Kamagurka blikt terug op de terreuraanslag tegen Charlie Hebdo (2015): “Die aanslag kwam niet geheel onverwacht”

PARIJS Een aanslag tegen het Franse satirische magazine ‘Charlie Hebdo’ op 7 januari 2015 kostte twaalf mensen het leven. De aanslag werd opgeëist door terreurgroep Al Qaida. Kamagurka werkte vroeger mee aan het blad en verloor bij de aanslag ook heel wat vrienden. “Ik was hier enorm van aangedaan. Dit was oorlog ten top, waarvoor het dynamiet al langer klaar lag”, vertelt hij.

Kamagurka kocht als jonge snaak al Charlie Hebdo. “Het beste blad ter wereld indertijd. Internationale schrijvers en tekenaars kozen voor volledige vrijheid. Ze gingen voor expliciete beelden en woorden en schuwden niets”, blikt Kamagurka terug. Hij trok destijds zijn stoute schoenen aan en ging in Parijs aankloppen bij Hara-Kiri , het moederblad van Charlie Hebdo . “Ik werd met open armen ontvangen en mocht bijdrages leveren. Dat was een prachtige tijd. Ik leerde er enorm veel boeiende mensen kennen. De redactie was een uitbarsting van creativiteit. Tijdens de dag hard werken en ’s avonds zwierden de deuren open en was het er de zoete inval. De avond spendeerden we in toprestaurants en dan sliep ik bij vrienden of op de redactie. Wanneer ik terug naar België kwam, was ik tegelijkertijd verfrist en uitgeput”, lacht hij.

Bodyguards voor de deur

Begin jaren 90 stak Kamagurka zijn potlood in zijn borstzak en verliet de redactie. “Uiteraard had ik nog met heel wat mensen contact. We zagen de sfeer echter snel veranderen. Eerst was er een aanslag met een brandbom die de hele redactie in de fik zette. De redactie werd verplaatst en vanaf dan was het er geen zoete inval meer. Integendeel, er stonden bodyguards aan de deur. Dat fantastische anarchistische schrijvers en tekenaars op deze manier moesten werken, vond ik beneden alle peil. En dan kwam 7 januari 2015 … De aanslag waarbij 12 doden vielen, waaronder ook mijn jeugdhelden Cabu en Wolinski”, gaat hij verder.

Of deze aanslagen een complete verrassing waren? “Ergens voelde iedereen dit wel al aankomen. Artiesten zijn wat de kanarievogels voor de mijnwerkers waren hé. Als er gevaar dreigt in de wereld, zijn zij vaak de eerste slachtoffers. De aanslag op Charlie Hebdo was het begin van een hele resem aanslagen”, legt hij uit.

Lachen met religie

Toen Kamagurka het nieuws van de aanslag vernam, was hij enorm onder de indruk: “Dat was oorlog ten top. Ik ben direct door de namen gegaan om te zien wie er nog leefde.” Volgens Kamagurka is de relatie tussen Charlie Hebdo en de islam zeer dubbel. “Je moet in het achterhoofd houden dat alles begonnen is met Bush die Irak bombardeerde en de CNN die dit als een vuurwerkfeestje midden in de nacht op televisie smeet. Dan begon de dreiging. Maar dat is iets anders dan Charlie Hebdo die als doel heeft satire te brengen. Tuurlijk mag je lachen met religie en dat is ook nodig. De reden dat ik artiest geworden ben, is omdat ik ervan overtuigd ben dat je met alles moet kunnen lachen. Wanneer je met bepaalde zaken niet meer mag en kan lachen, dan komt er oorlog”, gaat hij verder.

De juiste context

Kamagurka blijft zijn vrijheid aanhouden: “Je mag als artiest niet terugkrabbelen. Tekeningen verspreiden gaat trouwens om meer dan lachen met iets. Het gaat om filosoferen en nadenken over de zaken. Tekeningen zetten zaken in een bepaalde context. Ik teken niet links of rechts, maar als je de zaken in een foute context zet, kun je me van alles beschuldigen”, voegt hij er aan toe.

Kamagurka blijft als cartoonist druk in de weer: “Ik ben 65 geworden en werk in het Westfront Museum in Nieuwpoort – mijn geboortestad – een tentoonstelling uit met 65 werken en 65 filmpjes gebaseerd op ontmoetingen in de kuststad. Verder ben ik bezig met een project in Rotterdam en in het najaar breng ik een – letterlijk – groot boek uit met dramatoons uit de coronatijd.”

Waar hij zichzelf ziet binnen 20 jaar? “Dan wil ik het Belgisch kampioenschap mountainbike rijden! Neen, ik weet het niet, maar ik weet wel dat ik steeds nieuwe dingen wil blijven ontdekken en dat mijn wereld niet kleiner wordt naarmate ik ouder word. En dat betuttelen van ouderen mag bij mij zeker achterwege gelaten worden. We zien wel waar ik sta binnen 20 jaar. Meer tijd met mijn vrouw doorbrengen, staat zeker op mijn bucket list ”, besluit hij.