ik wel wat anders. Ik ben geen analist die alles moet zien, ik analyseer gewoon de wedstrijd.”

Ook omdat je nogal wat leuke bezigheden hebt buiten het voetbal. Golfen vooral, en ook e-sports?

“Ik heb intussen wel een goeie handicap in het golfen. 3.3, aardig toch? Maar ik ben ook vaak bezig met mijn FIFA e-sportsteam ‘Team Gullit’, opgericht in 2018. Daarmee leiden we ook e-sporters op, vind ik heel leuk. We zijn echt succesvol hoor, hebben ook al de Champions League gewonnen. Ik mag dus zeggen dat ik de Champions League geen twee maar drie keer heb gewonnen!” (lacht)

Je klinkt alsof je nog het meest trots bent op die laatste.

“Jaaa! (enthousiast) En ik had op het veld nooit een WK gewonnen, die heb ik nu met e-sports ook gewonnen! Het is toch een wereldbeker!”

“Ik was en ben een city-boy, van het platteland word ik niet gelukkig”

Je kan al even enthousiast zijn over Egypte waarmee je blijkbaar een bijzondere band hebt. Dat moet je toch even uitleggen.

“Ik ben al héél lang gefascineerd door Egypte, door Maya’s, door Inca’s … door ouwe culturen. Al van kinds af aan las ik daar veel boeken over. Waar hebben we ons leven allemaal aan te danken? Aan heel grote denkers uit die periodes, toch? Dat heb ik eens ergens verteld, waarop ik de kans kreeg een documentaire te mogen maken over Egypte. Het is een van de hoogtepunten van mijn leven geweest dat te mogen doen! Omdat ik dankzij die documentaire toegang heb gekregen tot plaatsen waar een mens normaal nooit mag komen. Daar ben ik heel trots op. Mijn fascinatie voor Egypte is er alleen maar sterker door geworden.”

Ben je ook nog bezig met muziek? Als voetballer had je een reggaebandje, Revelation Band.

“Dat was in de tijd dat ik een beetje te veel zelfvertrouwen had. (schatert) Ik vind muziek nog steeds leuk, maar ik ben niet zo goed in de feedback, laten we zeggen.”

Vanuit die reggaeperiode was je ook de voetballer die manifest ageerde tegen alle racisme. Zoals je bijvoorbeeld jouw Ballon d’Or in 1987 opdroeg aan Nelson Mandela, die je later ook bezocht en met wie je vriendschappelijke contacten bleef onderhouden. Maar al die jaren later worstelt het topvoetbal nog steeds met racisme.

“Racisme heeft vooral te maken met de maatschappelijke context. Hoe moeilijker mensen het hebben, hoe sterker racisme weer de kop opsteekt. Er was laatst op het EK nog zo’n geval. Engeland speelde niet goed en onder alle krantenkoppen die uitschreeuwden hoe slecht het was, kreeg je alleen foto’s met zwarte spelers … Daarmee schep je dus een beeld, wordt slecht geassocieerd met zwart. Terwijl het gekke was dat de spelers die op de foto stonden juist bij de betere spelers hoorden.”

En denk je echt dat dit een bewuste keuze was van de Engelse krantenmakers?

“Oh ja, ja, ja! Niet zo naïef zijn, Frank! Het zit nog steeds diep, hoor. Maar er worden stappen gezet, zoals bij de Nederlandse voetbalbond de commissie-Meynants, naar de eerste zwarte speler bij Oranje.”

Het ligt ook allemaal gevoelig. Of woke. Er was tijdens het EK ophef over drie fans van Oranje die zich met een dreadlocks-Gullitpruik hadden getooid en zich zwart hadden geschminkt. Was een vorm van racisme, klonk het. Je reageerde met ‘ach, ik voelde me eigenlijk eerder vereerd’.

(beslist) “Ik heb besloten het bij die ene reactie te laten en dat ga ik nu ook doen.”

Oké, daarmee zitten we toch bij het EK van Nederland. De halve finale, verloren van Engeland, werd bij jullie beschouwd als een groot succes, niet?

“Tja … (denkt na) Ik doe niet mee aan scorebordjournalistiek, met zij die zeggen: gedeeld derde is goed gedaan, want het doel was de kwartfinales halen! Ik kijk naar wat we hebben gepresteerd en dan zeg ik: het was vrij matig. Het Nederlands elftal zit momenteel duidelijk in een transitie met een aantal jonge talenten die aan de deur kloppen, zoals Verbruggen, Simons … waarbij een aantal oudere spelers wellicht afscheid gaan nemen. Maar ik heb wel goede hoop voor de nieuwe lichting.”

Maar er is nooit meer een generatie Rijkaard-Van Basten-Gullit opgestaan, toch?

“Ik vond eigenlijk de generatie na ons, het WK 1998 onder Guus Hiddink (Nederland verloor de halve finale van Brazilië na strafschoppen, red.) ook wel een hele goeie generatie, met de broertjes De Boer, Seedorf, Bergkamp, Davids, Kluivert … In elk geval breder dan de onze. Maar je moet op een WK of EK ook wat geluk hebben. Door de band vind ik wel dat Nederland het als klein landje toch altijd vrij goed heeft gedaan. De halve finale van afgelopen EK was als resultaat ook niet slecht, maar we zijn niet tevreden over het spel. En het is goed zelfkritisch te zijn. Al vind ik Ronald Koeman een goede trainer, de juiste man op de juiste plaats, maar nu moet hij wel naar het WK 2026 toe gaan doorselecteren.”

“Hoe moeilijker mensen het hebben, hoe sterker racisme weer de kop opsteekt”

En daarvoor dient dan de Nations League die volgende week weer van start gaat? Nederland zit in een groep met Bosnië en Herzegovina, Hongarije en Duitsland.

“Je moet nu al werk maken van het WK binnen twee jaar en dan is die Nations League geen overbodige competitie, ze vervangt de oefenwedstrijden pre-WK van vroeger. Het is gewoon een leuke competitie, maar het gaat wel om presteren op het WK.”

Ik geef het door aan de Rode Duivels, in een groep met Israël, Frankrijk en Italië. Hun EK was wél een tegenvaller. Heb je evenveel hoop in de nieuwe lichting van de Duivels na de Gouden Generatie?

“Die Gouden Generatie heeft ook niet meteen gebracht wat ervan verwacht werd, hè? Ze hebben het toch niet kunnen doen. Al waren ze er al eens dichtbij, in Rusland speelden de Duivels geweldig tegen Brazilië. Maar nu zitten jullie ook in een transitie en moet de coach verder doorselecteren. Met wie kan ik je niet meteen zeggen, daarvoor volg ik de Belgische talenten te weinig.”

Afspraak met Oranje op het WK in Amerika, Ruud. Bedankt! En er staan 31 minuten op mijn bandje!

“Ik mag het hopen voor jou.” (lacht)